condense
[kənˈdens]
v.t.
1) згушча́ць (-ца), ушыльня́ць (-ца); кандэнсава́ць
2) сьці́сла выка́зваць ду́мку, скарача́ць
He condensed the paragraph into one sentence — Ён пераказа́ў пара́граф адны́м ска́зам
3) ператвара́ць газ або́ па́ру ў ва́дкасьць; ператвара́цца ў ва́дкасьць, кандэнсава́цца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
reflect
[rɪˈflekt]
1.
v.t.
1) адбіва́ць (сьвятло́, цяпло́, гу́кі)
2) адлюстро́ўваць, пака́зваць
3) выка́зваць
The newspaper reflected the owner’s opinions — Газэ́та выка́звала пагля́ды ўла́сьніка
4) ду́маць
2.
v.t.
1) адбіва́цца (пра сьвятло́, цяпло́, гу́кі)
2) адлюстро́ўвацца
3) заду́мвацца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
beréit
a (zu D) гато́вы (да чаго-н.); падрыхтава́ны
sich zu etw. ~ erklären — выка́зваць сваю́ гато́ўнасць (да чаго-н.)
sei ~! — будзь гато́ў [напагато́ве]!
sich ~ hálten* — быць напагато́ве
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
spénden
vt
1) падава́ць (міласціну), ахвярава́ць
2)
j-m Lob ~ — хвалі́ць каго́-н.
j-m Trost ~ — суцяша́ць каго́-н.
j-m Dank ~ — выка́зваць каму́-н. падзя́ку
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
жада́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., чаго з інф. або са злучн. «каб».
1. Хацець што‑н. ажыццявіць, зрабіць, займець. Крылаў жадала б .. [Агата] на гэты час, каб пераляцець раптам к сыну. Мурашка. Спаткаўся з роднаю зямлёй, жадаю шчырым сэрцам роднай: каб больш не знацца нам з вайной, каб больш не знаць вайны ніводнай! Дубоўка.
2. каму-чаму. Зычыць, выказваць якія‑н. пажаданні. Жадаць людзям дабра. Жадаць дзецям добра вучыцца. □ [Страмілін:] Ну жадаю вам жыць у згодзе і любві ды збудаваць моцную савецкую сям’ю. Крапіва. — Жадаю вам, браткі, удачы. — Іван Іванавіч паціснуў прадубленую, як падэшва, дзедаву далонь і маленькую Сашкаву руку. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пярэ́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; незак.
1. Выказваць нязгоду з кім‑, чым‑н., прыводзіць доказ супраць чаго‑н. Калі Вера спрачалася з Кузьмой адна, тады ў яе хапала і смеласці пярэчыць, і упэўненасці ў сваёй праваце, і важкімі здаваліся аргументы. Дуброўскі. Іван Барай чакаў, што калі той [Кавалёў] пачне пярэчыць, то ў яго запасе ёсць яшчэ аргументы. Чарнышэвіч. Бацька і маці.. не пярэчылі сыну, калі той восенню зноў пачаў збірацца ў дарогу. С. Александровіч.
2. Не адпавядаць чаму‑н., мець у сабе супярэчнасць. Калі Сяргей пачуў ад бацькі, што яго збіраюцца ўзяць на работу ў райком, ён спачатку разгубіўся. Гэта пярэчыла яго планам. Сіўцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ска́рдзіцца ‘выказваць незадавальненне’, ‘падаваць скаргу’ (ТСБМ, Байк. і Некр., Касп.), ска́рдзіць (Др.-Падб.), ска́ржыцца (Нас., Гарэц., Байк. і Некр., Сержп. Прымхі). З польск. skarżyć (się) (гл. Кюнэ, Poln., 96; Фасмер, 3, 633), адкуль зваротнай дэрывацыяй ска́рга. Польскі дзеяслоў разам з в.-луж. skoržić ‘скардзіцца’, н.-луж. skjaržyś ‘тс’ тлумачыцца як запазычанне ў заходнеславянскія мовы з ням. бавар. schergen ‘абвінавачваць, скардзіцца’, што не бярэцца пад увагу пры разглядзе серба-лужыцкіх слоў, гл. Шустар-Шэўц, 1296. Больш пераканальнымі здаюцца спробы вызначэння славянскага паходжання слова Ільінскага (ИОРЯС, 23, 2, 233), што параўноўваў з славен. skŕgati ‘стракатаць’, і Брукнера (493), які лічыў роднасным рус. скрежет і яго аднакаранёвым, а таксама Борыся (550), паводле якога гукапераймальнае прасл. *skrъgati ‘скрэгаць’, семантычна змянялася ад ‘скрэгаць, ныць’ да ‘лямантаваць’. Беларускі матэрыял падмацоўвае апошнюю версію, параўн. скоргануць, скірга, скарга (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
піса́ць, пішу́, пі́шаш, пі́ша; пішы́; пі́саны; незак.
