То́ргаць 1 ’цягнуць не роўна, а рыўкамі, рэзкімі рухамі’ (
То́ргаць 2 ’крычаць (пра драча)’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Verbum
анлайнавы слоўнікwind1
1. ве́цер;
a gust of wind пары́ў ве́тру;
a high/strong wind мо́цны ве́цер;
a fair/favourable wind спадаро́жны ве́цер;
an adverse/contrary/head/foul wind сустрэ́чны ве́цер;
beforе/down/with the wind са спадаро́жным ве́трам;
up/into/on the wind су́праць ве́тру;
in the eye/teeth of the wind пра́ма су́праць ве́тру;
2. дыха́нне;
lose one’s wind запы́хацца, засапці́ся;
recover one’s wind адды́хацца
3. пах;
4. пусты́я сло́вы, балбатня́;
5.
6. the winds
♦
get/catch wind of
cast/fling/throw
talk/preach to the wind(s) кіда́ць сло́вы на ве́цер;
gone with the wind які́ прапаў бяссле́дна; то́е, што застало́ся ў міну́лым;
get/have the wind up перапало́хацца;
put the wind up
find out which way the wind blows паглядзе́ць, куды́ ве́цер дзьме;
catch the wind in a net ≅ лаві́ць ве́цер у по́лі; чэ́рпаць ваду́ рэ́шатам;
like the wind ху́тка як ве́цер;
to sow the wind and to reap the whirlwind пасе́еш ве́цер – пажне́ш бу́ру
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
свідрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе;
1. Рабіць свердлам адтуліны ў чым‑н.
2. Тачыць, прабіваць, рабіць адтуліны ў чым‑н. (пра расліны, жывёл і пад.).
3.
4.
5.
6.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ву́ха, ‑а;
1. Орган слыху і раўнавагі ў пазваночных жывёл і чалавека.
2. Знадворная, вонкавая частка гэтага органа ў форме ракавіны вакол вушной адтуліны.
3.
4.
5. Прыстасаванне ў розных прадметах для больш зручнага карыстання (пад’ёму, вешання, пераноскі і інш.).
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тупы́, ‑ая, ‑ое.
1. Такі, якім цяжка рэзаць, пілаваць, калоць і пад., недастаткова навостраны;
2. Які не звужаецца ці мала звужаецца, закруглены на канцы.
3.
4.
5. Не востры, глухі; ныючы (пра боль).
6. Глухі, не рэзкі, не звонкі (пра гукі).
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
до́бры, ‑ая, ‑ае; дабёр, дабра.
1. Чулы да людзей; спагадлівы, сардэчны.
2. Заснаваны на жаданні дабра, прыхільнасці да людзей.
3. Які прадказвае ўдачу, прыносіць радасць; шчаслівы, прыемны.
4. Такі, якім павінен быць; з дадатнымі якасцямі або ўласцівасцямі;
5. Умелы, старанны ў рабоце; здольны, дбайны.
6.
7. Звязаны ўзаемнай сімпатыяй з кім‑н., блізкі.
8. Чысты, слаўны, не зганьбаваны.
9.
10.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чуць 1, чу́ю, чу́еш, чу́е;
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
•••
чуць 2,
1.
2.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ды 1,
I.
1. Ужываецца для сувязі аднародных у сэнсавых адносінах членаў сказа і сказаў; адпавядае па значэнню злучніку «і».
2. Ужываецца для сувязі паслядоўных паведамленняў, звязаных адзінствам накіраванасці дзеяння.
II.
1. Злучае процілеглыя члены сказа і сказы; блізкі па значэнню да злучнікаў «але», «аднак».
2. Злучае члены сказа і сказы з узаемным выключэннем і значэннем неадпаведнасці.
III.
1. Далучае сказы і члены сказа, якія дапаўняюць, паясняюць ці падагульняюць выказаную раней думку.
2. Ужываецца пры нечаканых пераходах да другіх падзей, якія завяршаюць папярэднія выказванні.
3. Далучае пры пералічэнні члены сказа з супраціўна-ўзмацняльным значэннем.
•••
ды 2,
Ужываецца ў пачатку сказа для ўзмацнення выразнасці выказвання.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сла́бы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае невялікую фізічную сілу, недастаткова дужы фізічна.
2. Пазбаўлены стойкасці, цвёрдасці; які не вызначаецца цвёрдым характарам.
3. Нетрывалы, нямоцны.
4. Нізкі па якасці і колькасці, марны, мізэрны.
5. Не здольны наступаць ці абараняцца; дрэнна ўзброены.
6. Які не мае моцнай улады, аўтарытэту, не можа аказаць вялікага ўплыву на што‑н.
7. Які мае невялікую магутнасць, сілу, энергію.
8. Не здольны аказаць моцнае дзеянне на каго‑, што‑н.
9. Нязначны па сіле праяўлення, напружанасці.
10. Недастаткова абгрунтаваны, малапераканальны.
11. Нязначны, малы.
12. Які дрэнна ведае ці выконвае сваю работу, сваю справу.
13. Не цвёрды, не тугі, не густы.
14. Нямоцна зацягнуты.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мець, маю, маеш, мае;
1.
2.
3.
4. У спалучэнні
5. У спалучэнні асабовых форм з інф. набывае значэнне: быць павінен або намервацца што‑н. зрабіць.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)