Бу́рдавы ’цёмна-чырвоны’ (Касп.). Гл. бурдо́вы. Націск у форме бу́рдавы не вельмі зразумелы. Няма ніякай роднаснай формы ці слова, якія б маглі вытлумачыць яго ўзнікненне (зыходнае толькі бурда́). Застаецца меркаваць, што ў бу́рдавы — націск «экспрэсіўнага» паходжання.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
underline
[,ʌndərˈlaɪn]
1.
v.t.
1) падкрэ́сьліваць; падчы́ркваць
2) ста́віць на́ціск, падкрэ́сьліваць (у гу́тарцы)
2.
n.
лі́нія, ры́ска f.; падкрэ́сьленьне n.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
нажи́м ж.
1. (действие) націска́нне, -ння ср.;
2. на́ціск, -ку м., пры́ціск, -ку м.;
писа́ть с нажи́мом піса́ць з на́ціскам (пры́ціскам);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
сыхо́дны
1. нисходя́щий;
па ~най лі́ніі — по нисходя́щей ли́нии;
у ~ным пара́дку — в нисходя́щем поря́дке;
с. на́ціск — лингв. нисходя́щее ударе́ние;
2. мат. (совпадающий) сходя́щийся
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Нава́ла ’стыхія, напасць’ (БРС, Байк. і Некр.), ’напасць, нападзенне’ (Касп.), ’бяда, гора’ (Сцяшк.), ’прымус, непрыемная прэтэнзія, патрабаванне; нападзенне; бура’ (Др.-Падб., Гарэц.), ’націск’ (Яруш.), польск. nawała ’націск, вялізны наплыў; стыхія’, ’навальніца’, ’прымус’. Да *valъ, valiti, параўн. валі́ць ва́лам ’ісці вялікай масай, натоўпам’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
акцэ́нт м
1. (націск) Akzént m -(e)s, -e, Betónung f -, -en;
зрабі́ць акцэ́нт на чым-н перан etw. besónders betónen [hervórheben*]
2. (іншамоўнае вымаўленне) Áussprache f -, -n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
◎ Плянці́цца ’плесціся’ (маст., Сцяшк. Сл.). З польск. plątać się ’тс’. Націск, яку плясніся.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэ́ка ’рака’ (ашм., Сл. ПЗБ). Націск пад уплывам польск. rzeka ’тс’, гл. рака́.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Катэ́дж ’катэдж’ (ТСБМ, БРС). З тым жа значэннем рус. котте́дж, укр. коте́дж. Запазычанне з англ. мовы. Параўн. англ. cottage ’тс’ (утварэнне ад cot ’хаціна’ суфіксам ‑age). Спачатку слова папала ў рус. мову (у сярэдзіне XIX ст.; упершыню сустракаецца ў раманс Ганчарова «Абломаў») і мела націск крыніцы — ко́ттедж. У якасці варварызма рус. коттедж адзначалася яшчэ ў «Путевых письмах» Грэча (1839 г.). Падвойны націск (ко́ттедж, котте́дж) зафіксаваны ў слоўніку Ушакова (1935 г.), сучасны націск (на другім складзе) замацаваўся значна пазней.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
танка... 1
Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню слову «танк 1», напрыклад: танкаваджэнне, танкабудаванне.
танка... 2 (гл. тонка...).
Першая састаўная частка складаных слоў; ужываецца замест «тонка...», калі націск у другой частцы падае на першы склад, напрыклад: танкагубы, танканогі, танкаскуры.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)