1.што. Рабіць аснову тканіны. Снаваць пражу.//без дап. Рухацца ўзад і ўперад, робячы аснову, ткучы палатно.
2.перан.; што. Складаць, ствараць. Так і хочацца заўсёды Песню вечную снаваць.Купала.[Віктар і Карызна], працятыя дзелавым клопатам, пачалі снаваць планы бліжэйшай работы.Зарэцкі.
3. Рухацца ў розных кірунках, туды і сюды. Цалюткі дзень снуюць тут людзі — старыя і малыя, хто за Нёман, хто з-за Нёмана.Колас.Студэнты, нібы мурашкі, снавалі сюды-туды.Васілевіч.Па блакітных дарогах роднай зямлі снавалі караваны суднаў.Данілевіч.// Пра думкі, успаміны і пад. У галаве снавалі думкі: а дзе ж падполле?Няхай.
4.перан.; што. Закладваць аснову, ствараць што‑н. А пад страхою ластаўкі Вёсачку гнёздаў снуюць.Камейша.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
cord
[kɔrd]1.
n.
1) шнур -а́m., шнуро́к -ка́f., шпага́т -у m.; то́нкая вяро́ўка
2) зьвя́зка f.
vocal cord — галасава́я зьвя́зка
3) са́жань -ня m. (ме́ра дро́ваў)
2.
v.t.
1) зьвяза́ць вяро́ўкай
2) склада́ць дро́вы ў са́жні
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
program
[ˈproʊgræm]1.
n.
1) прагра́ма f
2) плян -у m. (пра́цы, дзе́яньня)
a school program — шко́льная прагра́ма, плян заня́ткаў
3) computer program — кампу́тарная прагра́ма
2.
v.t.
1) улуча́ць у прагра́му
2) склада́ць прагра́му або́ плян
3) Tech. праграмава́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
garner
[ˈgɑ:rnər]1.
v.t.
1) зво́зіць і ссыпа́ць у клець (збо́жжа)
2) зьбіра́ць, склада́ць(кні́гі ў бібліятэ́ку)
2.
v.i.
зьбіра́цца, набіра́цца (пра няна́вісьць)
3.
n.
1) сьві́ран -на m., клець f.
2) склад -у m. (для захо́ўваньня чаго́-н.)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
sum
[sʌm]1.
n.
су́ма, ко́лькасьць
He paid a large sum for the house — Ён заплаці́ў вялікую су́му за дом
2.
v.t. (-mm-)
1) склада́ць, знахо́дзіць су́му, падсумо́ўваць
2) зьбіра́ць
to sum up strength — сабра́ць сі́лы
•
- in sum
- sum total
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
АДАПТА́ЦЫЯ ў біялогіі, развіццё новых біял. уласцівасцяў арганізма, папуляцыі, віду, біяцэнозу, якія забяспечваюць іх нармальнае існаванне пры змене ўмоў навакольнага асяроддзя. У эвалюцыйна-гіст. плане ўзнікае і развіваецца на базе спадчынных змен (мутацый) і камбінавання іх пад кантролем адбору. Аснову адаптацыі арганізма складае сукупнасць морфафізіял. змен, накіраваных на захаванне адноснага пастаянства яго ўнутр. асяроддзя — гамеастазу. Сярод шматлікіх формаў адаптацыі вылучаюць генатыпічную, якая ажыццяўляецца праз натуральны адбор карысных для выжывання прыкмет, і фенатыпічную (індывідуальную), што праяўляецца пераважна ў колькаснай мадыфікацыі спадчынна абумоўленых уласцівасцяў.
Адаптацыя забяспечваецца неспецыфічнымі механізмамі, што ляжаць у аснове адаптацыйнага сіндрому, а таксама кампенсатарнымі працэсамі, якія залежаць ад характару патагеннага раздражняльніка. Напр., працэсы акліматызацыі да новых кліматагеагр. умоў, да фону — ахоўная афарбоўка жывёл і інш. Паслядоўныя стадыі адаптацыі да пэўнага спосабу жыцця могуць быць звязаны генеалагічна і складаць адаптыўны рад (напр., паступовае развіццё лятальнай перапонкі ў млекакормячых). У працэсе эвалюцыі адбываецца пастаянная змена прыватных адаптацый і намнажэнне агульных (гл. таксама Адаптыўная радыяцыя). У арэале віду могуць быць адаптыўныя зоны, якія вызначаюцца спецыфічным характарам прыстасаванасці. Найб. складаныя формы мае адаптацыя сацыяльная.
Літ.:
Структурные основы адаптации и компенсации нарушенных функций. М., 1987;
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
адлюстрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што.
1. Адкінуць у адваротным напрамку светлавыя прамені. Азёрная гладзь адлюстравала святло месяца.
2. Узнавіць, перадаць чый‑н. вобраз на сваёй люстранай паверхні. Сажалка адлюстравала пышныя кароны пахіленых вербаў, колеры неба.Галавач.Тады хмарка папрасіла сонейка: — Адлюструй мяне, калі ласка, на тым вунь загончыку ільну!Карпюк.// Адбіць, перадаць у вобразах ці паняццях аб’ектыўную рэальнасць (пра здольнасць чалавека пазнаваць навакольны свет).
3. Увасобіць у мастацкіх вобразах; абмаляваць, паказаць. Раскрываючы вобраз Гушкі, К. Чорны праўдзіва, глыбока і шматгранна адлюстраваў супярэчлівы і пакутны шлях беларускага сялянства ў рэвалюцыю.Луфераў.// Перадаць, ахарактарызаваць сутнасць, змест, унутраныя асаблівасці чаго‑н. [Сцяпан] пачаў у галаве складаць гэтае пісьмо, падбіраць такія словы і выразы, якія б дакладна адлюстравалі яго душэўны стан, яго радасць.Шамякін.
4. Паказаць якім‑н. вонкавым выяўленнем. Яго твар адлюстраваў нястрымную радасць. Погляд дзяўчыны адлюстраваў парыў душы і хваляванне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
add
[æd]1.
v.t.
1) дадава́ць
to add taste — дада́ць сма́ку
2) даклада́ць, падклада́ць
Add more wood to the fire — Падкладзі́ больш дро́ваў на аго́нь
3) даліва́ць, падліва́ць; далі́ць, падлі́ць
Add some milk — Далі́ малака́
4) дасыпа́ць, падсыпа́ць
to add some sugar — падсы́паць цу́кру
5) дапі́сваць
to add a few lines — дапіса́ць ко́лькі радко́ў
6) Math.склада́ць, дадава́ць
2.
v.i.
1) дадава́ць
The fine day added to the pleasure of the picnic — Прыго́жы дзень дада́ў прые́мнасьці да пі́кніку
2) склада́ць
to learn to add and subtract — вучы́цца дадава́ць і адыма́ць
•
- add in
- add up
- add up to
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)