зюйд

(гал. zuiden)

1) поўдзень, паўднёвы напрамак;

2) паўднёвы вецер.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

норд

(гал. noord)

1) поўнач, паўночны напрамак;

2) паўночны вецер.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ост

(гал. oost)

1) усход, усходні напрамак;

2) усходні вецер.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

выгіна́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да выгнуцца.

2. Згінацца то ў адзін, то ў другі бок, прымаць звілісты напрамак. К[у]рчылася, выгіналася шэра-цёмная гадзюка. Грамовіч. То цераз алешнік, то праз дубнякі, То борам, нібыта жалезная змейка, Паўзе, выгінаецца вузкакалейка. Зарыцкі.

3. Зал. да выгінаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

з’арыентава́цца, ‑туюся, ‑туешся, ‑туецца; зак.

1. Вызначыць па якіх‑н. арыенцірах сваё месца знаходжання або напрамак руху. Паходня прыбавіў кроку і ўжо больш з’арыентаваўся, перайшоўшы Свіслач .. і ўбачыўшы цёмныя шапкі дрэў гарадскога парку. Хадкевіч.

2. перан. Разм. Разабрацца ў чым‑н., вызначыць, як належыць дзейнічаць. Правільна з’арыентавацца ў падзеях.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гон, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. гнаць і гнацца.

2. Праследаванне звера на паляванні. Напрамак гону. □ Гэта былі кудлатыя мясцовыя аўчар[кі], лютыя, але няздатныя для гону. Самуйлёнак.

3. Спец. Паводзіны звера ў час шлюбнага перыяду. Перыяд гону лася.

•••

Бабровыя гоны (уст.) — месца, дзе вадзіліся і лавіліся бабры.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

натуралі́зм, ‑у, м.

1. У філасофіі — тэорыя, адпаведна якой прырода выступае як адзіны, універсальны прынцып тлумачэння існага.

2. Напрамак у літаратуры і мастацтве, які характарызуецца імкненнем да знешне дакладнага капіравання рэчаіснасці без мастацкіх абагульненняў, ідэйнай ацэнкі таго, што адлюстроўваецца.

3. Першапачатковая назва рэалістычнага напрамку ў рускай літаратуры; натуральная школа.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

норд, ‑у, М нордзе, м.

Спец.

1. Поўнач, паўночны напрамак.

2. Паўночны вецер. Калісьці я служыў на Каспіі. Мора гэтае вельмі зменлівае. То дзьме «марана» — вецер з поўдня, гонячы невысокія пеністыя хвалі, то раптам пачынае лютаваць шалёны «норд» і так расхвалюе мора, што яно ўскаламуціцца аж да дна. Хомчанка.

[Гал. noord.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

псіхаана́ліз, ‑у, м.

1. У псіхіятрыі — метад лячэння неўрозаў, які заключаецца ў выяўленні падсвядомых слядоў афектыўных перажыванняў, што ляжаць у аснове неўрозаў.

2. Ідэалістычны напрамак у буржуазнай псіхалогіі і псіхапаталогіі, які імкнецца ўсе псіхічныя праявы чалавека паставіць у залежнасць ад біялагічных інстынктаў і сцвярджае панаванне «падсвядомага» над «свядомым».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пуцяво́дны, ‑ая, ‑ае.

Які паказвае дарогу, напрамак; які вядзе куды‑н., да чаго‑н. Ён відаць адусюль — пуцяводны маяк, — З новых плошчаў і вуліц, з-за Свіслачы зоркай, Дзе шуміць галасамі і музыкай парк,.. Быццам мора пасля праляцеўшага шторму. Танк.

•••

Пуцяводная зорка гл. зорка.

Пуцяводная ніць гл. ніць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)