панаця́гваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.
1. што. Нацягваючы, напяць усё, многае.
П. вяроўкі.
2. што. Надзець на сябе многа чаго-н., накрыцца чым-н. — пра ўсіх, многіх (разм.).
Дзеці панацягвалі на сябе коўдры.
3. чаго. Прыцягнуць, прынесці за некалькі прыёмаў вялікую колькасць чаго-н. (разм.).
П. галля.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пераара́ць, -ру́, -рэ́ш, -рэ́; -ро́м, -раце́, -ру́ць; -ры́; -ра́ны і пераво́раны; зак.
1. што. Узараць занава.
П. бульбянішча.
2. што і чаго. Узараць усё, многае.
Колькі зямлі пераараў за свой век.
3. што. Правесці баразну ўпоперак чаго-н.
П. дарогу.
|| незак. пераво́рваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. пераво́рванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перама́заць, -ма́жу, -ма́жаш, -ма́жа; -ма́ж; -ма́заны; зак.
1. каго-што. Зрабіць брудным, запэцкаць.
П. рукі чарнілам.
2. што. Замазаць, намазаць зноў або ўсё, многае.
П. аконныя рамы.
П. усе падшыпнікі салідолам.
|| незак. перама́зваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. перама́званне, -я, н. і перама́зка, -і, -зцы, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пазахо́дзіць, ‑ходзіць; ‑ходзім, ‑ходзіце, ‑ходзяць; зак.
1. Увайсці, зайсці куды‑н. — пра ўсіх, многіх. Некаторыя [каровы], якім асабліва дакучае спёка, па самае чэрава пазаходзілі ў ваду. Сачанка.
2. Апынуцца дзе‑н. — пра ўсіх, многіх. Пазаходзіць далёка ў лес.
3. Зайсці, падысці збоку — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае. Варожыя часці пазаходзілі з тылу.
4. (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.). Паглыбіцца ў што‑н. — пра ўсё, многае. Цвікі пазаходзілі ў сцяну.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папячы́ся, ‑пякуся, ‑пячэшся, ‑пячэцца; ‑пячомся, ‑печацеся; пр. папёкся, ‑пяклася, ‑пяклося; зак.
1. Пячыся некаторы час. Калі ўлетку на сонцы не папячэшся, то ўзімку з холаду натрасешся. Прыказка.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Спячыся — пра ўсё, многае.
3. (1 і 2 ас. адз. не ўжыв.). Атрымаць пашкоджанні ў выніку ўздзеяння чаго‑н. гарачага, едкага, пякучага — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае. Папякліся дзеці на пляжы. Папяклося лісце на дрэвах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перакалаці́ць, ‑лачу, ‑лоціш, ‑лоціць; зак.
Разм.
1. што. Трасучы, абіваючы, акалаціць усё, многае. Дзеці перакалацілі ўсе яблыкі ў садзе.
2. што. Абмалаціць нанава, яшчэ раз; перамалаціць, перабіць. Перакалаціць снапы аўса.
3. што. Абмалаціць усё, многае.
4. што. Трасучы, пераварочваючы, перабраць, перагледзець у пошуках каго‑, чаго‑н. Паліцыянты перакалацілі, перавярнулі ўсё дагары нагамі, але нічога і нікога не знайшлі. Сабаленка.
5. безас. каго. Перастаць, скончыць калаціць (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перацяга́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Перамясціць волакам; паступова перанасіць вялікую колькасць чаго‑н. або ўсё, многае. Перацягаць бярвенне. Перацягаць усе дровы ў павець. // і чаго. Разм. Аднесці, занесці паступова вялікую колькасць чаго‑н. каму‑н. «Ох І зарабляе, кажуць, гэта Піперманіха сёлета! Колькі ёй людзі сала ды круп перацягалі». Крапіва.
2. Паступова выкрасці, прысвоіць сабе ўсё, многае. З пушчы панадзіўся воўк і ўсіх авечак перацягаў. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падзява́цца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.
Разм. Тое, што і падзецца, толькі пра ўсё, многае або ўсіх, многіх. — Дзе гэта калкі з-за гумна падзяваліся? — запытаў Тамаш сына. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пажэ́рці, ‑жару, ‑жарэш, ‑жарэ; ‑жаром, ‑жараце; пр. пажор, ‑жэрла; заг. пажары; зак., што.
1. З’есці прагна ўсё (пра жывёл). Саранча пажэрла пасевы.
2. Груб. Паесці ўсё, многае (пра людзей).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паабдзіра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Абадраць у многіх месцах, кругом; абадраць усё, многае. Паабдзіраць кару на дрэве. Паабдзіраць ногі.
2. перан. Разм. Абабраць, абкрасці ўсіх, многіх.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)