цэ́ласны, ‑ая, ‑ае.
Які ўяўляе сабой унутранае адзінства; адзіны, цэлы. Цэласнае ўражанне. Цэласная натура. □ У лепшых сваіх творах паэт дасягае адзінства паміж формай і зместам, а гэта робіць твор цэласным і сапраўды мастацкім. «Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
го́йсаць несов., разг. ры́скать; мета́ться; носи́ться;
~сае як шалёны — ме́чется (но́сится) как угоре́лый;
цэ́лы дзе́нь ~саў па го́радзе — це́лый день ры́скал по го́роду
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
ко́роб м.
1. каро́бка, -кі ж.; кош, род. каша́ м.;
2. воен. ко́раб, -ба м.;
◊
це́лый ко́роб, с три ко́роба цэ́лы мех.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
проболе́тьII сов. (о какой-л. части тела, органе) прабале́ць;
глаза́ заболе́ли и проболе́ли це́лый ме́сяц во́чы забале́лі і прабале́лі цэ́лы ме́сяц.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
саже́нь ж., уст. са́жань, -жня м.;
квадра́тная саже́нь квадра́тны са́жань;
куби́ческая саже́нь кубі́чны са́жань;
◊
коса́я саже́нь в плеча́х цэ́лы са́жань у пляча́х.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
прожа́тьII сов., в разн. знач. пража́ць;
прожа́ть доро́жку во ржи пража́ць сце́жку (даро́жку) у жы́це;
прожа́ть це́лый день пража́ць цэ́лы дзень.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
Ма́льскі ’амаль цэлы, які мала чым адрозніваецца ад цэлага’ (Нас.), ма́льскій ’малы’ (Юрч. Фраз. 3). Рус. мальски ’ледзь- ледзь’, мало‑мальски ’хоць трохі’, ’больш-менш’, маломальский ’самы малы, самы нязначны’. Бел.-рус. ізалекса. Можа быць утворана і ад мале́с‑ы (гл.) пры дапамозе суфікса ‑къ. Параўн. таксама серб.-харв. рэдуплікацыі mȁlomanj ’амаль не, амаль’, malàmalo ’мала’, літ. mãžmožis ’крыха, самая дробязь’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гале́тнік, ‑а, м.
Разм. пагард. Бедны чалавек; жабрак. [Рыгор:] Не буду ж я галетнікам цэлы век? [Кацярына:] Хто гэта ведае, што некалі будзе. А цяпер — сёння свята вось, а ты босы сядзіш, абуцца няма ў што. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прачу́ласць, ‑і, ж.
Уласцівасць прачулага. Пяюць гэтую песню з нейкім асаблівым пачуццём, з такой прачуласцю і сардэчнасцю, што хочацца яе слухаць і раз, і два, і, здаецца, цэлы вечар слухаў бы адну гэтую песню. Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распача́ты, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад распачаць.
2. у знач. прым. Якім ужо карысталіся, не новы, не цэлы. [Мядзведзь] знайшоў .. распачатую бутэльку мёду .. і палічыў, што за такую работу мае на яе права. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)