уве́сь, усяго́, м., уся́, усёй, ж., усё, усяго́, н., мн. усе́, усіх; займ. азнач.

1. Поўны, без выключэння, цалкам.

Праседзець у. вечар за кнігай.

У. мокры.

Спаліць усе дровы. Ва ўсёй красе.

З усёй сілы.

2. у знач. наз. усё, усяго́, н. Тое, што ёсць, цалкам, без выключэння.

Усё для справы.

Заўсёды ўсім задаволены.

Усяго пакрыху.

Усё разам узятае (усе абставіны, усё, пра што гаварылася).

3. у знач. наз. усе́, усі́х. У поўным складзе, без выключэння (пра людзей).

Адзін за ўсіх і ўсе за аднаго.

Усе да аднаго (без выключэння). Лепшы за ўсіх.

4. (толькі ў Н). Скончыцца, зрасходвацца цалкам.

Соль уся.

5. толькі н. Скончана, канец (разм.).

Больш не ўбачымся.

Усё.

Не хачу ехаць — і ўсё!

◊

Па ўсім відаць (разм.) — па ўсіх прыметах.

Па ўсім відаць, што ён не згодзіцца на абмен.

Увесь у каго (у бацьку, у маці і пад.) хто — пра падабенства каго-н. да каго-н.

Усё адно або усё роўна — аднолькава, няма розніцы, абавязкова нягледзячы ні на што.

Усё адно я не пайду туды.

Мне ўсё роўна.

Усё адно як або усё роўна як — як быццам бы.

Ты ўсё адно як глухі.

Усё як ёсць (разм.) — літаральна ўсё, поўнасцю.

Прадаць усё як ёсць.

Усяго добрага (або найлепшага) — пажаданне пры развітанні.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

зае́зджаны, ‑ая, ‑ае.

Знясілены частай і працяглай яздой, работай без адпачынку. Заезджаны конь. // перан. Даўно ўсім вядомы; збіты. Заезджаная тэма. Заезджаны жарт.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

во́кладка, ‑і, ДМ ‑дцы; Р мн. ‑дак; ж.

Покрыўка кнігі, сшытка і пад. Вокладка з кардону. Каленкоравая вокладка. Кніга без вокладкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

анані́м, ‑а, м.

1. Аўтар пісьма, запіскі або літаратурнага твора, які ўтойвае сваё імя.

2. Літаратурны твор без подпісу, невядома кім напісаны.

[Ад грэч. anōnymus — безыменны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дысцыплінава́ны, ‑ая, ‑ае.

Які прытрымліваецца патрабаванняў дысцыпліны ​1, правіл паводзін; арганізаваны, вытрыманы. [Банжын] чалавек дысцыплінаваны і без дазволу наўрад ці пачне мантаж. Шыцік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кампа́ктны, ‑ая, ‑ае.

Сціснуты шчыльна, без прамежкаў. Кампактная маса. // Які займае мала месца пры вялікай змяшчальнасці. Кампактнае абсталяванне.

•••

Кампактны шрыфт гл. шрыфт.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

канспірава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., каго-што і без дап.

Прымяняць метады канспірацыі, захоўваць у тайне што‑н. Канспіраваць дзейнасць. Умець канспіраваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

крэ́сіць, крэшу, крэсіш, красіць; незак., што і без дап.

Высякаць агонь крэсівам. [Сцёпка] дастаў капшук, набіў люльку тытунём ды пачаў агонь красіць. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кушэ́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Невялікая канапа з узгалоўем, але без спінкі. Маці паслала госці на .. кушэтцы. Брыль.

[Фр. couchette.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нако́льнік, ‑а, м.

Разм. Гарэза, свавольнік. Баяўся поп і другога: Андрэй са сваімі накольнікамі мог падпільнаваць яго і вынесці .. без споднікаў. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)