зне́сці¹, знясу́, знясе́ш, знясе́; знясём, знесяце́, знясу́ць; знёс, зне́сла і знясла́; знясі́; зне́сены; зак.
1. каго-што. Несучы, даставіць, спусціць уніз.
З. слоікі з варэннем у склеп.
2. каго-што. З сілай скінуць, зрушыць з чаго-н., адкуль-н.
Мост знесла (безас.) вадой.
Ураган знёс дах.
3. што. Разбурыць, разабраўшы, зняць з паверхні.
З. старую хату.
4. што. Тое, што і зняць (у 4 знач.).
5. каго-што. Прынесці з розных месц у адно (многае, многіх).
З. каменне ў кучу.
6. што. Адыходзячы, узяць з сабой, украсці.
З. чужую кнігу.
7. перан., што. Сцярпець, перанесці.
Моўчкі з. крыўду.
|| незак. зно́сіць, зно́шу, зно́сіш, зно́сіць.
|| наз. знос, -у, м. (да 3 знач.).
Стары дом ідзе на з.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
че́рез предлог с вин.
1. (поперёк чего-л., с одной стороны на другую, поверх чего-л.) це́раз (каго, што);
мост че́рез ре́ку мост це́раз раку́;
переле́з че́рез забо́р перале́з це́раз плот;
2. в др. знач. праз (каго, што);
луч со́лнца проби́лся че́рез щель праме́нь со́нца прабі́ўся праз шчы́ліну;
пройти́ че́рез лес прайсці́ праз лес;
оповести́ть о чём-л. че́рез газе́ты абвясці́ць пра што-не́будзь праз газе́ты;
гото́вить ка́дры че́рез аспиранту́ру рыхтава́ць ка́дры праз аспіранту́ру.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
пад’ёмны Hébe-;
пад’ёмны кран тэх Hébekran m -(e)s, -e і -kräne, Kran m;
пад’ёмныя механі́змы Hébezeuge pl, Hébevorrichtungen pl;
пад’ёмная машы́на горн Fördermaschine f -, -n;
пад’ёмная сі́ла ав Trág kraft f -, Áuftrieb m -(e)s;
пад’ёмны мост Zúgbrücke f -, -n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
перакіда́ць
1. (цераз што-н) hinüberwerfen* vt;
перакіда́ць це́раз плячо́ über die Schúlter wérfen*;
2. разм (перавезці) hinüberschaffen vt; befördern vt, transportíeren vt (войскі, тавары); verlégen vt, verschíeben* vt;
3.:
перакіда́ць мост це́раз раку́ éine Brücke über den Fluss schlágen*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
span
I [spæn]
1.
n.
1) пя́дзя f.
2) адле́гласьць памі́ж апо́рамі, праме́жак, пралёт -у m.
the bridge in three spans — мост у тры пралёты
3) адрэ́зак ча́су
Some animals have a short lifespan — Некато́рыя жывёлы жыву́ць ко́ратка
4) разма́х -у m.
wing span — разма́х кры́лаў
5) дыяпазо́н -у m.
2.
v.t.
1) ме́раць пя́дзяй
2) абхапі́ць руко́ю та́лію або́ запя́сьце рукі
3) to span a river with a bridge — пабудава́ць мост праз раку́
II [spæn]
n.
па́ра ко́ней, вало́ў
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
разве́сці сов.
1. в разн. знач. развести́;
р. студэ́нтаў па кватэ́рах — развести́ студе́нтов по кварти́рам;
р. вартавы́х — развести́ часовы́х;
р. мост — развести́ мост;
р. му́жа з жо́нкай — развести́ му́жа с жено́й;
р. аго́нь — развести́ ого́нь;
р. пілу́ — развести́ пилу́;
2. (размножить растения, животных и т.п.) развести́; расплоди́ть;
3. (жидкость) развести́, разба́вить;
4. (дерущихся) развести́, разня́ть;
◊ р. рука́мі — развести́ рука́ми;
разве́сці цягані́ну — развести́ каните́ль;
чужу́ю бяду́ рука́мі развяду́ — посл. чужу́ю беду́ рука́ми разведу́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
прэль, ‑і, ж.
1. Тое, што сапрэла, згніло, сапсавалася пад уздзеяннем вільгаці і цяпла. Пан Зыгмусь гной дабывае і посцілкамі на сабе цягае з лесу дабро: калю[ч]кі, мох і розную прэль і гніль і раскідае на папары, бо ўвосень тут жыта сеяць будзе. Колас. Грыбы вылазяць, падымаючы на сваіх шапках пласт лясной прэлі. Чарнышэвіч.
2. Пах чаго‑н. прэлага. Міця залез пад мост — у твар патыхнула вільгаццю, прэллю. Навуменка.
3. Сухая гніль; цвіль. Яблыкі з прэллю.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падарва́ць, ‑рву, ‑рвеш, ‑рве; ‑рвём, ‑рвяце; зак., каго-што.
1. Знішчыць, разбурыць узрывам. Падарваць танк. Падарваць мост. □ Каб не здавацца ў рукі ворагу, «Вараг» падарвалі і падтрымалі славу рускага флоту. Колас.
2. перан. Нанесці шкоду, аслабіць, разладзіць. Падарваць аўтарытэт. □ Гераічная барацьба лепшых сыноў рабочага класа падарвала ўстоі самаўладства, устоі векавечнай цемры, няволі. Купала. // Разм. Сапсаваць сваё або чыё‑н. здароўе. [Асмалоўскі:] — Хоць бы пасаромеўся, што нябожчыцу-жонку падарваў на рабоце. Сіўцоў.
•••
Падарваць жывот (жываты) — тое, што і надарваць жывот (жываты) (гл. надарваць).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ля́снуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
1. Аднакр. да ляскаць.
2. каго і па чым. Нанесці ўдар рукой па твары, целе. Ступіўшы крок наперад, Лена раптам штосілы ляснула Віктара па шчацэ. Ваданосаў.
3. перан. Разм. Прапасці марна; загінуць, згінуць. [Рахункавод:] — Дарэмная праца — усё пойдзе ў кастрыцу.. Столькі дабра і працы ляснула! Столькі надзей! Васілевіч. Дарма немцы спраўлялі ўрачыстасць.. Чыгуначны мост .. зноў узляцеў у паветра. Ды так, што ляснуў цэлы эшалон з жывой сілай і ўзбраеннем. Сабаленка. — Скора [зімняя] дарога зусім лясне, калі мароз не падхопіцца, — зазначыў Андрэй. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
некрану́ты, ‑ая, ‑ае.
1. Такі, якога не краналі, да якога не дакраналіся. Некрануты абед. □ У маім некранутым куфлі апала пена, і піва зрабілася светлае, празрыстае. Васілёнак. Жыта зжалі, а ячмень і пшаніца яшчэ амаль усюды стаялі некранутыя, чакалі вострых сярпоў. Мележ. // Цэлы, не разбураны. У Магілёў калона прыехала па світанні. Горад быў цэлы, нават мост цераз Дняпро некрануты. Сабаленка.
2. Які не падпадаў пад уздзеянне чалавека; першабытны. Перада мной стаяў некрануты дрымучы лес. Чарнышэвіч. Тут [на будаўніцтве] — гарманічнае спалучэнне некрапутай прыроды і самай дасканалай тэхнікі. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)