распра́ва ж (gewálttätige) Ábrechnung f -, -en (з кім-н mit D); Stráfe f -, -n; Gewáltakt m -(e)s, -e (з кім-н mD); Repressáli¦en pl (gegen A);
крыва́вая распра́ва Blútgericht n -(e)s, Blútbad n -(e)s, Blúttat f -;
чыні́ць над кім-н распра́ву mit j-m (blútig) ábrechnen; j-m den Prozéss máchen;
◊ у мяне́ з ім каро́ткая распра́ва ich mache mit ihm kúrzen Prozéss
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
душы́ць I несов.
1. (жать, раздавливать) дави́ть; (ягоды и т.п. — ещё) мять;
2. (убивать) души́ть, дави́ть, уда́вливать;
3. перен. (притеснять, усмирять) души́ть, подавля́ть;
д. паўста́нне — души́ть (подавля́ть) восста́ние;
4. (каго, што) перен. тяготе́ть (над кем, чем), души́ть;
5. перен. дави́ть, тесни́ть; души́ть;
у грудзя́х ду́шыць — грудь да́вит (тесни́т);
ка́шаль ду́шыць — ка́шель да́вит (ду́шит)
душы́ць II несов. (духами) души́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
подве́ргнуть сов. падве́ргнуць; однако лучше переводить (и чаще так и переводится) глаг., соответствующими определённым сущ., а также оборотами с другими глаг., в частности, в знач. поставить в какое-л. положение, сделать предметом какого-л. действия; паста́віць (каго, што, пад што, на што); вы́ставіць (каго, што, пад што, на што); падста́віць (каго, што, пад што); падве́сці (каго, што, пад што); зрабі́ць (каму, чаму, у каго, у чаго, з кім, з чым, над кім, над чым, што); накла́сці (што, на каго, на што); адда́ць, даць (каго, што, на што, пад што, а также с неопр.); узя́ць (пад што, на што, у што); уздзе́йнічаць (чым, на што);
подве́ргнуть обстре́лу абстраля́ць, падве́ргнуць абстрэ́лу;
подве́ргнуть обсужде́нию абмеркава́ць, паста́віць на абмеркава́нне;
подве́ргнуть наказа́нию пакара́ць, накла́сці ка́ру;
подве́ргнуть испыта́нию узя́ць на выпрабава́нне;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
то́чкаI ж.
1. (метка, знак) кро́пка, -кі ж.;
то́чка с запято́й грам. кро́пка з ко́скай;
2. мат., техн. пункт, род. пу́нкта м.;
3. (место) пункт, род. пу́нкта м.;
исхо́дная то́чка зыхо́дны пункт;
4. (предел, граница) пункт, род. пу́нкта м.;
то́чка замерза́ния пункт замярза́ння;
то́чка кипе́ния пункт кіпе́ння;
то́чка отсчёта пункт адлі́ку;
◊
то́чка в то́чку кро́пка ў кро́пку;
то́чка зре́ния пункт по́гляду (гле́джання);
в (са́мую) то́чку у са́мы раз;
до то́чки (дойти́, довести́ и т. п.) да кра́ю, дарэ́шты (дайсці́, даве́сці і да т. п.);
ста́вить (поста́вить) то́чку ста́віць (паста́віць) кро́пку;
ста́вить (поста́вить) то́чки над (на) «і» ста́віць (паста́віць) кро́пкі над (на) «і»;
сдви́нуть с мёртвой то́чки зру́шыць з мёртвага пу́нкта;
на то́чке замерза́ния на пу́нкце замярза́ння;
и то́чка і ўсё.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
кама́нда
(фр. commande)
1) кароткі вусны загад камандзіра;
2) узначальванне якой-н. воінскай часці (напр. прыняць каманду над ротай);
3) невялікае вайсковае падраздзяленне, атрад спецыяльнага прызначэння (напр. каравульная к., к. падрыўнікоў);
4) экіпаж судна;
5) спартыўны калектыў (напр. баскетбольная к.);
6) спецыяльны двайковы код (прадпісанне, указанне, інструкцыя), які запісаны на машыннай мове дадзенай ЭВМ і вызначае яе дзеянні пры пэўнай аперацыі ў вылічальным працэсе.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
зні́зіць, зніжу, знізіш, знізіць; зак., што.
