Verbum

на́кіп, -у, м.

1. Пена, якая ўтвараецца на паверхні вадкасці пры кіпенні, а таксама цвёрды асадак на сценках пасуды, у якой што-н. кіпяцяць.

Н. на супе.

Н. у чайніку.

2. перан. Тое, што накіпела ў сэрцы, на душы; цяжкае пачуццё ад чаго-н. непрыемнага.

д’я́бал, -бла, мн. -блы, -блаў, м.

1. У рэлігійным уяўленні: злы дух, чорт, сатана, які супрацьстаіць Богу.

2. Ужыв. як лаянкавае слова, а таксама ў некаторых выразах.

Куды цябе д. нясе?!

Якога д’ябла я там не бачыў?

|| прым. д’я́бальскі, -ая, -ае (да 1 знач.).

жва́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

1. Паўторнае перажоўванне жвачнымі жывёламі ежы, якая адрыгаецца ў поласць рота, а таксама сама гэта ежа.

Жаваць жвачку.

2. Гумка, якая ўжыв. для жавання; жуйка.

3. перан. Нуднае, надакучлівае паўтарэнне аднаго і таго ж (разм.).

запрэ́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж.

1. Некалькі коней, сабак, аленяў і пад., запрэжаных у адну вупраж.

З. сабак.

У адной запрэжцы (таксама перан.: у пастаянных і цесных рабочых адносінах; разм.).

2. Вупраж, збруя.

◊

Хадзіць у запрэжцы — рабіць адну пэўную работу.

гі́ра, -ы, мн. -ы, гір, ж.

1. Металічны груз пэўнай вагі, які выкарыстоўваецца ў якасці меры пры важанні, а таксама спартыўная прылада для практыкаванняў у цяжкай атлетыцы.

2. Вісячы груз для процівагі або прывядзення ў рух механізма.

Гадзіннік з гірамі.

|| прым. гірaвы́, -а́я, -о́е.

гравю́ра, -ы, мн. -ы, -вю́р, ж.

1. Малюнак, выразаны на гладкай паверхні якога-н. цвёрдага матэрыялу (металу, дрэва, шкла), а таксама адбітак такога малюнка на паперы.

Г. на медзі.

2. Від графікі, які ахоплівае творы, выкананыя такім спосабам.

|| прым. гравю́рны, -ая, -ае.

Гравюрная тэхніка.

грамада́, -ы́, ДМ -дзе́, ж.

1. Група людзей, натоўп.

2. Пазямельная абшчына ў Беларусі і Украіне да рэвалюцыі 1917 г., а таксама сход членаў гэтай абшчыны.

3. Аб’яднанне, арганізацыя людзей, якія маюць агульныя мэты, звычайна палітычныя.

Беларуская сацыялістычная г.

Беларуская сацыял-дэмакратычная г.

гу́бка², -і, ДМ -бцы, мн. -і, -бак, ж.

1. Мнагаклетачная беспазваночная марская жывёліна тыпу прасцейшых.

2. Мяккі наздраваты касцяк гэтай жывёліны, які добра ўбірае вільгаць і служыць для мыцця, а таксама падобны выраб з гумы і іншых матэрыялаў.

Мыцца губкай.

|| прым. гу́бкавы, -ая, -ае.

гу́мар, -у, м.

1. Дабрадушна-жартаўлівыя адносіны да чаго-н.

Валодаць гумарам.

Пачуццё гумару.

2. У мастацтве: паказ якой-н. з’явы ў дабрадушна-смешным, камічным выглядзе, а таксама літаратурны твор, заснаваны на гэтым прыёме.

Аддзел сатыры і гумару ў газеце.

|| прым. гумарысты́чны, -ая, -ае.

гандо́ла, -ы, мн. -ы, -до́л, ж.

1. Венецыянская лодка з навесам або каютай для пасажыраў.

2. Карзіна для пасажыраў паветранага шара, а таксама памяшканне для людзей у аэрастаце або дырыжаблі.

3. Таварны вагон з люкамі ў падлозе для высыпання грузу.

|| прым. гандо́льны, -ая, -ае.