што́пар
(ням. Stopper)
1) прылада ў выглядзе прутка з завостраным вінтападобным канцом для выцягвання коркаў з бутэлек;
2) імклівы рух самалёта ўніз па вінтавой лініі.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
тана́ж, ‑у, м.
Спец.
1. Водазмяшчэнне судна ў тонах. Танаж карабля.
2. Грузападымальнасць транспартных сродкаў, транспарту ў тонах. Танаж вагона. Танаж самалёта.
3. Вага якой‑н. прадукцыі, выражаная ў тонах. // Груз, вага якога выражана ў тонах. [Павел Дудок:] — Я, дзеду, што хочаш змайструю. Хочаш мост — па табе мост, на любы пралёт, на любы танаж. Лынькоў.
[Фр. tonnage.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
элеро́н
(фр. aileron, ад aile = крыло)
рухомы закрылак на задняй частцы крыла самалёта, які засцерагае самалёт ад крэну пры паваротах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Áuslauf
m -(e)s, -läufe
1) выто́к
2) вы́хад (у мора)
3) прабе́г пры паса́дцы (самалёта)
4) заканчэ́нне
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Вінт 1 ’болт са спіральнай нарэзкай шруба’ (КТС, БРС). Укр. гвінт, рус. винт, макед., балг. винт ’тс’, чэш. народн. vint ’нарэзка шруба’. Запазычана з рус. мовы (Крукоўскі, Уплыў, 27) < польск. gwint ’вінт’ < ням. Gewinde ’нарэзка’, winden ’абвіваць, намотваць, круціць’ (Брукнер, 165; Шанскі, 1, В, 101; Фасмер, 1, 317). Цалкам магчыма, што бел. вінт паходзіць непасрэдна з польск. мовы. Сюды ж вінтавы́.
Вінт 2 ’частка рухавіка парахода ці самалёта ў выглядзе лопасцей, замацаваных на валу’. Запазычана з рус. мовы (Крукоўскі, Уплыў, 98).
Вінт 3 ’карцёжная гульня’ (БРС, КТС). Запазычана з рус. мовы; параўн. винт ’тс’ < ням. Gewinde. Да вінт 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Па́садка, па́сыдка, па́сытка ’пастка’, ’зяпа, рот’ (Бяльк.), паса́дка ’пастка’ (Гарэц., Яруш.). Відаць, да пастка (гл.). Параўн. чэш. posada ’кошык, скрынка для свойскіх птушак’, рус. садок ’плецены кош для злоўленай рыбы’, бел. се́жа ’загародка на рацэ з сеткі’ (Бяльк.).
Паса́дка 1, пыса́дка, паса́дкі ’пасаджаныя расліны’, ’прызямленне самалёта’, ’упусканне пасажыраў у вагон, самалёт, карабель’, ’палажэнне цела ў час сядзення’ (ТСБМ, Бяльк., Сл. ПЗБ, Ян., Мат. Гом.). З рус. поса́дка ’тс’.
Паса́дка 2 ’глінабітная падлога’ (Сцяшк. Сл.), ’чарэнь у печы’ (свісл., Шатал.), ст.-бел. посадзка, посажка, посацка ’падлога з плітак; чарэнь’ (1572 г.). Запазычаны са ст.-польск. posadzka (Булыка, Лекс. запазыч., 98).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
crew [kru:] n.
1. экіпа́ж (судна, самалёта і да т.п.)
2. кама́нда;
a racing crew кама́нда па веслава́нні
3. брыга́да, арце́ль рабо́чых
4. infml хе́ўра; ша́йка; хаўру́с, кампа́нія;
a disreputable/noisy crew непрысто́йная/шу́мная кампа́нія
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
nosedive
[ˈnoʊzdaɪv]
1.
n.
1) пікі́раваньне n. (самалёта)
2) рапто́ўны спад (цэ́наў)
2.
v.
1) пікі́раваць
2) рапто́ўна зьніжа́цца (пра цэ́ны, узро́вень чаго́-н.)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
лы́жы, ‑аў; адз. лыжа, ‑ы, ж.
Плоскія драўляныя загнутыя спераду палазы, якія прымацоўваюць да абутку для перамяшчэння па снезе. Хадзіць на лыжах. □ Мы змораныя ля сасны Зрабілі б свой прывал, Дзе лыжаў след, як дзве струны, Пралез праз перавал. Танк. // Узлётна-пасадачныя палазы самалёта, якія ўстанаўліваюцца замест колаў у зімні час.
•••
Навастрыць лыжы гл. навастрыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падступі́цца, ‑ступлю́ся, ‑сту́пішся, ‑сту́піцца; зак.
1. Падысці вельмі блізка, наблізіцца. — Берагі топкія, ніхто падступіцца з вудамі і сеткамі не можа. Савіцкі. Цяпер балота замерзла і падступіцца да [разбітага] самалёта лёгка. Жычка.
2. Звярнуцца з просьбай, прапановай і пад. Не падступіцца да начальства з просьбай. □ Дзяўчатам хацелася загаварыць з лётчыцамі, але дзе ты да іх падступішся. Няхай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)