ігра́,
1. Выкананне музычнага твора на якім‑н. інструменце. Час ад часу .. [Майбарада] спыняў ігру і, не адрываючы гармоніка ад губ, падоўгу глядзеў у неба, дзе плылі белыя хмаркі. Шамякін.
2. Выкананне сцэнічнай ролі. Поспех, якім карыстаецца «Паўлінка» ў пастаноўцы купалаўцаў, абумоўлен майстэрскай ігрой артыстаў. Ярош. Так забаўляла ўсіх .. ігра [дзядка], што цяпер мала хто ўжо сачыў і за ходам дзеі, і за перажываннямі герояў. Краўчанка.
3. Тое, што і гульня (у 2 знач.). Спартыўныя ігры. Ігра ў шахматы. Ігра ў карты.
4. Хуткая змена, пералівы колераў, святла і пад. Ігра фарбаў. Ігра колераў. □ [Калгаснікі] стаялі і сачылі га дзіўнай ігрой хмар. Шамякін. Коцяцца воды ўдаль, Хваляў чаруе ігра. Лявонны. // Выразная зменлівасць (твару, вачэй і пад.). Ігра мускулаў твару.
5. Наўмысныя дзеянні, якія маюць пэўную мэту; тайныя задумы, інтрыгі. Біржавая ігра. □ Пачулія, зацікаўлены, моўчкі глядзеў на Сімонавы манеўры. Ён хацеў разгадаць ягоную ігру. Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ядна́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.
1. Злучаць, звязваць што‑н. з чым‑н. пэўным чынам. Ядналі мы воды: з ракою раку, І мора да мора цягнула руку. Кляшторны.
2. Злучаць, збліжаць каго‑, што‑н. з кім‑, чым‑н., утвараючы адзінае цэлае. Аксана любіла вячэры, яны хораша ядналі сям’ю, збліжалі дзяцей з бацькамі, з бабуляй. Шамякін. // Змяшчаць, аб’ядноўваць у сабе. Маладая паэзія, якая моцна стаіць на родным грунце, арганічна яднае ў сабе нацыянальныя і інтэрнацыянальныя матывы. Рагойша.
3. Аб’ядноўваць, згуртоўваць для дружных агульных дзеянняў. Рабочы камітэт яднае людзей розных прафесій і спецыяльнасцей. Сташэўскі. Спачатку камсамольцы займаюцца культурна-асветнымі справамі, яднаюць вакол сябе вясковую беднату. Хведаровіч.
4. Ствараць паміж кім‑н. блізкія, сяброўскія адносіны, падтрымліваць цесную сувязь. І дружба верная з табой, І роднасць нас яднае. Камейша. Нас з гэтай дзяўчынай яднала нешта адно, і гэта адно была наша маладосць. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пове́рхность в разн. знач. паве́рхня, -ні ж.;
пове́рхность земли́ паве́рхня зямлі́;
гла́дкая пове́рхность воды́ гла́дкая паве́рхня вады́;
пло́ская пове́рхность пло́ская паве́рхня;
пове́рхность враще́ния мат. паве́рхня кручэ́ння;
пове́рхность нагре́ва техн. паве́рхня нагрэ́ву;
несу́щая пове́рхность ав. апо́рная паве́рхня;
◊
скользи́ть по пове́рхности схо́пліваць вяршкі́; ко́ўзацца па паве́рхні.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
пабыць сов.
1. побы́ть;
пабу́дзь тут — побу́дь здесь;
2. побыва́ть;
п. у ро́зных краі́нах — побыва́ть в ра́зных стра́нах;
◊ п. на кані́ і пад канём — пройти́ ого́нь и во́ду (и ме́дные тру́бы);
пабы́ў у вадзе́ і не мо́кры нідзе́ — погов. вы́шел сухи́м из воды́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
кро́шка ж.
1. (крохотный кусочек чего-л.) кро́шка, кро́ха;
к. хле́ба — кро́шка хле́ба;
2. (о ребёнке) кро́шка;
3. собир., спец. кро́шка;
мармуро́вая к. — мра́морная кро́шка;
◊ ні ~кі — ни кро́шки;
і ~кі пабра́ць — быть похо́жим как две ка́пли воды́;
да ~кі — до кро́шки
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
крыху́ нареч.
