but1 [bʌt, bət] prep. апрача́, апро́ч, акрамя́; за выключэ́ннем;
All but he were present. Усе, акрамя яго, прысутнічалі;
I came last but one in the race. Я прыбег перадапошнім.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
attainment [əˈteɪnmənt] n. fml
1. дасягне́нне;
the attainment of the target дасягне́нне мэ́ты
2. (звыч. pl.) attainments дасягне́нні; ве́ды; кваліфіка́цыя;
His scientific attainments are impressive. Яго навуковыя дасягненні ўражваюць.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
stain1 [steɪn] n.
1. пля́ма;
a stain remover сро́дак для вывядзе́ння пля́маў
2. цень, га́ньба;
the stain upon his honour цень на яго́ рэпута́цыі
3. фа́рба; пратра́ва; фарбава́льнік
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
◎ Ке́бла ’драўляная цурка цыліндрычнай формы’, ’дзіцячая гульня (удзельнікі гульні палкай збіваюць кебла)’ (Янк. III). Запазычанне з балт. літ. kebla mušti — дзіцячая гульня — у зямлю утыкаюць галінку, надзяваюць на яе кружок і намагаюцца здалёк збіць яго. Гл. Урбуціс, Baltistica, V (1), 1969, 60; Лаўчутэ, Балтизмы, 67.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Крутарэ́лі ’кружалы (калаўрот)’ (Бяльк.). Робіцца так: убіваецца кол ў лёд на лузе ці возеры, замарожваецца, на яго насаджваецца кола, да кола прымацоўваецца жэрдка, да яе канца прывязваюцца санкі. Параўн. круцёлка 1 (гл.). Кантамінаваная або складаная лексема *крута‑арэлі. Параўн. круціць (гл.) і арэлі (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Набэ́дрыкі ’збруя’ (Байк. і Некр., Бяльк.), ’частка збруі’ (карэл., Янк. Мат.). Гл. набе́дрыкі ’тс’; цяжка вытлумачыць спалучэнне бэ, што, магчыма, звязана з дээтымалагізацыяй слова і ўспрыняццем яго як запазычанага, але польск. nabiedrznik ’тс’. Можна дапусціць таксама ўкраінскае пасрэдніцтва, параўн. палеск. набе́дрыки ’тс’ (Лысенка, СПГ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кулі́на 1 ’спакойная затока ў рацэ’ (Жд. 3). Да кулѣ 2 (гл.).
◎ Кулі́на 2 ’майнік двухлісты, Majanthemum bifolium L.’ (Кіс.). Да каліна (гл.), назва якой суадносіцца з чырвоным колерам яе ягад. Майнік характарызуецца тым жа колерам. Параўн. яго сінанімічныя назвы: заячча кроў, перац (Кіс., 80).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лускаві́ца ’смалёўка, ляскаўка, Silene cucubalus Wib’. (брэсц., Кіс.), лускаўка ’тс’, ’Silene inflata’ (Кіс., Бел. зельн.). Да лускаць 2 (гл.). Названа паводле нібы надзьмутага падвяночка, які, калі націснуць на яго, гучна трэскаецца’ (Махэк, Jména, 79), параўн. чэш. praskavec (< praskati = ’трэскацца’), польск. trzaskawka ’тс’. Гл. таксама луснец.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лыка́вы конь — які грызе жолаб ці жэрдкі, калі ў яго арганізме адсутнічаюць некаторыя вітаміны і мікраэлементы’ (шальч., Сл. ПЗБ). Польск. łykawy (аб жывёлах) ’які ўпускае шмат паветра ў стрававод і, сілячыся, не можа глытаць траву’, мар. glgavy hřibě ’лыкавае жарабя’. Магчыма, паланізм. Да лы́каць ’глытаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Любаві́зна, любаві́на ’праслойка мяса ў сале’ (міёр., Нар. сл.), ’нятлустае, поснае мяса’ (полац., Нар. сл.; глыб., даўг., докш., Сл. ПЗБ), любавіна ’тс’ (КЭС, лаг.). Да любі́вы (гл.) у яго варыянце любовы (прыблізна тая ж тэрыторыя, Сл. ПЗБ). Аб суфіксе гл. Сцяцко (Афікс. наз., 103).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)