пры́цемкі, ‑аў і ‑мак; адз. няма.
1. Тое, што і прыцемак. За акном, у лёгкіх прыцемках, ляжала заснежаная зямля. Ракітны. Свякруха.. доўга ў прыцемках каля ложка шукае чаравікі, запальвае лямпу і, нарэшце, тупае ў сенцы. Мележ.
2. Пара сутак, калі стаіць паўзмрок, паўцемра. Злучэнне пратрымалася да прыцемак... М. Ткачоў. Яшчэ былі прыцемкі — дзень толькі-толькі пачынаўся. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сі́кша ‘хто мочыцца пад сябе’, ‘падлетак’ (Федар. 4), ‘запальчывы чалавек’ (Нас.), ‘запальчывая жанчына’ (Байк. і Некр.). Паводле Карскага (2–3, 38), утворана пры дапамозе суф. ‑ша ад сікаць (гл.). Параўн. таксама рус. пск. сику́ша, сикту́ха ‘сярдзітая сварлівая баба’. Аднак не выключаны ўплыў на семантыку польск. аргат. siksa ‘дзяўчына-падлетак, смаркачка’, ‘маладая прастытутка’, што выводзіцца з ідыш szikse, ням. Schicks(e) ‘дзяўчына; кабета лёгкіх паводзін’ < іўр. shikse (šigsa) ‘дзяўчына не яўрэйка’ (Штэрн, Wörterbuch, 180; Каня, Słownik, 199). Горбач (Арго школярів, 29) падае зыходнае іўр. šiqcāh ‘тс’ для ўкр. аргат. сікса.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АГЛАПАРЫ́Т,
штучны порысты буд. матэрыял. Атрымліваецца спяканнем гліністых парод або адходаў абагачэння і спальвання вугалю (шлакаў, попелу) з далейшым драбненнем на фракцыі (друз, гравій, пясок). Выкарыстоўваецца як запаўняльнік для вырабу лёгкіх (аглапарытабетон), гарачаўстойлівых і кіслотатрывалых бетонаў, як цеплаізаляцыйныя, водапаглынальныя і водазатрымныя засыпкі. Тэхналогія вытв-сці аглапарыту з рыхлых гліністых парод распрацавана ў НДІ будматэрыялаў (Мінск, 1958).
т. 1, с. 77
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
гідракадо́н
(ад гідра- + гр. kodia = макаўка)
лекавы прэпарат, які выкарыстоўваецца як сродак супраць кашлю пры захворваннях лёгкіх і верхніх дыхальных шляхоў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
карбагемаглабі́н
(ад карба + гемагчабін)
нястойкае злучэнне гемаглабіну з вуглякіслым газам у крыві; пераносіць вугальную кіслату, што ўтвараецца ў арганізме, да лёгкіх.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
койр
(тамільск. kojr)
валакно з пладоў некаторых разнавіднасцей какосавых пальмаў, якое ўжываецца для вырабу шчотак, цыновак, лёгкіх канатаў у Паўд. Азіі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
крэпіта́цыя
(ад лац. krepitare = скрыпець, хрусцець)
мед. адчуванне хрусту ў месцах пераломаў, у суставах пры адкладванні солей, у лёгкіх пры дыханні.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
каве́рна
(лац. caverna)
1) мед. поласць, якая ўтвараецца ў органах цела ў выніку разбурэння тканкі хваробай, напр. у лёгкіх, печані, нырках;
2) геал. пустата, поласць у горнай пародзе.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
везі́кулы
(лац. vesicula)
1) пухіркі на скуры, высыпка;
2) утварэнні ў арганізме (на лёгкіх, у яечніку і інш.), якія маюць выгляд пузыркоў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
піято́ракс
(ад гр. pyon = гной + thoraks = грудзі)
скапленне гною ў плеўральнай поласці ў выніку ўскладнення гнойных працэсаў у лёгкіх або паддыяфрагмальнай прасторы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)