dopiero będzie używanie! — вось тады будзе раздолле (прыволле)!
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ю́рьев/Ю́рьев деньист.Ю́р’еў дзень;
◊
вот тебе́, ба́бушка, и Ю́рьев деньпогов.вось табе́, ба́бка, і Ю́р’еў дзень.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
удво́х, прысл.
Абл. Удвух. Вось адбіта мяжа ўся — Аглядаем удвох.Куляшоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аксанаме́трыя
(ад гр. akson = вось + -метрыя)
спосаб адлюстравання прадметаў, пры якім на плоскасць праектуюцца і прадмет, і восі прамавугольнай сістэмы каардынат, з якімі суадносіцца прадмет.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
манапо́дый
(ад мана- + гр. pus, podos = нага)
восевы орган расліны, утвораны ў выніку дзейнасці адной верхавіннай мерыстэмы, у выніку чаго асноўная вось здольная доўга расці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
апляву́шыць, ‑вушу, ‑вушыш, ‑вушыць; зак., каго.
Разм.груб. Даць аплявуху; ударыць рукой па шчацэ, па твары. Ад страху я заплюшчыў вочы і чакаў: вось, вось дзядзька Цімох аплявушыць мяне — моцна, моцна вытне.Баранавых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Pléite
f -, -n банкру́цтва, крах
das ist mir éine schöne ~! — вось няўда́ча!
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Віж1 ’шпіён, чалавек, які імкнецца непрыкметна выведаць, высачыць пра другіх’ (Янк. I, Жд., 2, КТС), ст.-бел.вижь ’судовы прыстаў, судовы выканаўца, які меў абавязак дастаўляць у суд адказны бок, абвінавачаных і рабіць агляды і дазнанні’ (Гарб.), укр.віж ’камісар, судовы прыстаў (у старых судах)’, польск.widz ’сведка’, ст.-польск.widz ’віж’. Да прасл.vidjь ’той, хто бачыць’ < viděti.
Віж2 ’глядзі’ (Нас.), рус.вижь ’вось, вось жа, глядзі’, вишь ’тс’, ст.-рус.вижь, ст.-слав.виждь, чэш.viz, макед.види ’тс’ і г. д. Прасл.vidjь.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Няўчо́м (не въ чомъ) ’ах як; вось чаму; вось табе (і)’ (Нас.), ’нездарма’ (Барцоўскі, Шляхціц Завальня), неўчом ’нездарма, то-та ж’ (ТС), параўн. польск.niewczym, niewczymci ’тс’. Першаснае спалучэнне, раскрытае Насовічам, што было заменена пазней спалучэннем у нечым (гл. нешта), польск.w nieczym ’у чымсьці’, далей ’не ўпустую’, ’нездарма’ (Брукнер, 362). Карскі (2–3, 453) цытуе народныя песні з формамі учом: учом ты ни цвила? у чом замуж ни ишла?, якія дэманструюць першаснае спалучэнне; у тым жа значэнні ’чаму’, гл. чом: чом ты, каваль, ни куеш (там жа). Параўн. няўком.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
калі́, прысл. і злуч.
1.прысл.пыт. У які час?
К. ж вы прыйдзеце? К. гэта будзе?
2.прысл.неазнач. Калі-небудзь.
Ці чуў ты к. такое? 3. прысл.неазнач. У няпэўны будучы час. Заходзь к. да нас.
4.прысл.азнач.Ужыв. як абстрактнае абазначэнне часу (звычайна ў спалучэнні з часц. «вось»).
Вось к. мне трэба было вярнуцца.
5.злуч. часавы. Ужыв. ў пачатку даданага сказа і выражае:
а) частковае або поўнае супадзенне ў часе дзеяння галоўнага і даданага сказаў; у той час як.
К. ўзышло сонца, мы ўжо былі дома;
б) паслядоўнасць дзеяння; пасля таго як.
Я надта перапужалася, к. пачула такое;
в) паўтаральнасць дзеяння (часта са словамі «заўсёды», «кожны раз» і інш.).
Мы заўсёды рады, к. вы прыязджаеце да нас.
6.злуч. умоўны. Выражае рэальную ўмову здзяйснення, існавання чаго-н.
К. працаваць, дык працаваць.
К. глянеш з пагорка, то ўсё ўбачыш як на далоні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)