паўклада́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Укласці ўсіх, многіх або ўсё, многае. Было вырашана паўкладаць дзяцей спаць, а раніцай відаць будзе, што трэба рабіць. Гурскі. — Бо так мой гарод, а во так, побач, яго. Стану пчол падглядаць, дык дзеці галовы ў дзіркі паўкладаюць і... Што ж, хочацца салодкага. Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўтара́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да паўтарыцца (у 1 і 2 знач.).
2. Паўтараць тое, што было сказана, зроблена раней. Мне цяпер не хацелася паўтарацца, складаць.. паслужны спіс. Брыль. Іліко не паўтараўся. Ён падбег да хлапца і з разгону ўдарыў яго кулакамі ў бок. Самуйлёнак.
3. Зал. да паўтараць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перакана́ўчы, ‑ая, ‑ае.
Які пераконвае, прымушае паверыць у правільнасць, праўдзівасць чаго‑н. Пераканаўчы факт. □ Мужчыны гадавалі пытанні і ўважліва слухалі пераканаўчыя адказы. Шамякін. З даўніх гадоў ведаў .. [Азяўчыкаў]: жаўцее ўвосень жыта — пераканаўчая прыкмета недароду. Дуброўскі. // Пранікнуты сілай перакананасці. Вобразы былі такія яркія і пераканаўчыя, што ім нельга было не верыць. Гамолка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пералі́вісты, ‑ая, ‑ае.
1. Які гучыць з частымі пералівамі. Пералівістыя пераборы гармоніка. □ З мястэчка, да якога было пяць вёрст, даносіўся глухі пералівісты гул ад касцельных званоў. Пестрак.
2. Які свеціцца, пераліваецца рознымі колерамі. Выплыў круглы і светлы месяц, і адразу ж праз увесь Сож паслаўся серабрысты пералівісты слуп святла. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
першыня́, ‑і, ж. (звычайна з адмоўем «не»).
Разм. Першы раз. Выдатных спевакоў мне чуць не першыня. Крапіва. — Не трэба было, панічыку, мяшацца, — аўтарытэтна зазначыў стараста: — у нас гэта не першыня, паб’юцца і разыдуцца. Колас. — Што мне, першыня? — важна прамовіў Уладзік, беручыся за аброць і перакідаючы павады на шыю каня. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́крыўка, ‑і, ДМ ‑крыўцы; Р мн. ‑крывак; ж.
1. Кавалак тканіны або іншага матэрыялу, прызначаны для пакрывання чаго‑н. Іліко падышоў да стала і зняў з яго вялікі кошык. На дне, пад цыратавай покрыўкай, нешта было. Самуйлёнак.
2. Рызінавы чахол, які надзяваецца на камеру; пакрышка.
3. Тое, што і накрыўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прабудзі́цца, ‑буджуся, ‑будзішся, ‑будзіцца; зак.
1. Перастаць спаць, прачнуцца. [Данілка:] Ну, а далей што было? [Зоська:] Нічога! Тут я прабудзілася. Купала. // Ажыць пасля зімы (аб прыродзе). // Ажывіцца; прыйсці ў стан напружанай дзейнасці. Прабудзіліся далі, Сёлы і гарады. — Смерць фашызму! — сказалі Грозных мсціўцаў рады. Смагаровіч.
2. перан. Узнікнуць, з’явіцца (пра пачуцці, жаданні і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прамачы́ць, ‑мачу, ‑мочыш, ‑мочыць; зак., што.
Насыціць вільгаццю. — Глядзіце, які дождж тут прайшоў, а там дык і не капнула. Хаця б у нас прамачыў зямлю, — разважала старая калгасніца. Шамякін. // Зрабіць мокрым; вымачыць (адзенне, абутак на кім‑н.). Пераходзіць цераз ручаіну можна было, не баючыся прамачыць ногі. Курто.
•••
Прамачыць горла — трохі выпіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праштурмава́ць, ‑мую, ‑муеш, ‑муе; зак., што.
Разм. Штурмуючы, прайсці, захапіць што‑н. Як пасля стала відаць з нямецкіх паводзін, планы іхнія, на гэты момант, тут былі такія: як бы там ні было, а прайсці грунтавой дарогай, каб пасля зноў выбіцца на шашу. А перад гэтым праштурмаваць шырокім авіяцыйным налётам мясцовасць. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прывілеява́ны, ‑ая, ‑ае.
Які мае прывілеі, карыстаецца імі. Наведвальнікаў .. [у аптэцы] было мала, бо ёю карысталіся пераважна прывілеяваныя кліенты — работнікі ўправы, паліцыі і іншых акупацыйных устаноў. Няхай. // Які дае некаторыя прывілеі. Прывілеяванае становішча. □ Адна ў адным была Вера паслядоўнай — не служыць фашыстам сваёй прафесіяй, не працаваць на якой-небудзь прывілеяванай рабоце добраахвотна. Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)