ко́нскі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да каня, належыць яму. Конская грыва. Конскія падковы. Конскае ржанне. Конская збруя. □ Своеасаблівы і такі знаёмы Пракопу пах хлява і кепскага стойла востра б’е ў нос. Колас.
2. Разм. Вялікі, моцны. Вялізны, з конскімі сківіцамі мужчына носіць за плячамі вінтоўку, глядзіць спадылба, злосна. Навуменка.
3. Як састаўная частка некаторых батанічных назваў. Конскае шчаўе. Конская цыбуля. Конскі боб.
•••
Конская сіла гл. сіла.
Конскі капітан гл. капітан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Моча ’сіла, моц’ (паўд.-усх., КЭС), рус. тул., калуж. моча ’тс’, якая са ст.-рус. мочь, ст.-слав. мощь < прасл. moktь < mogtь < mogti, mogǫ ’магчы’ (параўн. укр. міч, польск., чэш., славац. moc, в.-луж. móc, славен. mǫ̑c, серб.-харв. моћ, макед. моќ, балг. мощ), роднаснае да гоц. mahts, ст.-в.-ням., с.-в.-ням. maht ’сіла, моц’ (Бернекер, 2, 70; Траўтман, 164; Фасмер, 2, 667).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нячы́сцік, ‑а, м.
Разм. У забабонах — нячыстая сіла, чорт. [Антося] верыла ў павер’е, што ў тапельніка нячысцік забірае душу яшчэ перад смерцю... Барашка. // Ужываецца як лаянка. [Маці:] — Дачытаўся, нячысцік, што зусім здурнеў!.. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
HP, h.p. [ˌeɪtʃ ˈpi:]
1. (скар. ад horsepower) phys. ко́нская сі́ла
2. BrE (скар. ад hire purchase) паку́пка або́ про́даж у растэрміно́ўку/крэды́т
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
validity [vəˈlɪdəti] n. (of)
1. слу́шнасць, абгрунтава́насць;
the validity of the argument слу́шнасць аргуме́нта
2. law сапра́ўднасць; зако́ннасць, юрыды́чная сі́ла; тэ́рмін дзе́йнасці
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
vigour [ˈvɪgə] n. сі́ла; эне́ргія; моц;
full of vigour жва́вы, энергі́чны;
The law is still in vigour. Закон яшчэ не страціў сілу.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
многатана́льны, ‑ая, ‑ае.
У якім многа тонаў (гл. тон у 1 знач.). Якая ж сіла ў шуме баравым! Ці не народная быль векавая гаворыць аб сабе ў гэтым шуме — быль многатанальная. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трэ́нне, ‑я, н.
1. Рух прадмета па паверхні другога прадмета. Трэнне аднаго кавалка сухога дрэва аб другі.
2. Сіла, якая перашкаджае руху аднаго цела па паверхні другога. Каэфіцыент трэння, Трэнне ў машынах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цэнтраімклі́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Накіраваны ў час руху ад перыферыі да цэнтра; проціл. цэнтрабежны. Цэнтраімклівая сіла.
2. Такі, які праводзіць узбуджэнне ад перыферыі да цэнтральнай нервовай сістэмы (пра нервы). Цэнтраімклівыя нервовыя валокны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жыватво́рны животво́рный, живи́тельный; (благоприятствующий) благотво́рный; благода́тный;
~ная сі́ла вясны́ — животво́рная (живи́тельная) си́ла весны́;
ж. клі́мат — животво́рный (живи́тельный, благотво́рный, благода́тный) кли́мат
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)