квадры́віум, квадры́вій
(лац. quadrivium = літар. перасячэніе чатырох дарог)
павышаны курс адукацыі ў сярэдневяковай школе, які ішоў услед за трывіумам і ўключаў чатыры прадметы — музыку, арыфметыку, геаметрыю, астраномію.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
лая́льны
(фр. loyal = літар. верны)
які фармальна трымаецца ў межах законнасці, прытрымліваецца добразычліва-нейтральных адносін да каго-н., чаго-н.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
педа́нт
(фр. pédant, ад іт. pedante = літар. настаўнік, педагог)
той, хто залішне строга прытрымліваецца дробязных, фармальных патрабаванняў у чым-н.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
сімпо́зіум
(лац. symposium, ад гр. symposion = літар. баляванне)
нарада па якім-н. навуковым пытанні (напр. с. па праблемах ядзернай энергетыкі).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
карбана́рый
(іт. carbonaro = літар. вугальшчык, ад лац. carbo = вугаль)
член тайнай палітычнай арганізацыі, заснаванай у Італіі ў пачатку 19 ст. для барацьбы супраць чужаземнага прыгнёту, за ўз’яднанне Італіі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
квіпракво́
(лац. qui рго quo = літар. хто замест каго)
непаразуменне, што ўзнікла ў выніку таго, што адна асоба, паняцце, рэч прынята за другую;
2) перан. блытаніна, неверагодная прыгода.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
прысво́іць, ‑свою, ‑своіш, ‑своіць; зак., каго-што.
1. Зрабіць што‑н. чужое сваёй уласнасцю. Кожны тыдзень, а то і два разы на тыдні Арцём вазіў дровы ў Глыбокае, і ўсё ішло добра. Ён быў вельмі сумленны хлопец і ні разу не прысвоіў сабе гроша. Машара. — [Еўдакія] хітрая, можа забраць, прысвоіць, а надзець, так хутка не надзене. Кулакоўскі. Аднойчы .. [Іван], прабраўшыся ў друкарскі цэх, дацягнуўся да наборнай касы і прысвоіў поўную жменю літар. Навуменка. // Выдаць за сваё, прыпісаць сабе што‑н. — Змог жа Марконі прысвоіць вынаходства Нанова і пажыць мільёны. Зуб.
2. Надзяліць чым‑н., даць што‑н. (званне, імя, чын і пад.). Прысвоіць званне ўдарніка камуністычнай працы. □ Паслаў .. [Заслонаў] Жэню ў дэпо вучыцца на слесара, а праз два месяцы яму прысвоілі трэці разрад. Шчарбатаў. Неўзабаве [Лескаўцу] прысвоілі званне старшага лейтэнанта. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
contain
[kənˈteɪn]
1.
v.t.
1) зьмяшча́ць
Books contain information — Кні́гі зьмяшча́юць інфарма́цыю
This pitcher will contain a quart of milk — Гэ́ты збано́к зьме́сьціць лі́тар малака́
2) мець у сабе́
One meter contains 100 centimeters — Адзі́н мэ́тар ма́е 100 цэнтымэ́траў
3) стры́мваць
to contain oneself — стры́мвацца, вало́даць сабо́ю
4) Milit. стры́мваць, затры́мваць, акружа́ць (во́рага)
5) Math. дзялі́цца
10 contains 2 and 5 — Дзе́сяць дзе́ліцца на два й пяць
2.
v.i.
стры́мвацца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Калыбе́ль ’калыска’ (чырв., ваўк., Бір., Працы IM, 6; Бяльк., ДАБМ, Шэйн), калбель, кальбель (Бір. Там жа; Жд. 3; Сл. паўн.-зах.), калюбель (кір., Нар. сл.). ТС адзначае формы кольбель, колбель, калыбель і колыбель. Формы з у прадстаўлены ў дастаткова абмежаваным арэале: калубель (чырв. З нар. сл.; Мал., Сл. паўн.-зах.; Сцяц.; дзятл., слон., Сцяшк.; в.-дзвін., Шатал.), калубень (Жд. 2). У іншых слав. мовах: укр. палес. колибелька ’калыска’, якая стаіць на падлозе’, колыбель у рус. літар. мове і гаворках; у шэрагу гаворак таксама адзначаюцца формы колубель і колубень. Паводле Трубачова, Эт. сл., 10, 165, вытворнае з суф. ‑el ад kolybati (гл. калываць), аднак лінгвагеаграфія за ўсх.-слав. паходжанне, калі не за бел.-рус. інавацыю. Параўн. яшчэ калы́бка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абіцы́н
(ад А, В, С, назваў літар лац. алфавіта)
лекавы прэпарат, які з’яўляецца сумессю глюказідаў А, В і С, што здабываюцца з лісця наперстаўкі шарсцістай; прымяняецца пры сардэчнай недастатковасці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)