хапі́цца, хаплю́ся, хо́пішся, хо́піцца; зак.
1. Зак. да хапацца (у 1–3 і 5 знач.).
2. Агледзеўшыся, спахапіцца, раптоўна заўважыць што‑н. Мы спяшаемся. Неба на ўсходзе Ружавее. Дарога Выйшла з вёскі. Хапіўся Мікіта: На вяселлі ватоўка забыта. Куляшоў. [Гэля:] — Баюся, Павел. Жандармерыя — не камендатура. Калі хопяцца, возьмуць бацьку. Навуменка. Пан Войцех хапіўся, што няма курыва, і папрасіў мяне спусціцца на першы паверх, купіць у кіёску папярос. Карпюк.
3. каго-чаго. Успомніўшы, пачаўшы шукаць, раптоўна выявіць адсутнасць каго‑, чаго‑н. Праз які дзень з фермы знік славак Юлік. Яго хапіліся раніцою, калі трэба было запрагаць коні. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
odrobina
odrobin|a
ж.
1. невялікая колькасць; драбок, каліва, крыха;
przy ~ie szczęścia — калі хоць крыху пашанцуе;
2. ~ę — трошкі, крышку, крыху, крышачку;
ani ~y — ані крышкі, ані трошкі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
spocząć
зак.
1. адпачыць;
spocząć na laurach — спачыць на лаўрах;
2. (пра нябожчыка) спачыць;
spocząć na wieki — памерці;
3. сесці;
proszę spocząć — калі ласка, сядайце;
spocznij! — (каманда) вольна!; спаволь!
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
gruszka
grusz|ka
ж. груша;
kiedy ~ki na wierzbie wyrosną — як (калі) на вярбе вырастуць грушы;
nie zasypiać ~ek w popiele — не прапускаць зручнага моманту; не спаць у шапку
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
oblige [əˈblaɪdʒ] v.
1. абавя́зваць;
You are not obliged to do it. Вы не абавязаны гэта рабіць.
2. рабі́ць ла́ску/паслу́гу;
If you need any help, I’d be happy to oblige. Калі патрэбна будзе якая дапамога, заўсёды буду рады вам да памагчы;
I’m much obliged to you. Я вам вельмі ўдзячны.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
every [ˈevri] pron. ко́жны;
every other day/week праз дзень/праз ты́дзень;
Take the medicine every other day. Прымай гэта лякарства праз дзень;
every now and then/again час ад ча́су, калі́-нікалі́, зрэ́дку
♦
every other ко́жны другі́;
They come here every other Tuesday. Яны прыходзяць сюды кожны другі аўторак.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
reserve1 [rɪˈzɜ:v] n.
1. запа́с, рэзе́рв;
the gold reserve залаты́ запа́с
2. запаве́днік
3. стры́манасць; замкну́тасць
4. sport запасны́ (ігро́к)
5. mil. запа́с, рэзе́рв
6. агаво́рка
♦
in reserve у запа́се;
We always keep some money in reserve, just in case. У нас заўсёды ёсць у запасе грошы, калі што якое.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Досць ’досыць’ (БРС). Як і до́сыць (гл.), узыходзіць да слав. *do syti (*do sъti). Наўрад ці можна думаць пра запазычанне з польск. dość ’тс’ (< dosyć; гл. Слаўскі, 1, 158–159), хоць такая магчымасць не выключаецца (бел. досць. здаецца, на ўсх.-слав. тэрыторыі ізаляванае, няма ў іншых усх.-слав. мовах, калі не лічыць укр. дыял. до́ста). Агляд роднасных форм гл. у Трубачова, Эт. сл., 5, 86–87.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жмя́каць ’чмякаць’ (Нас.). Рус. дыял. жмякать ’есці з чмяканнем; сціскваць; удараць, кідаць’, укр. жма́кати ’жаваць’, балг. дыял. жми́чка ’выдаваць гук мокрага прадмета, калі на яго націскваюць’. Паколькі рус. значэнні звязваюць з коранем *žьm‑ (жаць 2), наўрад ці чыста гукапераймальнае, як указвае наконт балг. слова БЕР, 1, 552. Відаць, тут, з аднаго боку, сувязь з гэтым коранем, а з другога — з гукапераймальнымі тыпу чмякаць, шмякаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мянту́з, мінту́з, мёнтуз, менту́с, манту́с ’рыба мень, Lota lota’ (ТСБМ, Грыг., Мядзв., Гарэц., Яруш., Касп., Бяльк., Сл. ПЗБ, ТС; лепел., КЭС). Ст.-бел. ментусъ (пач. XVIII ст.) запазычана са ст.-польск. mięntus ’тс’ (Кюнэ, Poln., 77; Булыка, Лекс. запазыч., 143; Брукнер, 332–333). Да мень (гл.). Аднак версія аб запазычанні можа пахіснуцца, калі параўнаць шырока прадстаўленыя на рускай моўнай тэрыторыі ме́нтик, ме́нту́з, ментю́г, ментю́к, мёнух, ментю́шка ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)