Жал ’крыўда’ (Бяльк.): «жалу б ні було, каб свой коньстравіў авёс, а то чужэй» (Краснап.). Відаць, суадносіцца з жаль (гл.) і іншымі як бяссуфіксны назоўнік. Але не выключана запазычанне літ. žalà ’крыўда, шкода’, магчыма, кантамінацыя з адназначнымі слав. словамі. Супраць гіпотэзы запазычання геаграфія.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прысво́іць ’зрабіць сваёй уласнасцю што-небудзь чужое’ (ТСБМ), прысво́іцца ’асвойтацца, прывыкнуць’ (ТС), прысво́йчыць ’прыручыць; прысвоіць’ (Шат.). Рус. присво́ить ’прысвоіць’, укр. присвоїти ’прысвоіць; прыняць у сваю кампанію, у сваё кола, прызнаць за свайго’, польск. przyswoić ’прысвоіць’, чэш. přisvojiti, славац. prisvojiť. Гл. асво́іць, свой.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адка́знасць ж. отве́тственность;
◊ на сваю́ а. — на свою́ отве́тственность, на свой страх и риск;
браць а. — брать отве́тственность
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
жыццяпі́с, ‑у, м.
Апісанне чыйго‑н. жыцця; біяграфія. Вася адным дыханнем выпаліў увесь свой нядоўгі жыццяпіс. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аўтарыта́рны, ‑ая, ‑ае.
Кніжн.
1. Заснаваны на безагаворачным падпарадкаванні ўладзе, аўтарытэту.
2. Які імкнецца ўмацаваць свой аўтарытэт.
[Ад фр. autoritaire — уладны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
амаладзі́цца, ‑ладжуся, ‑лодзішся, ‑лодзіцца; зак.
Стаць маладым, маладзейшым. // Уключыць у свой склад большую колькасць моладзі (пра арганізацыю).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апа́шкі, прысл.
Разм. Тое, што і наапашкі. Станіслаў зняў свой пінжак і накінуў .. [Галі] апашкі на плечы. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паглядзе́цца, ‑гляджуся, ‑глядзішся, ‑глядзіцца; ‑глядзімся, ‑гледзіцеся; зак.
Паглядзець на свой адбітак у чым‑н. Паглядзецца ў люстэрка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прадзьму́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Дзьмухаючы, прачысціць што‑н. [Тамаш] прадзьмухаў вішнёвы свой папяроснік і закурыў. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ На́шынец ’наш, тутэйшы, зямляк’ (Сабаленка), ’чалавек з мясцовага асяроддзя’ (Ян.), нашчанец ’наш чалавек, свой брат’ (Нас., Гарэц.), на́шчыніц ’мясцовы чалавек, тубылец’ (Нік. Очерки; мсцісл., З нар. сл.), рус. нашенец ’наш, свой чалавек’, ст.-польск. naszyniec ’тс’, чэш., славац. пасінее ’тс’, славен. паспее ’наш, зямляк, суайчыннік’, серб.-харв. нашинац ’тс’, балг. на́шенец ’тс’, макед. нашинец ’тс’. Утворана ад *нашын‑ скі (Снишына, гл.), параўн. рус. нашинский, на́шенский ’наш, належачы нам’, чэш., славац. našinsky, серб.-харв. нашински, балг. на́шенски, макед. нашински (гл. ESSJ SG, 2, 440) або ад *нашын, параўн. рус. на́шин ’наш’ (пск., цвяр., СРНГ); формы з ‑шч‑ ад *нашчынскі, што магло быць утворана ад наскі, наські (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)