іспанскі паэт. Творы 1920—30-х г. напісаны пад уплывам сюррэалізму і фрэйдызму: зб-кі «Акруга» (1928), «Шпагі нібы губы» (1932), «Разбурэнне ці любоў» (1933), кн. вершаў у прозе «Страсць зямлі» (1935). У час нац.-рэв. вайны ў Іспаніі (1936—39) пісаў антыфаш. вершы. Зб. «Цені раю» (1944) — паэтычная утопія пра царства шчасця і прыгажосці, якое бачыць чалавек на парозе смерці. Аўтар філас. лірыкі (зб. «Апошняе нараджэнне», 1953; «Гісторыя сэрца», 1954; «Унутраныя дыялогі», 1974 і інш.), кн. мемуараў «Сустрэчы» (1958). Нобелеўская прэмія 1977.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Бі́нда1 ’доўгая стужка’ (Др.-Падб.). Укр.би́нда ’тс’. З ням.Binde ’тс’ (можа, праз польск.binda). Параўн. Брукнер, 27; Шалудзька, Нім., 21 (слова гэта ўжо ў Бярынды, гл. Шалудзька, там жа).
Бі́нда2 ’чалавек, у якога тоўстыя губы; бамбіза’ (Нас.). Аткупшчыкоў (Лекс. балтызмы, 34) лічыць гэта слова запазычаннем з літ. мовы (параўн. літ.biñdė ’гультай’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Зе́кры ’вочы’ абл. (ТСБМ), тураў.зе́кра ’пашча (у рыбы)’, ’губы’. Ст.-рус.зекрый ’блакітнавокі’ (XIII–XV стст.), изекрый (XV ст.) ’блакітны, блакітнавокі’. Параўн. зікраты, зіґраты, зеґраты ’вірлавокі’, зэ́ґры ’вочы’ (Сл. паўн.-зах.). Укр.уст.дыял.зі́кри ’касыя вочы’ (Жэлях.), зікратий ’белавокі’ (Грынч.). Аднясенне да кораня зірк, зрок (гл.) з метатэзай выклікае пэўныя цяжкасці (Фасмер, 2, 92, 94). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падфарбава́ць, ‑бую, ‑буеш, ‑буе; зак., каго-што.
Пафарбаваць злёгку, дадаткова; паднавіць афарбоўку. [Нампаліт:] Зараз ваша.. Леаніда Пятроўна з’явіцца. Толькі падфарбуе губы.Паслядовіч.Трэба было прыбраць на двары, падфарбаваць вокны, пабяліць печку.Асіпенка.// Надаць які‑н. колер. Падфарбаваць гарэлку.//перан.Разм. Крыху, злёгку палепшыць рознымі дабаўленнямі, папраўкамі і пад. Падфарбаваць рэчаіснасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кплі́вы, ‑ая, ‑ае.
Схільны да кпін, які любіць насміхацца над іншымі. Кплівы чалавек.// Які заключае ў сабе кпіны. У панскім кплівым смеху Мітрафан адчуў абразу сваёй чалавечай годнасці.Пальчэўскі.Кубак адразу згроб сабе Рыгор.., Ладымер заўважыў гэта, і тонкія яго губы скрывіліся ад кплівай да гэтакай сквапнасці ўсмешкі.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ры́мскі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да Рыма, рымлян. Рымскі тэатр. Рымскае грамадства.// Уласцівы рымлянам, такі, як у рымлян. Рымскі нос. □ Палкія вочы, рымскі профіль, малыя поўныя губы, роўны, прыўзняты злёгку нос.Гартны.
2. Каталіцкі. Рымскі папа. Рымская царква.
•••
Рымскае правагл. права.
Рымскія лічбыгл. лічба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
fláttern
vi
1) развява́цца
2) (s) пы́рхаць, лётаць
séine Áugen begánnen zu ~ — яго́ во́чы забе́галі (ад хвалявання)
die Líppen ~ únruhig — гу́бы нерво́ва дрыжа́ць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
адтапы́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., што.
Аддзяліць ад чаго‑н., адставіць (руку і інш.). [Пчолка].. адтапырыць крылцы і лезе з галоўкай у маленькую кветачку.Пташнікаў.Галя адтапырыла тонкія губы, прыжмурыла вочы.. і адмоўна крутнула галавою.Дуброўскі.// Расхінуць, разгарнуць. Сахрон прысеў да нас на дошкі, кульцяпкаю правай рукі.. адтапырыў кішэню штаноў.Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
