падручы́цца, ‑ручуся, ‑ручышся, ‑ручыцца; зак., з інф.
Даць згоду зрабіць што‑н., узяцца за якую‑н. работу для каго‑н. Каля крайняга дома на сцяжынцы [Каця] убачыла санітарку, спытала, дзе знайсці лётчыка, якога два дні назад палажылі на лячэнне. Санітарка падручылася паказаць. Алешка. Важныя звесткі былі атрыманы.. ад аднаго слесара, які падручыўся рамантаваць сапёрам матацыклы. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аўдые́нцыя, ‑і, ж.
Высок. і іран. Афіцыйны прыём у высокапастаўленай асобы. — Ну добра.., — урачыста абвясціў Вейс, узняўшыся ў крэсле, каб паказаць, што аўдыенцыя канчаецца. Лынькоў. — Прыходзь жа сюды не пазней трох дзён, раскажаш нам, што здабудзеш за гэты час. Апознішся, то можа мяне не застанеш тут. — На гэтым і скончыў дзед Талаш сваю аўдыенцыю. Колас.
[Лац. audientia — слуханне, выслухванне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зда́тны, ‑ая, ‑ае; здацен, ‑тна.
1. Здольны на што‑н., схільны да чаго‑н.; умелы. Здатны да навукі. Здатны да работы. Паказаць, хто на што здатны. □ Спрытна рэжу дол сахою, Здатны ў лузе за касою! Колас.
2. Зручны, прыгодны для чаго‑н. [Іван] пабег па-над .. гіганцкай загародкай, шукаючы якой здатнай для сховы мясціны. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́гляд, -у, М -дзе, м.
1. Знешнасць, вонкавае аблічча; стан.
Здаровы в.
Шарападобны в.
З вучоным выглядам.
2. У спалучэнні з прыназоўнікамі «з», «на», «пад» утварае прыслоўныя словазлучэнні ў знач. знешне.
На в. або з выгляду ён яшчэ маладжавы.
◊
Для выгляду — каб толькі здавалася.
Не падаць (або не паказаць) выгляду — не даць заўважыць, зразумець што-н.
Пад выглядам каго-чаго (разм.) — пад маркай каго-, чаго-н., выдаючы за каго-, што-н.
Рабіць выгляд — прыкідвацца, прытварацца.
У выглядзе чаго — у форме чаго-н.
Выклаў даклад у выглядзе тэзісаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раскры́ць, -ры́ю, -ры́еш, -ры́е; -ры́ты; зак., што.
1. Адкрыць шырока, разгарнуць; распасцерці што-н. складзенае.
Р. дзверы.
Р. кнігу.
Р. парасон.
2. Вызваліць ад таго, што накрывае каго-, што-н.; агаліць.
3. Выявіць, зрабіць вядомым што-н. невядомае; выкрыць.
Р. акцёрскія здольнасці.
Р. тайну.
Р. злачынства.
4. Растлумачыць, паказаць сутнасць чаго-н.
Р. змест твора.
5. Знайсці, устанавіць, адкрыць у выніку назіранняў, даследаванняў.
Р. стаянку першабытнага чалавека.
6. Расказаць аб сваіх думках, пачуццях.
Р. свае думкі сябрам.
|| незак. раскрыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. раскрыццё, -я́, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адлюстрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), што. Узнавіць, перадаць чый-н. вобраз на сваёй люстраной паверхні, адкінуць у адваротным напрамку светавыя промні.
Возера адлюстравала кроны пышных дрэў.
2. Перадаць у вобразах або паняццях аб’ектыўную рэальнасць.
3. Ахарактарызаваць, перадаць сутнасць, змест, унутраныя асаблівасці чаго-н.
Чалавек стараўся падабраць такія словы, якія б дакладна адлюстравалі яго душэўны стан.
4. Увасобіць у мастацкіх вобразах, паказаць, намаляваць.
А. жыццё народа ў рамане.
|| незак. адлюстро́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. адлюстрава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
су́нуць¹, -ну, -неш, -не; сунь; су́нуты; зак.
1. каго-што. Усунуць, укласці ўсярэдзіну чаго-н., пад што-н., пакласці куды-н. спехам.
С. палена ў агонь.
С. ногі ў валёнкі.
2. Даць што-н. спяшаючыся, нядбайна, нехайна.
С. граблі ў рукі.
3. перан., каго-што і без дап.
4. што і без дап. Груба ўдарыць, стукнуць (разм.).
С. нажом у бок.
5. што і без дап. Паказаць што-н. са злосцю, з незадавальненнем; тыцнуць.
С. пропуск вахцёру.
◊
Сунуць у лапу — даць хабар.
|| незак. со́ваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
wylegitymować się
зак.
1. прад(явіць (паказаць) дакументы; засведчыць сваю асобу;
2. czym спаслацца на што
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
zapisać się
зак.
1. запісацца;
zapisać się do biblioteki — запісацца ў бібліятэку;
2. праявіць, паказаць сябе
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
pokazać się
pokaza|ć się
зак. паказацца; паказаць сябе; з’явіцца;
nie ~ł się — ён не з’явіўся
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)