неразуме́нне, ‑я, н.
Адсутнасць разумення; няздольнасць зразумець што‑н. Неразуменне сэнсу бурлівых падзей, якія тварыліся ў краіне, часта выклікала ў пісьменніка роспач. Каваленка. — Калі ж канец ужо? — пытае дзед, І ў словах — шчырае неразуменне. Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прылга́ць, ‑лгу, ‑лжэш, ‑лжэ; ‑лжом, ‑лжаце; зак.
Сказаць няпраўду; прыманіць. Размове б і канец, але раптоўна збоку Нячысцік тут прынёс Сароку. А тая ж збрэша уваччу, У сто разоў прылжэ к таму, што чула. Корбан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
супастано́ўшчык, ‑а, м.
Пастаноўшчык, які працуе сумесна з іншым пастаноўшчыкам. У «Бацькаўшчыне» Кузьмы Чорнага Рахленка выконваў ролю немца Лявера, а неўзабаве пасля таго — ён ужо супастаноўшчык спектакля па першай п’есе Кандрата Крапівы «Канец дружбы». «Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ізве́чны ’вечны’ (Нас.). Са ст.-рус. извѣчныи (канец XIV ст.), утворанага ад прыслоўя извѣку з суф. ‑ьн‑ (Шанскі, 2, I, 23).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
эпіфі́з
(гр. epiphysis = нарасць, шышка)
1) верхні мазгавы прыдатак; шышкападобная залоза ў пазваночных жывёл і чалавека;
2) сустаўны канец доўгіх трубчастых касцей (параўн. дыяфіз).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
пятнаццацігадо́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які працягваецца пятнаццаць гадоў. Пятнаццацігадовы тэрмін.
2. Які мае пятнаццаць гадоў. Пятнаццацігадовым хлопцам я прайшоў тую першую прасеку з канца ў канец. Пальчэўскі.
3. Які мае адносіны да пятнаццацігоддзя (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Махор ’канец мяшка ля завязкі’, ’матузкі, засуканыя на рушніку’ (КЭС, лаг.), ’доўгая палоска, адарваная ад тканіны’ (беласт., Сл. ПЗБ). Да махры́ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пако́н ’канец, скананне’ (Нас., Бяльк.), ’пачатак (іспакон)’ (Нас.). Ст.-рус. поконъ ’пачатак’. Да кон 3, канаць (гл.). Сюды ж пако́нішча ’могілкі’ (Бяльк.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прададнём ’досвіткам’ (астрав., Сл. ПЗБ). Да приди (гл. прад) і дзень (гл.). Запазычанне або калька польск. przedednie ’канец ночы, час перад світаннем’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скапу́ціцца ‘памерці’ (ТСБМ, ТС, Варл.). Рус. калуж., маск. скапу́титься ‘нечакана і моцна захварэць’. Ад капут (гл.), што з ням. kaput ‘канец; смерць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)