параскіса́ць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.

Раскіснуць — пра ўсё, многае або пра ўсіх, многіх. Паўздуваліся, насмактаўшыся талай вады, параскісалі ад гразі шляхі. Хадановіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паўху́тваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Ухутаць усіх, многіх або ўсё, многае. Мужчыны панастаўлялі каўняры, жанчыны паўхутвалі галовы ў цёплыя хусткі. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пахрабуста́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Разм.

1. З’есці з хрустам усё, многае. Пахрабустаць усе яблыкі.

2. і без дап. Храбустаць некаторы час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перадары́ць, ‑дару, ‑дорыш, ‑дорыць; зак., каго-што і чаго.

1. Падарыць паступова ўсё, многае.

2. Падарыць ізноў тое, што было падорана. Перадарыць падарунак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перапа́даць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.

Разм. Упасці, папа́даць адзін за другім — пра ўсё, многае або ўсіх, многіх.

перапада́ць, ‑а́е.

Незак. да перапасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перапра́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак., што.

1. Папражыць даўжэй, больш, чым трэба.

2. Спражыць, папражыць усё, многае. Перапражыць увесь гарох. Перапражыць усе гарбузікі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перапха́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Разм.

1. Запхаць, папхаць усё, многае.

2. Запіхваючы, пералажыць у другое месца. Перапхаць зелле ў другі мяшок.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перастраля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак.

1. каго. Застрэліць, пастраляць усіх, многіх. Перастраляць усю дзічыну.

2. што. Расходаваць стральбою ўсё, многае. Перастраляць усе патроны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перастрачы́ць, ‑страчу, ‑строчыш, ‑строчыць; зак., што.

1. Прастрачыць нанава, іначай. Перастрачыць шво.

2. Прастрачыць усё, многае.

3. перан. Разм. Хутка нерапісаць што‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Многа, мно́го, драг. мны́го ’шмат; больш, чым патрэбна, лішне’, ’часта, значна’ (ТСБМ, Яруш., Бяльк., ТС, Сл. ПЗБ); а таксама ’многае, многія’ (ТСБМ). Ст.-бел. многый ’вялікі, істотны, сур’ёзны, моцны’, многые, многи (мн. л.) ’шматразовы, шматлікі’. Укр. мно́го, рус. мно́го, мно́гий, ст.-рус. много, многий, мъногый, польск. mnogo, mnogi, н.-луж. m(ł)ogi, чэш., славац. mnoho, mnohý, славен. mnógo, mnȏg, vnogo, серб.-харв. мно̑г, мно̏го, mnógo, mlogo, макед. многу, балг. много, ст.-слав. м(ъ)ного, м(ъ)ногъ, м(ъ)ножити. Прасл. mъnogo, mъnogъ, якое супастаўляецца з гоц. manags ’шматлікі’, ст.-в.-ням. manag ’іншы, некаторы’, ст.-ірл. menice ’часты, шматлікі’ (Фасмер, 2, 633–634). Насуперак шматлікім аўтарам Бязлай (2, 190) не адносіць сюды літ. minià ’натоўп’ і, як і Фасмер, адмаўляе герм. паходжанне прасл. лексем. Ён зыходзіць з і.-е. *men(e)gh‑/*mn̥gh‑: ст.-інд. *magha‑ ’падарунак’ (гл. Майргофер, 2, 546); Махэк₂ (370) яшчэ супастаўляе з лац. magnus, ст.-грэч. μέγασ ’вялікі’, хец. mekki ’шматлікі’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)