Verbum

разгарну́цца, -гарну́ся, -го́рнешся, -го́рнецца; -гарні́ся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Расправіцца, расхінуцца (пра што-н. згорнутае, загорнутае).

Пакунак разгарнуўся.

Цукерка разгарнулася.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Раскрыцца (пра што-н. складзенае).

Кніга разгарнулася.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Раскрыцца, распусціцца (пра кветкі, лісты і пад.).

Бутоны маку разгарнуліся.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Раскінуцца, быць бачным на вялікай адлегласці.

Перад вачамі разгарнулася маляўнічая прастора.

5. перан. Праявіць свае сілы і здольнасці, выявіцца ў шырокім маштабе.

Р. на свабодзе.

Талент мастака разгарнуўся.

6. перан. Прыняць шырокі размах.

Жніво разгарнулася.

7. Падрыхтавацца да дзеяння; прыняць баявы парадак (спец.).

|| незак. разго́ртвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. разго́ртванне, -я, н. і разгарне́нне, -я, н. (да 5 і 6 знач.).

пажра́ць, -ру́, -рэ́ш, -рэ́; -ро́м, -раце́, -ру́ць; -ры́; -ра́ны; зак. (разм.).

1. чаго і без дап. З’есці многае ў якой-н. колькасці, прыняць ежу.

2. каго-што. Прагна з’есці ўсё (звычайна пра жывёл).

Саранча пажрала пасевы.

|| незак. пажыра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 2 знач.).

П. вачамі каго-, што-н. (перан.: прагна, не адрываючыся глядзець на каго-, што-н.).

назва́цца, -заву́ся, -заве́шся, -заве́цца; -завёмся, -завяце́ся, -заву́цца; -заві́ся; зак.

1. кім-чым. Прыняць, узяць сабе якую-н. назву, імя і пад.

Н. кантралёрам.

2. кім-чым. Сказаць, паведаміць сваё імя, прозвішча і пад.; адрэкамендавацца.

Урач увайшоў у пакой і назваўся.

3. Напрасіцца, навязацца да каго-н. з чым-н. (разм.).

Н. ў памочнікі.

|| незак. называ́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

умяша́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак., у што.

1. Пранікнуць куды-н., змяшацца з чым-н.

У. у натоўп.

2. Стаць удзельнікам чужой справы; увязацца.

У. у размову.

3. Прыняць удзел у якой-н. справе з мэтай змены яе ходу.

У канфлікт прыйшлося ў. дырэктару.

|| незак. уме́швацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. умяша́нне, -я, н.

Узброенае ў.

Хірургічнае ў. (аперацыя).

уцягну́цца, -ягну́ся, -я́гнешся, -я́гнецца; -ягні́ся; зак., у што.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прасунуцца ў вузкую адтуліну.

Нітка ўцягнулася ў іголку.

2. Прыняць удзел у чым-н., уключыцца ў што-н.

У. ў размову.

3. перан. Асвоіцца з чым-н., прывыкнуць, прызвычаіцца, прыахвоціцца да чаго-н.

У. ў работу.

У. ў гарэлку.

|| незак. уця́гвацца, -аюся, -аешся, -аецца.