ржа́ние ср.
1. іржа́нне, -ння ср., (после гласных) ржа́нне, -ння ср.;
лошади́ное ржа́ние ко́нскае ржа́нне;
слы́шать ржа́ние чуць ржа́нне;
2. прост. рагата́нне, -ння ср.; ро́гат, -ту м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ГУ́ТЭНБЕРГ
(Gutenberg) Іаган [1397 (1400?),
г. Майнц, Германія — 3.2.1468), нямецкі друкар, пачынальнік кнігадрукавання ў Еўропе. Вынаходнік друку з наборнай формы, прыстасавання для стандартнай адліўкі літар, а таксама сплаву, фарбаў і прэса для друкавання. Быў «залатых спраў» майстрам. У 1418—20 вучыўся ў Эрдгірцкім ун-це. Жыў у Страсбуры (Францыя, 1434 і 1436—44) і Майнцы (з 1448). У 1438 заснаваў прыватную друкарню. Выданні, надрукаваныя яго шрыфтам, пачалі з’яўляцца з 1448. Сярод іх т.зв. Майнцкі псалтыр, навукова-папулярныя кнігі павучальнага характару, календары, падручнікі і інш. У 1452—55 выдаў першае поўнааб’ёмнае выданне, шэдэўр ранняга друку — 42-радковую Біблію ў 2 т. (на лац. мове); з 180 экз. Бібліі вядома 48. У 1459—61 выдаў, відаць, у Бамбергу (цяпер г. Быдгашч, Польшча) на сродкі мясц. епіскапа 36-радковую Біблію. У 1901 у Майнцы засн. музей Гутэнберга.
Літ.:
Варбанец Н.В. Йоханн Гугенберг и начало книгопечатания в Европе: Опыт нового прочтения материала. М., 1980;
500 лет после Гутенберга. М., 1968.
т. 5, с. 551
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
сочини́тельство ср.
1. уст. (литературное творчество) пісьме́нніцтва, -ва ср.;
2. разг. вы́думка, -кі ж., выду́мванне, -ння ср., хлусня́, -ні́ ж., ілга́нне, -ння ср.; (после гласных) лга́нне, -ння ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сраще́ние
1. (действие) зрашчэ́нне, -ння ср.; неоконч. зро́шчванне, -ння ср.;
2. (образование) зрашчэ́нне, -ння ср.;
сраще́ние ко́сти по́сле перело́ма зрашчэ́нне ко́сці пасля́ перало́му;
фразеологи́ческое сраще́ние лингв. фразеалагі́чнае зрашчэ́нне;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
лоб лоб, род. ілба́ м., (после гласных) лба, мн., ілбы́, -бо́ў, (после гласных) лбы, -боў;
нахму́рить лоб нахму́рыць лоб;
ата́ка в лоб воен. ата́ка ў лоб;
◊
ме́дный лоб ме́дны лоб;
столкну́ть лба́ми сутыкну́ць ілба́мі;
на лбу напи́сано на лбе напі́сана;
семи́ пя́дей во лбу погов. лоб на сем пя́дзей;
что в лоб, что по́ лбу погов. не кі́ем, дык па́лкай.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Crescere tanquam favus
Расці як соты.
Расти как соты.
бел. Растуць як грыбы пасля дажджу.
рус. Как грибы после дождя растут. Расти как грибы.
фр. Pousser comme des champignons (Расти как грибы).
англ. Grow up like mushrooms (Расти как грибы).
нем. Wie Pilze aus dem Boden schießen (Быстро расти, как грибы из почвы). Wie die Pilze (auf) schießen (wachsen) (Как быстро растут грибы).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
In nocte consilium
Рашэнне прыходзіць ноччу.
Решение приходит ночью.
бел. Раніца мудрэйшая за вечар. Пераначуем ‒ больш пачуем.
рус. Утро вечера мудренее. Думай ввечеру, а делай поутру.
фр. La nuit porte conseil (Ночь несёт совет).
англ. Sleep over a thought (Поспи с мыслью).
нем. Guter Rat kommt über Nacht (Хороший совет приходит за ночь). Man muß eine Sache beschlafen (Дело следует делать после ночи).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Quod caret alterna requie, durabile non est
Што не чаргуецца з адпачынкам, не бывае трывалым.
Что лишено чередования с отдыхом, не бывает прочным.
бел. Дай мазі ў кола, а працы ‒ песні вясёлай. Праца любіць адпачынак і песню. Па субоце адпачынак па рабоце. Гуляй, ды працу знай.
рус. Мешай дело с бездельем ‒ проживёшь век с весельем. Мешай дело с бездельем ‒ с ума не сойдёшь. После трудов сладок покой. Коровки с поля ‒ пастуху воля. Работа не волк, в лес не уйдёт. Работа веселье любит. Работу с плеч, да и на печь.
фр. Il fait bon faire la fête après la besogne faite (Сделав дело, хорошо и праздновать).
англ. Nor does Apollo always bend his bow (Аполлон не всегда натягивает тетиву). All work and no play makes Jack a dull boy (Одна работа делает Джека скучным малым).
нем. Nach getaner Arbeit ist gut ruhen (После сделанной работы хорошо отдохнуть). Arbeit ist kein Hase, läuft nicht in den Wald (Работа ‒ не заяц, не убежит в лес).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
раздели́ться раздзялі́цца, падзялі́цца;
раздели́ться на ча́сти раздзялі́цца (падзялі́цца) на ча́сткі;
по́сле сме́рти отца́ де́ти раздели́лись пасля́ сме́рці ба́цькі дзе́ці падзялі́ліся (раздзялі́ліся);
при обсужде́нии мне́ния раздели́лись пры абмеркава́нні ду́мкі раздзялі́ліся (падзялі́ліся).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паадбіва́цца сов.
1. (о многом — отломиться) отби́ться;
2. (о многих — защититься от нападения) отби́ться; (избавиться — ещё) отде́латься;
3. (о многих — отстать) отби́ться;
4. (о многих — перестать делать что-л.) отби́ться;
5. (о многом — остаться после кого-, чего-л.) отпеча́таться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)