Вадзя́нка 1 ’від хваробы’. Суфіксальнае ўтварэнне, узнікшае як вынік кандэнсацыі словазлучэння вадзяная хвароба; параўн. ст.-рус. водьныи трудъ ’вадзяная хвароба’ (Сразн., 1, 279). Параўн. Шанскі, 1, В, 126–127.

Вадзя́нка 2 ’бочка з вадой’ (Мат. Гом., Гарэц., Інстр. I, Юрч.). Суфіксальны дэрыват, вынік універбізацыі словазлучэння вадзяная бочка. Параўн. рус. водянка, укр. водянка ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

праду́кт

(лац. productus = выраблены)

1) тое, што атрымліваецца ў выніку працы чалавека (фізічнай, разумовай);

2) мн. харчы;

3) перан. вынік, рэзультат чаго-н. (напр. класы — п. развіцця грамадства).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Прыпё́лак ’прыпечак’ (пух., Жд. 2). Няясна. Магчыма, вынік кантамінацыі прыпечак і пяко́лак (гл.) (Лучыц-Федарэц, вусн. паведамл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пядзь ’падзь, салодкая раса на лісцях дрэў’ (чэрв., З нар. сл.). Вынік рэгрэсіўнага змякчэння, гл. падзь 2.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

АДНІМА́ННЕ, адыманне,

арыфметычнае дзеянне, якое заключаецца ў знаходжанні аднаго са складаемых па вядомай суме і другім складаемым; процілеглае складанню. Сума ў гэтым выпадку наз. памяншаемым, дадзенае складаемае — аднімаемым, невядомае (вынік) — рознасцю. Каб ад аднаго ліку адняць другі, дастаткова да памяншаемага дадаць лік, процілеглы аднімаемаму. Напр.: 7 - 5 = 7 + (-5) = 2; a - b = a + (-b).

т. 1, с. 124

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

жартава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; незак.

1. з кім і без дап. Весела і забаўна гаварыць, рабіць што-н. для пацехі.

Ж. з дзецьмі.

2. з каго-чаго і без дап. Насміхацца.

Не трэба ж., бо чалавек можа пакрыўдзіцца.

3. Весела вастрасловіць.

Тонка ж.

4. Адносіцца да чаго-н. несур’ёзна, недаацэньваць каго-, што-н.

Са здароўем нельга ж.

◊

Жартаваць з агнём — рабіць тое, пасля чаго можа быць непрыемны вынік.

|| зак. пажартава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й (да 1—3 знач.).

|| наз. жартава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

во́браз, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. У філасофіі: вынік і ідэальная форма адлюстравання прадметаў і з’яў матэрыяльнага свету ў свядомасці чалавека.

2. Выгляд, аблічча, якія ўзнікаюць у памяці, ва ўяўленні.

В. маці.

3. Жывое, нагляднае ўяўленне аб кім-, чым-н.

Светлыя вобразы будучага.

4. У мастацтве: абагульненае мастацкае адлюстраванне рэчаіснасці, увасобленае ў форму канкрэтнай індывідуальнай з’явы.

Паэт мысліць вобразамі.

5. У мастацкім творы: тып, характар, створаны пісьменнікам, мастаком, артыстам.

Вобразы рамана.

Артыст увайшоў у в. (ужыўся ў ролю). Стварыць в. рабочага.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ры́са, -ы, мн. -ы, рыс, ж.

1. Вузкая паласа, лінія.

Правесці рысу.

Падвесці рысу пад чым-н. (таксама перан.: падвесці вынік, скончыць з якой-н. справай).

2. Лінія (існуючая ці ўяўная), якая раздзяляе што-н., рубеж.

Р. пад’ёму вады.

3. Уласцівасць, адметная адзнака, якасць.

Рысы характару.

Рысы новага чалавека.

4. мн. Тое, што і рысы твару.

Дарагія рысы.

◊

Рысы твару — абрысы, аблічча твару.

Прыгожыя рысы твару.

У агульных рысах — без падрабязнасцей.

|| памянш. ры́ска, -і, ДМ -ры́сцы, мн. -і, -сак, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Асто́пкі ’стары, стаптаны абутак’ (Жд.). Укр. дыял. остопки. Гл. атопак ’тс’; ‑с‑ устаўлена як вынік кантамінацыі з стаптаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рал ’сплеценая з саломы скрынка вялікага памеру для ссыпання збожжа’ (Сл. Брэс.). Вынік метатэзы лар ’скрынка, сусек’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)