◎ Ку́са ’цяжка, недастаткова’ (Нас.). Укр.кусай ’куцы, недастатковы’, балг.къс ’кароткі, недастатковы, нізкі’, серб.-харв.кус ’тс’, польск.kusy, чэш.kusy, славац.kusy, в.-луж.kusi, н.-луж.kušy ’тс’. Прасл. /шяъ, якое можна разглядаць як и/д‑ дублет да kęs7 > (гл. кус) (Брукнер, KZ. 42, 351; Слаўскі, SO, 18, 275–276). Параўн. куца (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сі́плы, ‑ая, ‑ае.
Прыглушана-хрыплы, з лёгкім сіпеннем і прысвістваннем (пра голас, гукі чаго‑н.). Праводзячы нас, Эдуард Людвігавіч сіплым голасам сказаў на развітанне: — Хворы я, стары!Хведаровіч.Канцы яе [вароны] крыл[аў] свіціліся, як канцы сцёртага веніка, і пры ўзмахах іх даносіўся сіплы свіст паветра.Карпюк.Нізкі, сіплы гудок цеплавоза скалануў паветра.Радкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ста́рыць, ‑рыць; незак., каго-што.
Рабіць больш старым, падобным да старога. Гаспадар хаты — нізкі ростам, хударлявы, з паголенай барадой, але пышнымі рудаватымі вусамі. Вусы гэтыя, аднак, не старылі, а, наадварот, маладзілі яго.Шамякін.[Сівыя пасмы], як ні дзіўна, зусім не старылі нашага калегу, а надавалі яму выгляд чалавека маладога.Нядзведскі.Сур’ёзнасць старыць малады твар.Калюга.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тапча́н, ‑а, м.
1.Нізкі ложак з дошак на козлах. На цэментовай падлозе стаяў дзеравяны тапчан-койка.Колас.
2. Пакаёвая шырокая лаўка, звычайна са спінкай. На куце пад абразамі Стол стаіць, як пан; Дзве пры ім таўстыя лаўкі І адзін тапчан.Купала.Каля стала па тапчане, на голым сенніку, моцна спіць Ірынка.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
guttural
[ˈgʌtərəl]1.
adj.
1) гарлавы́; гарта́нны
deep guttural voice — ні́зкі гарта́нны го́лас
2) Phon. за́днепаднябе́нны; вэля́рны
2.
n., Phon.
вэля́рны зы́чны гук
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
◎ Нязбе́дны (незбедный) ’паганы’ (Карскі, Труды, 312), ст.-бел.незбедный ’подлы, нізкі’ (XV ст.) з польск.niezbędny ’паганы, няўклюдны’ (Карскі, там жа), ст.-польск.niesbedny ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 134). Апошняе з чэш.nezbedny ’гарэзны’ ад прасл.*bъděti, *buditi (Брукнер, 363), гл. будзіць, узбуджаць, або з *ne‑sъ‑będ‑ьnъ ’нявытрыманы, нястрыманы’, дзе ‑będ‑ суадносіцца з ням.binden ’вязаць, путаць’ (Махэк₂, 398).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Плаву́ха ’яжджаль, ранняя асака, Carex L.’ (слуц., ЛА, 1), плаву́шка ’тс’ (Сл. Брэс.), паплаву́ха, паплаву́шка, паплаўны ’тс’ (Нар. лекс., ТС. Расл. св.). Да плаў t (гл.). Семантыка развівалася ад ’нізкі луг, балота’ (параўн. польск.pławy ’тс’) > ’трава, якая вырастае на такім балоце, лузе, ці пакрывае яго’, параўн. рус.пск.плаву́ха -зелень на паверхні сажалкі, става’, плавучина ’балотная трава, мох, што шчыльна пакрываюць возера’.
3.узнач.наз.пе́ўчы, ‑ага, м. Той, хто спявае ў хоры, звычайна царкоўным. Працэсію пачынаў дубаваты нізкі чалавек.. А за ім ужо ішлі.. пеўчыя, панок і багамольны народ.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жывёльны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да жывёлы, жывёл. Жывёльны свет. Жывёльны арганізм.// Атрыманы ад жывёла прыгатаваны з арганічных рэчываў, якія ёсць у целе жывёлы. Жывёльнае масла. Жывёльныя бялкі.
2. Такі, як у жывёл; падсвядомы, чыста фізіялагічны. Візэнер сядзеў нерухома — жывёльны страх скаваў яму цела і язык.Шамякін.//перан. Грубы, нізкі. Жывёльныя пабуджэнні.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
boom2[bu:m]v.
1. гудзе́ць; грыме́ць;
The clock boomed out twelve. Гадзіннік гулка прабіў дванаццаць;
He had a booming voice. У яго быў гучны нізкі голас.
2. ху́тка расці́, развіва́цца;
Tourism is booming. Турызм хутка развіваецца.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)