ві́смут
(ням. Wismut)
1) хімічны элемент, крохкі серабрыста-шэры з ружовым адценнем метал; выкарыстоўваецца для прыгатавання легкаплаўкіх сплаваў;
2) лякарства, прыгатаванае са злучэнняў вісмуту.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
рутэ́ній
(н.-лац. ruthenium, ад с.-лац. Ruthenia = Русь)
хімічны элемент, серабрыста-шэры тугаплаўкі метал плацінавай групы, з якога вырабляюцца валаскі для лямп напальвання.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Бусе́ць: жыта бусе́е ’псуецца, пакрываецца іржой’ (Запіскі, т. 2, кн. 9, 112). Параўн. рус. дыял. бу́се́ть ’плеснець, цвісці’. Усё ад *busъ ’шэры’, слова, пашыранага на рускай моўнай тэрыторыі, але ад якога ў бел. мове ёсць вытворнае — бу́сел (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абадра́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад абадраць.
2. у знач. прым. Падраны, пашарпаны. Ад усяго пакоя, ад абадраных сцен, аблупленай столі, разбітай шыбы ў акне аддае холадам пустэчай. Галавач. // У зношаным, падраным адзенні. Ледзь брыдзе па вуліцы шэры натоўп, абадраных, дашчэнту знясіленыя людзей. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ніо́бій
(н.-лац. niobium, ад гр. Niobe = імя дачкі міфічнага цара Тантала)
хімічны элемент, светла-шэры метал; выкарыстоўваецца ў ракетабудаванні, авіяцыйнай і касмічнай тэхніцы, радыёэлектроніцы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
тэлу́р
(н.-лац. tellurium, ад лац. tellus, -luris = Зямля)
хімічны элемент, крохкі серабрыста-шэры метал; выкарыстоўваецца як дабаўка да сплаваў, для вулканізацыі каўчукоў і інш.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пано́шаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад панасіць (у 2, 3 знач.).
2. у знач. прым. Пацёрты ад нашэння; не новы. Паношаны капялюш. □ Шэры, парадкам паношаны гарнітур сядзеў на.. [Калеўскім] мешкавата. Хадкевіч. На другі дзень на работу ў гарком Мірэцкі прыйшоў у паляўнічых ботах, у паношанай вайсковай форме. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фарсі́сты, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які любіць фарсіць. Зграбны, нават крышку фарсісты унтэр аказаўся сынам селяніна з-пад Бабруйска. Паслядовіч. // Франтаваты, модны. Ён! Яго шэрая каракулевая вушанка, такі ж шэры каўнер чорнага паліто, ногі — у белых фарсістых бурках. Паслядовіч. Антуан, узяўшы свой фарсісты партфель, пакіраваўся салідным крокам з аўтобуса. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
футля́р, ‑а, м.
Скрынка ці чахол, куды кладзецца якая‑н. рэч, каб захаваць яе ад псавання або пашкоджанняў. Каля ног на тратуары ляжаў футляр ад скрыпкі, шэры, аблезлы, і на ім шапка, у якой ляжала некалькі медзякоў. Галавач. Сяржант, палажыўшы баян у футляр, зняў з паліцы.. [Нінін] чамадан. Сіўцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шы́фер, ‑у, м.
1. Чорны або шэры гліністы сланец. Здабыванне шыферу.
2. Будаўнічы матэрыял у выглядзе плітак або лістоў з такога сланцу, які ўжываецца для пакрыцця даху. Будуць узводзіць другі паверх [будынка], затым ставіць кроквы, каб заўтра шыферам накрыць. Гроднеў. На страсе цесля Лявон клаў апошнія аркушы шыферу. Дубоўка.
[Ням. Schiefer.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)