Verbum

раё́к, райка́, мн. райкі́, райко́ў м.

1. Скрынка з павелічальным шклом для разглядвання малюнкаў, а таксама паказ такіх малюнкаў на кірмашах 18—19 стст., які суправаджаўся жартоўнымі тлумачэннямі; батлейка.

2. Лялечны тэатр (уст.).

3. Тэатральная галёрка (разм., уст.).

|| прым. рае́шны, -ая, -ае (да 1 знач.).

будаўні́цтва, -а, н.

1. Галіна навукі і тэхнікі, якая займаецца будоўляй і рэканструкцыяй дамоў, збудаванняў.

2. Узвядзенне будынка або якога-н. іншага збудавання.

Б. спартыўнага комплексу.

3. Будаўнічы аб’ект, а таксама месца, дзе вядзецца будоўля.

Наведаць б.

4. перан. Стварэнне, арганізацыя чаго-н.

Культурнае б.

порт¹, -а, М -рце, мн. парты́, -о́ў, м.

Месца з засцярожанай воднай прасторай, спецыяльна абсталяванае для стаянкі, пагрузкі, разгрузкі і рамонту суднаў, а таксама прыморскі горад з такім спецыяльна прыстасаваным месцам.

Рачны п.

Гандлёвы п.

○

Паветраны порт — тое, што і аэрапорт.

|| прым. парто́вы, -ая, -ае.

прафесі́йны, -ая, -ае.

1. гл. прафесія.

2. Які займаецца чым-н. як прафесіяй, а таксама які з’яўляецца прафесіяй.

П. рэвалюцыянер.

П. бокс.

3. Такі, што цалкам адпавядае патрабаванням дадзенай вытворчасці, дадзенай галіны дзейнасці.

Зроблена зусім прафесійна (прысл.).

|| наз. прафесі́йнасць, -і, ж. (да 3 знач.).

прэфе́кт, -а, М -кце, мн. -ы, -аў м.

1. У Старажытным Рыме: адміністрацыйная, судовая або ваенная пасада, а таксама асоба, якая яе займае.

2. У шэрагу дзяржаў: службовая асоба — кіраўнік цэнтральнага (Румынія) або рэгіянальнага (Расія) урада на месцах.

3. У некаторых краінах: начальнік гарадской паліцыі.

жва́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

1. Паўторнае перажоўванне жвачнымі жывёламі ежы, якая адрыгаецца ў поласць рота, а таксама сама гэта ежа.

Жаваць жвачку.

2. Гумка, якая ўжыв. для жавання; жуйка.

3. перан. Нуднае, надакучлівае паўтарэнне аднаго і таго ж (разм.).

запрэ́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж.

1. Некалькі коней, сабак, аленяў і пад., запрэжаных у адну вупраж.

З. сабак.

У адной запрэжцы (таксама перан.: у пастаянных і цесных рабочых адносінах; разм.).

2. Вупраж, збруя.

◊

Хадзіць у запрэжцы — рабіць адну пэўную работу.

зоа... (а таксама заа...).

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:

1) які мае адносіны да заалогіі, напр.: зоакабінет, зоафакультэт;

2) які мае адносіны да жывёл, напр.: зоаінжынер, зоамагазін, зоапаталогія, зоапланктон; «зоа...» пішацца, калі націск у другой частцы слова падае не на першы склад.

пало́мніцтва, -а, н.

1. Вандраванне, падарожжа ў якасці паломніка.

2. перан. Падарожжа, хаджэнне куды-н. вялікай колькасцю наведвальнікаў каб азнаёміцца з якімі-н. славутасцямі, а таксама да славутай асобы (іран.).

Пачалося сапраўднае п. да раскапанага старажытнага помніка архітэктуры.

|| прым. пало́мніцкі, -ая, -ае.

Паломніцкая дарога.

памянша́льны, -ая, -ае.

1. Які служыць для памяншэння адлюстравання прадметаў.

Памяншальнае шкло.

2. У граматыцы: звязаны з утварэннем назоўнікаў і прыметнікаў, якія абазначаюць меншую велічыню прадмета або паменшаную ступень якасці, а таксама станоўчыя эмацыянальныя адносіны, напр.: дамок, яблычак, ціхенькі, добранькі. П. суфікс. Памяншальная форма прыметнікаў.