1. в разн. знач. немно́го, немно́жко; (слегка — ещё) не́сколько;
к. галава́ балі́ць — немно́го (немно́жко) голова́ боли́т;
ён быў к. здзі́ўлены — он был не́сколько (немно́го, немно́жко) удивлён;
2. (мало, не очень много) немно́го, немно́жко;
вы́піць к. вады́ — вы́пить немно́го (немно́жко) воды́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
stream1 [stri:m] n.
1. рэ́чка; раўчу́к, руча́й, ручаёк;
a crossing stream перапра́ва;
pl. streams poet. во́ды (ракі)
2. пато́к, струме́нь;
a stream of traffic чарада́ машы́н;
a stream of cold air струме́нь хало́днага паве́тра;
a stream of light праме́нь святла́
3. плынь, цячэ́нне (ракі);
up/down stream уве́рх/уні́з па цячэ́нні;
swim with/against the stream плы́сці па цячэ́нні/су́праць цячэ́ння
4. напра́мак, цячэ́нне;
a stream of events плынь падзе́й;
in the main stream of the tradition у адпаве́днасці з гало́ўнай трады́цыяй
5. пато́к (на курсе); кла́сы, падабра́ныя паво́дле здо́льнасцей або́ схі́льнасцей ву́чняў
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
плева́ть несов., прям., перен. плява́ць;
◊
плева́ть! (пустяки́) фам. плява́ць!;
не плюй в коло́дец — пригоди́тся воды́ напи́ться посл. не плюй у крыні́цу — пры́йдзеш па вадзі́цу; не плюй у вадзі́цу, давядзе́цца ж напі́цца;
плева́ть в потоло́к ле́нца ва́жыць; слу́хаць, як свіння́ ву́хае; зу́бы на со́нцы грэць; лы́нды (бі́бікі) біць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
немно́го
1. нареч., безл., в знач. сказ. няшма́т; нямно́га, ма́ла;
немно́го по́льзы от э́того няшма́т (нямно́га, ма́ла) кары́сці ад гэ́тага;
2. нареч. (чуть-чуть, слегка) тро́хі, крыху́;
немно́го голова́ боли́т крыху́ (тро́хі) галава́ балі́ць;
вы́пить немно́го воды́ вы́піць тро́хі (крыху́) вады́;
немно́го подви́нуть тро́хі (крыху́) пасу́нуць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
нейтра́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які захоўвае нейтралітэт у адносінах да ваюючых дзяржаў. Нейтральная краіна. // Які паводле міжнароднай дагаворанасці не можа быць тэатрам ваенных дзеянняў або месцам размяшчэння войск. Нейтральныя воды. Нейтральны порт. // Нікім не занятая прастора паміж двума ваюючымі бакамі. Наша вёска знаходзілася на нічыйнай зямлі, у нейтральнай паласе. Хадкевіч. Вагон мінае памежныя слупы, праходзіць вузкую паску нейтральнай зоны і ідзе пад драўлянай аркай. Галавач.
2. перан. Які не становіцца на чый‑н. бок (у палітычнай барацьбе, спрэчках і пад.). Заняць нейтральную пазіцыю ў спрэчках. Нейтральны наглядальнік. // Уласцівы для такога чалавека. Нейтральныя паводзіны.
3. Які не мае выразных адзнак (пра святло, колер і пад.). Святло ў Рэмбрандта ніколі не бывае рассеяным і нейтральным, яно заўсёды сканцэнтраванае, мэтанакіраванае. «Беларусь».
4. Спец. Які не дае ні шчолачнай, ні кіслай рэакцыі. Нейтральны раствор.
5. Спец. Які не нясе ні адмоўнага, ні дадатнага зараду. Нейтрон з’яўляецца нейтральнай, незараджанай часцінкай. «Маладосць».
[Ад лац. neuter — ні той, ні другі.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)