гано́к, ‑нка, м.
Некалькі бярвён, звязаных у адзін рад для сплаву; невялікі плыт. Нясе нас цячэннем вясенняй ракі За Віцебск, за Полацк, няма як спыніцца, Так добра ідуць у разводдзе ганкі. Зарыцкі. Вяжуць сасну У ганкі плытагоны. Астрэйка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вало́к
1. Участак зямлі (Кобр.).
2. Нізкі бераг ракі (Кобр.).
3. Згрэбенае ў рад сена (Кобр.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
form2 [fɔ:m] v.
1. прыдава́ць/прыма́ць абры́сы/вы́гляд/фо́рму;
She formed a vase from the clay. Яна вылепіла з гліны вазу.
2. утвара́ць; утвара́цца; фармірава́ць;
form a government/a committee ствара́ць ура́д/камітэ́т;
form a habit фармірава́ць звы́чку
3. склада́ць; увахо́дзіць;
the ministers who form the government міні́стры, які́я склада́юць ура́д/увахо́дзяць ва ўрад
form up [ˌfɔ:mˈʌp] phr. v. стро́іцца, станаві́цца ў рад;
The soldiers formed up into a line. Салдаты пастроіліся ў рад.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
*Ашарэ́ніць, ошэрэ́ніць ’абступіць кругом, акружыць натоўпам’ (КСТ). Ад шарэн, чарэн ’шэраг, мноства (звычайна пра грыбы)’; магчыма, звязваецца ў свядомасці з шар ’рад’, шарэнак шарэнга’. Параўн. ачарануць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сураджа́ць ’збіраць, рыхтаваць (у дарогу)’ (віц., Рам.; Нар. Гом., Ян.), суріджа́ць ’тс’ (Бяльк.), сураджа́ннік ’той, хто збірае, рыхтуе’, сураджа́цца ’збірацца, рыхтавацца’ (Гарэц.). Да рад, радзіць, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прад, прыназ. з Т звычайна ў мове паэзіі.
Тое, што і перад. Хлапцы памыліся рупліва, І ўсе з дарэктарам пачціва Пасталі ў рад прад абразамі. Колас. Мінуліся ліхія зімы, Другія зоры прад вачыма, І па-другому б’ецца сэрца. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аркату́ра
(ням. Arkatur, фр. arcature, ад іт. arcata = аркада)
рад аднолькавых арак на фасадзе будынка або на сценах унутры памяшканняў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ідыягра́ма
(ад ідыя- + -грама)
схематычнае адлюстраванне гаплоіднага (гл. гаплоід) набору храмасом арганізма, якія размяшчаюць у рад адпаведна з іх памерамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Карава́н — запазычанне з усходу ў рад еўрапейскіх краін. Параўн. перс. karwan (< ст.-інд. karabhá ’вярблюд’). Напрамак запазычання і мовы-пасрэднікі вызначыць цяжка (Локач, 86; Фасмер, 2, 190).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Перарадава́ць ’пералічыць (усіх, многіх)’ (ст.-дар., Сл. ПЗБ). Да пера- і радаваць ’абходзіць усіх па чарзе; наведваць па парадку’ (Мас.), якое з польск. rzędować ’ставіць у рад’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)