Ístbestand, Íst-Bestand
m -(e)s, -stände
1) эк. сапра́ўдны стан, наяўнасць
2) вайск. наяўны склад
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
гермафрадыты́зм
(фр. hermaphroditisme, ад гр. Hermaphroditos = імя сына Гермеса і Афрадыты)
разнавіднасць андрагініі, наяўнасць прымет мужчынскага і жаночага полу ў аднаго арганізма; двухполасць.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
біякаталіза́тары
(ад бія- + каталізатары)
рэчывы, у асноўным ферменты, наяўнасць якіх паскарае або запавольвае ўласцівыя жывой матэрыі хімічныя працэсы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
сму́тна,
1. Прысл. да смутны (у 1, 3 знач.).
2. безас. у знач. вык. Пра наяўнасць смутку, журбы. — Слова гонару, — скардзіўся.. [пан Чарнецкі] — мне смутна, бо з Ядвіськай прыйдзецца развітацца. Бядуля.
3. безас. у знач. вык. Трывожна, неспакойна. Але на сэрцы цяжка, смутна. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Відныня, выдныня́ ’святло, наяўнасць дастатковага асвятлення’ (Клім.). Утворана ад прыметніка vidьnъ і абстрактнага суф. ‑ыня < ‑ynʼi; параўн. такое ж утварэнне драг. тыплыне́ ’цёпла, цёплае надвор’е’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
біяіндыка́тары
(ад бія- + індыкатары)
арганізмы, наяўнасць якіх або інтэнсіўнае развіццё служыць паказчыкам пэўных прыродных працэсаў або наяўнасці некаторых рэчываў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
пры, прыназ. з М.
1. Каля чаго-н.
Пры доме быў сад.
2. Указвае на падпарадкаваныя адносіны да чаго-н., аднесенасць да чаго-н.
Лабараторыя пры інстытуце.
Служыць пры штабе.
Сядзелка пры цяжкахворым.
3. Указвае на наяўнасць чаго-н. у каго-н.
Трымаць дакументы пры сабе.
Быць пры зброі.
Пры жаданні ўсяго можна дабіцца.
4. Указвае на час, абставіны, становішча.
Чытаць пры настольнай лямпе.
Заявіць пры сведках.
Быць пры памяці.
Пры выпадку завітаю да вас.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
зе́лена,
1. Прысл. да зялёны (у 1, 2 знач.).
2. безас. у знач. вык. Пра наяўнасць зялёнай расліннасці. Было лета, самая зялёная пара яго. Зелена было на гародах, у полі, на балотах. Мележ.
•••
У вачах зелена — тое, што і у вачах зелянее (гл. зелянець).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сядзе́цца, ‑дзіцца; безас. незак.
(звычайна з адмоўем). Пра наяўнасць жадання ці магчымасці сядзець або заставацца, быць дзе‑н. Дзеду Талашу не сядзіцца ў хаце. Колас. [Лубяну] .. не сядзелася на месцы — надзвычайна вялікая была ўсхваляванасць. Шамякін. «Чаго .. [Косціку] на земснарадзе не сядзелася?» — не мог зразумець Міканор Іванавіч. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уста́ўны, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які з’яўляецца ўставам. Устаўнае пісьмо. Устаўная вязь.
устаўны́, ‑ая, ‑ое.
Прыстасаваны для таго, каб устаўляць у што‑н. Устаўныя шыпы. // Устаўлены ў што‑н. Устаўны рукаў. Устаўныя зубы. □ Характэрнай асаблівасцю кампазіцыі буйных твораў Якуба Коласа з’яўляецца наяўнасць устаўных алегарычных апавяданняў. Пшыркоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)