◎ Пахта́ць ’біць масла’ (маст., Сцяшк. Сл.). З рус. (паўн., усх.) пахтать ’тс’, арханг. пёхтать ’тс’, якія з фін. pyöhtää, алан. püöhtä‑ ’тс’ (Каліма, Ostseefin., 184) або з фін. pahtaa ’згушчаць, застываць’ (Праабражэнскі, 2, 30).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ружэйны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да ружжа. З самай раніцы ўсё кругом напоўнілася громам артылерыі і кулямётна-ружэйнай страляніны. М. Ткачоў. // Прызначаны для ружжа. Ружэйны патрон. Ружэйнае масла.
2. Які праводзіцца з ружжом. Ружэйны прыём.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
маслёнка ж
1. Búttermilch f -;
2. (сасуд пад масла) Bútterdose f -, -n;
3. тэх Öler m -s, -, Ölkanne f -, -n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
магазінны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да магазіна. Магазінная шыльда. // Які прадаецца або купляецца ў магазіне. Магазіннае масла.
2. Спец. Які мае адносіны да магазіна (у 2 знач.). Магазіннае ружжо. Магазінныя рамкі вулля.
•••
Магазінная каробка гл. каробка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рутавы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да руты; уласцівы руце. Рутавы ліст. Рутавы пах. // Зроблены, прыгатаваны з руты.
2. у знач. наз. рутавыя, ‑ых. Сямейства трапічных ці субтрапічных двухдольных раздзельнапялёсткавых раслін, у лісцях якіх змяшчаецца эфірнае масла.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
zgorzkniały
zgorzkniał|y
1. прагорклы; ёлкі;
~е masło — з’ялчэлае масла;
2. перан. расчараваны
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
узлі́ць сов. плесну́ть, нали́ть;
у. але́ю на патэ́льню — нали́ть подсо́лнечного ма́сла на сковороду́;
у. вады́ на галаву́ — плесну́ть воды́ на го́лову
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
камфо́равы Kámpfer-;
камфо́равае дрэ́ва бат Kámpferbaum m -(e)s, -bäume;
камфо́равае ма́сла Kámpferöl n -(e)s;
камфо́равы спірт Kámpfergeist m -es
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Тэпсты́ (тепсти́) ‘ківаць, матляць, целяпаць’ (кобр., Горбач, Зах.-пол. гов.), тыпсты́ ‘моцна трасці; шукаць’ (Клім.). Параўн. рус. дыял. тепсти́ ‘цягнуць, вязці з натугай’, палаб. tipst ‘трэсці’, славен. tepsti ‘біць, лупцаваць’, харв. tèpsti ‘збіваць масла; біць, стукаць; валачыць; плявузгаць’, серб. те̏псти ‘збіваць масла, пляскаць, боўтаць, калаціць’, роднасныя літ. tèpti ‘мазаць, шмараваць; біць, стукаць’ пры аблаўтным tapšnoti ‘ляпаць’ з інавацыйным суф. ‑šno‑ (Смачынскі, 673), параўн. харв. tȁpšati ‘тс’. Прасл. *tepti ‘стукаць, біць’ (гл. цепаць) з «інтэнсіўным» s, відаць, гукапераймальнага паходжання (Фасмер, 4, 45; Скок, 3, 460; Глухак, 623; Шустар-Шэўц, 1504; Бязлай, 4, 170–171; ЕСУМ, 5, 548; ВЕР, 7, 949).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Маслёнка ’пярэсна еўрапейская, Trollāus europaeus L.’ (гродз., Кіс.), маслёнкі, маслячкі, масля́начкі ’кветкі лотаці, Caltha palustris’ (смарг., Сл. ПЗБ, Сцяшк. Сл.), масьлянка ’кураслеп лясны, Anemone silvestris L.’ (Бел. зельн.). Да масла, масляк (гл.). Названы паводле жоўтага колеру кветак, такога, як мякаць маслякоў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)