успе́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Змагчы зрабіць што‑н. своечасова, у тэрмін. За свае дваццаць шэсць год.. [Кастусь Каліноўскі] ўспеў зрабіць многае. С. Александровіч. І посуд Алеся прыбрала, І ўспела схадзіць на раку. Калачынскі. // Прыйсці ў які‑н. стан за які‑н. час. Малако ўспее за дзень скіснуць. // Прыбыць куды‑н. у час, не спазніцца. [Брадзнік:] — Няма калі чакаць, бабуля.. Дадому трэба дабірацца.. — Даедзеце шчэ, успееце. Кандрусевіч.
•••
Не ўспець (што‑н. зрабіць) як... — тое, што і не паспець (што‑н. зрабіць) як... (гл. паспець 2). [Жанчына:] — Вы яшчэ і падняцца не ўспееце, як .. [гаспадар] можа вярнуцца. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Лазобка ’драўляны посуд (з ліпы), куды зліваюць мёд (ветк., Мат. Гом.; паўд.-усх., КЭС) або ссыпаюць муку’ (Бяльк., Гарэц., Др.-Падб., Інстр. 1, Юрч., Яруш., Малч.), ’кошык, дно якога складаецца з рэдкага лыкавага пераплёту’ (Грыг.), ’кадушка аб’ёмам у тры гарцы’ (Нас.), рус. смал. ’выдзеўбаная кадушка для мёду’. Бел.-рус. ізалекса. Да лазбіць (гл.), як і лазбень, толькі з іншай суфіксацыяй. Параўн. таксама рус. лозобка ’вулей’ (без месца — Даль).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скаўга́ніць ‘абгаварыць каго-небудзь’ (слонім., Жыв. сл.), ‘неахайна зрабіць што-небудзь’: каўган як зробіць ні так, ні сяк, дык кажуць скаўганіў (зэльв., Сл. ПЗБ). Ад каўга́ніць ‘рабіць кепска, абы-як’ (карэліц., там жа) або ко́ўган, *каўга́н ‘галава; аб круглай вялікай галаве’, гл. калган 2. У рус. гаворках, апрача асноўнага значэння ‘гладыш’, ‘посуд рознай формы’, азначае яшчэ ‘тоўсты абрубак дрэва’, ‘цурбан’, адкуль па распаўсюджанай мадэлі ‘дурань, няўмека’. Гл. таксама каўган.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
dry2 [draɪ] v. сушы́ць; сушы́цца; со́хнуць, высыха́ць;
The paint dried. Фарба высахла;
dry the dishes/hands выціра́ць по́суд/ру́кі;
dry one’s tears уціра́ць слёзы
dry out [ˌdraɪˈaʊt] phr. v.
1. высыха́ць
2. infml працверазі́цца (ад алкаголю)
dry up [ˌdraɪˈʌp] phr. v. перасыха́ць, высыха́ць (пра раку, возера і да т.п.)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
plate
[pleɪt]
1.
n.
1) тале́рка f.
2) стра́ва f.
3) пазало́чаны або́ пасярэ́браны по́суд
4) то́нкая пляска́тая плі́тка або́ ліст (мэта́лу)
2.
v.
1) залаці́ць, серабры́ць або́ пакрыва́ць і́ншым мэта́лам
2) ако́ўваць, пакрыва́ць бро́няю
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
перетере́ть сов.
1. (трением) пераце́рці, мног. папераціра́ць;
перетере́ть верёвку пераце́рці вяро́ўку;
2. (растереть) сце́рці, паце́рці, расце́рці, мног. парасціра́ць;
перетере́ть таба́к сце́рці (паце́рці, расце́рці) тыту́нь;
3. (вытереть — обо всём, многом) пераце́рці, выце́рці, павыціра́ць;
перетере́ть посу́ду пераце́рці (выце́рці, павыціра́ць) по́суд;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
szklany
szklan|y
шкляны;
naczynia ~e — шкляны посуд (пасудак);
huta ~a — шкляны завод, гута;
wzrok ~y — шкляныя вочы;
~y ekran — блакітны экран (пра тэлебачанне)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
пало́к, ‑лка, м.
1. Нары паміж печчу і ложкам або паміж печчу і супрацьлеглай сцяной уздоўж глухой сцяны ў сялянскай хаце. Нявестка, памыўшы посуд, прылягла на палку пры печы. Мыслівец. Усе распраналіся, клалі адзежу на палок ля печы ў адну кучу, рассаджваліся. Гаўрылкін. // Тое, што і пол 2 (у 1 знач.). Пры печы туляцца палаці, Уздоўж сцяны стаіць палок. Колас. Ад печы да супрацьлеглай сцяны быў пасланы палок з дошчак, засланы коўдрамі. Галавач.
2. Памост у лазні, на якім парацца. На палку, дзе звычайна парацца, гарыць свечка. Навуменка.
3. Спец. Падвесная платформа, з якой вядзецца будаўніцтва ствалоў шахт, руднікоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чы́сціць
1. pútzen vt, réinigen vt; säubern vt; bürsten vt (шчоткай) schéuern vt (посуд); stríegeln vt (каня);
чы́сціць зу́бы die Zähne pútzen;
2. (садавіну, гародніну і г. д.) schälen vt, (áb)péllen vt;
чы́сціць ры́бу éinen Fisch ábschuppen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
◎ Лады́жка ’гладыш’ (Мат. Гом.), гладышка ’збанок без вуха (ручкі)’ (Сл. паўн.-зах., Бяльк., Сцяшк., Жд. 2), ладыш ’гладыш’, ’круглая вонкавая частка коміна’, ’цэментаваная труба ў калодзежы’ (ваўк., Сл. паўн.-зах., Федар. 1., Сцяшк.), польск. люблінск. gładyszka ’посуд для малака’. У выніку другаснага пераасэнсавання звязваецца з лексемай гладкі (гл.), хаця ў сапраўднасці ўтворана ад адной з прасл. назваў гліны latū‑jlati (Трубачоў, Ремесл. терм., 219). Адпадзенне пачатковага г‑ уласціва не толькі беларускім, але і іншым славянскім гаворкам, параўн., напр., укр. бук. ладонький ’гладзець^’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)