экстры́м
(англ. extreme, ад лац. extremus = крайні)
тое, што выходзіць за межы звычайнага.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
кара́сь I, -ся́ м., зоол. кара́сь;
◊ на то́е і шчупа́к у мо́ры, каб к. не драма́ў — посл. на то и щу́ка в мо́ре, чтоб кара́сь не дрема́л
кара́сь II, -ся́ м. подо́сина ж.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
кане́чны, -ая, -ае.
1. Які мае канец, мяжу (у прасторы і часе); проціл. бесканечны.
Канечная велічыня (у матэматыцы — велічыня, што змяняецца ў пэўных межах, не роўная ні нулю, ні бесканечнасці).
2. Тое, што і канцавы.
К. прыпынак.
3. Тое, што і канчатковы (у 2 знач.).
К. вынік.
К. прадукт.
|| наз. кане́чнасць, -і, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
адлюстрава́нне, -я, н.
1. гл. адлюстраваць.
2. Адбітак прадмета на гладкай люстраной паверхні.
А. дрэў у вадзе.
3. Адбітак у нашай свядомасці з’яў аб’ектыўнай рэальнасці.
Навуковая тэорыя адлюстравання.
4. Тое, што ўвасабляецца ў мастацкіх вобразах і малюнках.
А. жыцця ў мастацкім творы.
5. Тое, што з’яўляецца вонкавым выяўленнем чаго-н.; адбітак.
Убачыць а. радасці ў вачах.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
кружы́ць, кружу́, кру́жыш, кру́жыць; кру́жаны; незак.
1. каго-што. Застаўляць рухацца па крузе.
К. у танцы каго-н.
2. Тое, што і кружыцца (у 2 знач.).
Бусел кружыў над старой ліпай.
3. Блукаць, хадзіць, збіўшыся з дарогі.
Тры гадзіны кружыла па сасонніку.
4. Тое, што і кружыцца (у 3 знач.).
На вуліцы кружыла мяцеліца.
|| наз. кружэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
уто́ркнуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -ні́ся; зак., у што.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Тое, што і уткнуцца (у 1 знач.).
Кап’ё ўторкнулася ў зямлю.
2. Уперціся, уткнуцца ў што-н.
Лодка ўторкнулася носам у пясок.
У. тварам у падушку.
3. Тое, што і уткнуцца (у 3 знач.).
У. ў газету.
|| незак. уто́рквацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
◎ Ніцака́ ’ніц, тварам уніз’ (Ян.). Тое, што і ніці (гл.) з «пустой» часціцай ‑ка, якая не дадае «ніякага асаблівага адцення» (Карскі 2-3, 68).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пацвярджэ́нне ’тое, што пацвярджае’ (ТСБМ), пацвяржэ́нне ’тс’ (Нас.). Кніжнае слова, якое прыйшло з ц.-слав. подътвердити (подътвержγ). Не выключаны і ўплыў польск. potwierdzenie ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Малдзіць ’гаварыць адно і тое ж, бубніць’ (ваўк., Сл. ПЗБ). Паводле Грынавяцкене (там жа, 3, 23), з літ. maldýti ’паломнічаць’, ’заспакойваць немаўля’, ’вельмі прасіць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ма́хала, ма́хыла, маха́ло ’тое, чым махаюць’, ’дубчык для адгону жывёлы’ (ТСБМ, Нас., Шат., ТС; драг., КЭС; полац., Нар. лекс.). Прасл. maxadlo. Да маха́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)