1. Зменшыць вышыню чаго‑н., апусціць уніз, ніжэй. Знізіць самалёт над аэрадромам.
2. Зрабіць ніжэйшым, малым (ступень, велічыню, інтэнсіўнасць чаго‑н.); зменшыць. Знізіць цэны. Знізіць хуткасць. Знізіць патрабаванні. // Зрабіць ніжэйшым (якасць або значнасць, важнасць чаго‑н.). Знізіць літаратурнае майстэрства. // Зрабіць (гук, голас і пад.) ніжэйшым па тону, менш гучным. [Паненка] знізіла голас да шэпту: — Не хадзі, Казюня. Чарнышэвіч.
•••
Знізіць тон — пачаць гаварыць больш спакойна. Апанас знізіў тон і горача зашаптаў нешта Вадалею і Сучку. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гну́ткі, ‑ая, ‑ае.
Здольны лёгка гнуцца; гібкі. Гнуткае вецце. Гнуткая піла. □ Пад хатай тонкая рабіна Да клёна хіліць гнуткі стан. Ляпёшкін. Гусі шчыпалі мураву жоўтымі дзюбамі. Часта схілялі нізка, над самай муравой, свае доўгія белыя гнуткія шыі і, выцягваючы іх на ўсю даўжыню, сіпелі ў бок на дзяцей. Галавач. // перан. Багаты адценнямі, зменлівы ў сваім руху (пра голас, мову і пад.). Гнуткі голас артыста лёгка зліўся з цудоўным вакальным малюнкам вобраза. «Беларусь». Антон Корж — чалавек гнуткага розуму і дыялектычнага мыслення. Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
быль, ‑і, ж.
1. Тое, што сапраўды было, адбывалася, у адрозненне ад выдумкі, небыліцы. [Нікодым:] — Тут, чалавеча, так перамешана быль з небыліцай, што цяжка адрозніць, дзе праўда, а дзе творчая фантазія расказчыкаў. Машара.
2. Расказ, апавяданне аб праўдзівым здарэнні. Круглы год шумяць над Юркавай магілай высокія клёны. З пакалення ў пакаленне будзе перадавацца быль пра яго кароткае, але яркае жыццё. Курто. І зноў палілася старая быль пра камень: — Гэта было даўно, яшчэ пры паншчыне. Пестрак. Быль як смала, а небыліца як вадзіца. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ве́ліч, ‑ы, ж.
1. Што‑н. надзвычай вялікіх памераў; гмах. Начныя змрокі.. зусім ужо ахуталі лес, над якім узвышаецца чорная веліч дрэва. Лынькоў. Навокал — неабсяжная прастора пад бяздоннай веліччу неба. Брыль.
2. Грандыёзнасць, незвычайная сіла праяўлення чаго‑н., што выклікае вялікую павагу. Мы стаім з Васілісай і доўга-доўга маўчым, супакоеныя і ў той жа час глыбока ўсхваляваныя веліччу і хараством прыроды. Васілевіч.
3. Вялікае значэнне каго‑, чаго‑н. Веліч перамогі. Веліч дружбы. □ Хай славіцца век, чалавек, бязмежная веліч твая. Панчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жа́ба, ‑ы; Р мн. жаб; ж.
1. Бясхвостая чатырохногая земнаводная жывёліна з бародаўчатай слізкай скурай бурага колеру, якая водзіцца ў цёмных сырых месцах; рапуха. У адным месцы рука яго патрапіла на штосьці халоднае і агіднае... гэта была жаба-рапуха. Сачанка.
2. Разм. Тое, што і лягушка. У лагчыне над Нёманам дружна і заложна кракталі жабы. Колас. // Пагардлівае або дакорлівае абзыванне дзяцей. — Жаба ты малая, — з прыкрасцю замармытаў Сцепуржынскі. Чорны.
•••
Грудная жаба (уст.) — сардэчная хвароба, якая суправаджаецца моцным болем у грудзях; стэнакардыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)