Нечаканы, неспадзяваны; непрадбачаны. Негаданы госць. □ — Паэзіі тут .. не абярэшся! — падхватвае Лабановіч. — Новыя мясціны, новыя людзі, негаданыя прыгоды падарожжа, начлег дзе-небудзь на ўлонні прыроды, касцёр, цёмнае неба і ясныя зоры...Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
таўстава́ты, ‑ая, ‑ае.
Крыху тоўсты. Валянцін, высокі, крыху таўставаты, бялявы хлопец .. хадзіў па пакоі.Грахоўскі.Губы [у Захара Лемеша] хоць трохі таўставатыя і часамі крывяцца, але гэта ўжо — здабытак яго старшынскай важнасці, а не падарунак прыроды.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уло́ннен. Mútterleib m -(e)s; Schoß m -es, Schöße;
◊
на ўло́нні прыро́ды im Grünen, in der fréien Natúr; im Schóße der Natúr (паэт.)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
антрапамарфі́зм
(ад антрапа- + -марфізм)
надзяленне з’яў прыроды, жывёл, неадушаўлёных прадметаў і фантастычных істот чалавечымі ўласцівасцямі; увасабленне.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
катастро́фа
(гр. katastrophe = пераварот, знішчэнне)
раптоўнае бедства, стыхійная падзея з трагічнымі вынікамі (для чалавека, грамадства, прыроды).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
фізія-
(ад гр. physis = прырода)
першая састаўная частка складаных слоў, якая паказвае на прыналежнасць да прыроды.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
уло́ннеср.
1. ло́но; чре́во;
ва ўло́нні ма́церы — в ло́не (во чре́ве) ма́тери;
2. (недра или поверхность воды, земли) ло́но;
◊ на ўло́нні прыро́ды — на ло́не приро́ды
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пейза́жны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да пейзажа, пейзажу. Пейзажныя замалёўкі. □ Вяршыняй пейзажнай лірыкі паэта [М. Багдановіча] і сталі яго вершы, поўныя паэтывацыі велічнага яднання чалавека, узнёслага душой і думкамі, з «чароўным царствам» зразуметай ім прыроды.Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзіця́ідзіцё, дзіця́ці, Т дзіцём і дзіцем, мн. дзе́ці, дзяце́й, н.
1. Малы хлопчык або дзяўчынка.
Дзеці дашкольнага ўзросту.
Д. не заплача — матка не здагадаецца (прыказка). Яшчэ зусім д.
2.перан., чаго. Пра чалавека, які набыў яркія рысы свайго асяроддзя і часу.
Д. свайго веку.
Д. вуліцы.
Д. прыроды.
|| ласк.дзіця́тка, -а, мн. -кі, -так, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зако́н, -а і -у, мн. -ы, -аў, м.
1. -у. Сувязь і ўзаемазалежнасць якіх-н. з’яў аб’ектыўнай рэчаіснасці.
З. развіцця прыроды.
З. нераўнамернага развіцця капіталізму.
2. -а. Пастанова дзяржаўнай улады, якая мае найвышэйшую юрыдычную сілу.
Канстытуцыя — асноўны з. суверэннай дзяржавы.
Кодэкс законаў аб працы.
Рабіць па законе.
3. -у. Агульнапрынятае правіла, тое, што прызнаецца абавязковым.
Загад камандзіра — з. для падначаленых.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)