1. што і без дап. Перадаваць на чым-н. якія-н. графічныя знакі.
П. літары. П. разборліва.
2. што. Складаць які-н. тэкст, ствараць літаратурны твор.
П. заяву.
П. вершы.
3. што аб кім-чым, пра каго-што і з дадан. сказам. Паведамляць ці выказваць што-н. пісьмова.
Газеты пішуць пра падзеі ў горадзе. П. пра дасягненні нацыянальнага мастацтва.
4. каму. Звяртацца да каго-н. пісьмова.
П. у вышэйшыя інстанцыі.
5. што. Ствараць творы жывапісу.
П. пейзаж.
◊
Закон не пісаны для каго або каму (разм.) — пра таго, хто дзейнічае, як яму захочацца.
Дурням закон не пісаны.
Пішы прапала (разм.) — аб непазбежнасці якой-н. страты, няўдачы і пад.
|| зак. напіса́ць, -пішу́, -пі́шаш, -пі́ша; -пішы́; -пі́саны.
|| наз. піса́нне, -я, н. (да 1, 2,4 і 5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
render
[ˈrendər]
v.
1) рабі́ць (-ца)
а) An accident has rendered him helpless — Нешчасьлі́вы вы́падак зрабі́ў яго́ бездапамо́жным
б) She rendered us a great service — Яна́ зрабі́ла нам вялі́кую паслу́гу
2) дава́ць для разгля́ду ці зацьве́рджаньня; здава́ць
The treasurer rendered an account of all the money spent — Ска́рбнік здаў справазда́чу з усіх вы́даткаваных гро́шай
3) выка́зваць
to render thanks — выка́зваць падзя́ку, дзя́каваць
4) выко́нваць
to render the part of Hamlet — ігра́ць ро́лю Га́млета
5) пераклада́ць (з аднае́ мо́вы на другу́ю)
6) перато́пліваць
Fat from pigs is rendered into lard — Сьвіно́е са́ла перато́пліваюць на шма́лец
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
бедава́ць, бядую, бядуеш, бядуе; незак.
1. Цярпець душэўныя пакуты; выказваць перажыванні, смутак, жаль. Змрокам таго дня.. [Нявада] пачаў абыходзіць увесь той родны кут, па якім гэтулькі бедаваў. Чорны. У хаце Сцяпана Касцевіча ў гэты час сабралася многа людзей.. Абмяркоўвалі ўсё здарэнне, бедавалі, ахалі, клялі... Пестрак. // Турбавацца, хвалявацца, клапаціцца аб кім‑, чым‑н. [Маці:] — У тваёй [Сцяпанкавай] галаве толькі цацкі. Каб ты лепей бедаваў аб тым, хто сёлета ў нас поле араць будзе, хто шнур засее. Бядуля. [Валя Валодзю:] — Ты бедаваў, што білет прападзе. Вось запрасі Надзю. Крапіва.
2. Жыць у нястачы, беднасці; гараваць. Мянялася жыццё нядаўніх беднякоў, бедавалі ад вясны да зімы, жабруючы і гнучы спіны за кавалак хлеба. Кухараў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)