даўняя мера масы. На Беларусі ў 16—18 ст. 1 беркавец = 5 камяням = 200 фунтам = 74,96 кг. Выкарыстоўваўся ў аптовым гандлі для ўзважвання мёду, воску, паташу і інш.
Лукно ’кошык’ (Гарб.). Зах.-укр.лу́кно ’калонія баброў’; рус.ніжнегар., наўг., пск., прыбалт.лукно́ ’кошык’, ’кошык з кары, бяросты’, ’лубок’, ’бочачка’, ’мера зерня, мукі’, ст.-рус.лукъно, лукно ’кадка’, ’ліпаўка’, ’мера сыпучых і вільготных прадуктаў’, польск.łukno ’пасудзіна’, ’мера мёду’, каш.Lukno — назва возера; н.-луж.łuknaško ’века ў прыскрынку’, в.-луж.łuknješko ’акно ў сельскім гаспадарчым будынку’, ст.-чэш.lukno ’пасудзіна для мёду і сыпучых цел’, славац.lukno ’кошык з бяросты’, ’даўняя мера для збожжа’; славен.lukno і lǫ̑kno ’ахвяраванне для ксяндза’, серб.-харв.лу̏кно ’тс’, ’мера для збожжа’, ц.-слав.лукно ’пэўная мера’. Прасл.lǫk(ъ)no ’пасудзіна з бяросты, лубу’ ’мера для збожжа, мёду’ (Слаўскі, 5, 307–308). Да прасл.lękti ’гнуць, выгінаць’, lǫčiti ’лучыць, злучаць’ (Фасмер, 2, 532; Махэк₂, 343; Шустар- Шэўц, 11, 788; Скурат, БЛ, 8, 11). Гл. таксама лук1. Паводле Трубачова (Ремесл. терм., 164), заўвага Махэка аб няяснасці паходжання слова з’яўляецца недарэчнай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
штофм (меравадкасці) Stof m -(e)s, -e, Stauf m -(e)s, -e
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
са́жаньм
1.уст (мера даўжыні) Sáshen m -s, -; Kláfter m, n -s, - (дроў)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Сяг ’мера даўжыні’ (Я. Сіпакоў). Параўн. укр.сяг ’сажань; мера даўжыні ў досегу рук (каля 3–4 м)’, рус.сяг ’адлегласць у межах дасягання рук’, польск.siąg ’мера даўжыні’, чэш.sáh ’сажань’. Вытворнае ад сягаць, гл. Насуперак Праабражэнскаму (2, 248), не звязана з сігаць (гл.), параўн. таксама пярэчанні ў Фасмера, 3, 825.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
няўме́ру, прысл.
Разм. Больш, чым трэба, чым патрабуе мера. Росцік Шыпулька, няўмеру худзенькі і вельмі ўжо жвавенькі першакласнік, падказаў тэхнічцы, што гэтыя малыя яшчэ не вучні.Кулакоўскі.[Сабака], відаць, няўмеру асмялеў.Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бу́селI, -сла м., зоол.а́ист
бу́селII, -сла м., уст., разг. (мера жидкости) че́тверть ж.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Гайнікі́ ’мера даўжыні’ (Сцяшк.: «Гайнʼикʼи́ и ро́зныйа былʼи́, и со́рак ме́траў, і во́сʼимʼисʼат, йи́мʼи калʼи́сʼцʼи мʼе́ралʼи зʼамлʼу́»). Відавочна, з *гоннікі (з дысіміляцыяй ‑нʼнʼ‑ > ‑йнʼ) да *gonъ ’мера даўжыні’ (< *gъnati).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Саля́нка1 ’саляніца’ (ЛА, 5). Дэрыват ад прым. саля́ны, які да соль (гл.).
Саля́нка2 ’мера сыпучых рэчываў у 4 чацверыка’ (Касп.). Да соль (гл.), мабыць, першапачаткова мера солі.