абвіва́цца sich wínden*, sich schlíngen* (вакол чаго-н um A); sich ránken (аб раслінах)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
абві́цца sich schlíngen*, sich wínden* (вакол чаго-н um A); sich ránken (аб раслінах)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
абкаці́ць
1. (што-н вакол чаго-н) róllen um etw. (A);
2. гл аб’ехаць
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
астэро́іды, ‑аў; адз. астэроід, ‑а, М ‑дзе, м.
Малыя планеты, якія абарачаюцца вакол Сонца, галоўным чынам паміж арбітамі Марса і Юпітэра.
[Ад грэч. asteon — зорка і eidos — выгляд.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́мацаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Разм. Абмацаць усё вакол, шукаючы чаго‑н. // Мацаючы, знайсці што‑н. Вымацаць грыб пад лісцем.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
храмасфе́ра, ‑ы, ж.
Спец. Адзін з слаёў сонечнай атмасферы, які можна бачыць у час зацьмення ў выглядзе яркага кольца вакол Сонца.
[Ад грэч. chrōma — колер, фарба і sphaira — шар.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
арэо́л, ‑у, м.
1. Круг ззяння, бляску вакол светлавой кропкі, распаленага прадмета. Арэол Месяца. □ А яскравае сонца са сваіх праменяў саткала бліскуча-залацісты арэол над Пасекамі. Чарот. // Ззянне, якое малюецца па абразах, карцінах рэлігійнага зместу і пад. вакол галавы або над галавой бога ці святога як сімвал боскасці, святасці; німб.
2. перан.; чаго або які. Атмасфера славы, пашаны і пад., якая акружае каго‑, што‑н. Арэол славы, прыгажосці.
3. Спец. Светлая палоса, якая ўтвараецца на фатаграфічным здымку вакол ярка асветленых бліскучых прадметаў або тых, што свецяцца.
[Ад лац. aureolus — пазалочаны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вяне́ц, -нца́, мн. -нцы́, -нцо́ў, м.
1. Тое, што і вянок (у 1 знач.).
2. Карона, якую трымаюць над галовамі маладых у час вянчання (уст.).
Пайсці пад в. (уступіць у шлюб).
3. перан., чаго. Апошняя найвышэйшая ступень, паспяховае завяршэнне чаго-н. як узнагарода за працу, старанні (высок.).
В. дасягненняў.
4. Арэол, радужны круг вакол нябеснага свяціла, вакол галавы на іконе.
5. У драўляным зрубе: чатыры бервяны як узаемазвязанае звяно.
|| памянш. ве́нчык, -а, мн. -і, -аў, м. (да 4 знач.).
|| прым. вяне́чны, -ая, -ае (да 1, 2, 4 і 5 знач.) і вянцо́вы, -ая, -ае (да 1, 2, 4 і 5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
абві́ць, абаўю́, абаўе́ш, абаўе́; абаўём, абаўяце́, абаўю́ць; абві́ў, -віла́, -ло́; -ві́; -ві́ты; зак.
1. што. Абматаць што-н. чым-н. або што-н. вакол чаго-н., апаясаць.
А. провад ізаляцыйнай стужкай.
А. косы вакол галавы.
2. каго-што. Аплесці галінамі (пра расліны).
Хмель абвіў слупы паркана.
3. Ахутаць, абвалачы, ахапіць з усіх бакоў (пра дым, туман і пад.).
4. перан. Авалодаць, ахапіць, паланіць (пра пачуцці, жаданні, перажыванні).
5. Абхапіць, абняць рукамі.
Хлопчык абвіў бацькаву шыю.
|| незак. абвіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. абві́ўка, -і, ДМ -ві́ўцы, ж. (да 1 знач.) і абвіва́нне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
згуртава́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ту́ецца; зак.
1. Сабрацца ў гурт.
Каля дрэва згуртавалася цэлая грамада людзей.
2. перан. Дасягнуць аднадушнасці ў поглядах, дзеяннях.
З. вакол думкі вучоных.
|| незак. згурто́ўвацца, -аецца; наз. згурто́ўванне, -я, н.
|| наз. згуртава́нне, -я, н. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)