архітамі́я
(ад гр. arche = пачатак + -тамія)
форма бясполага размнажэння, якая заключаецца ў расчляненні цела жывёліны на асобныя ўчасткі, або сегменты, кожны з якіх можа развівацца ў новую жывёліну.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
галагене́з1
(ад гр. holos = увесь + -генез)
тэорыя эвалюцыі. паводле якой кожны від у межах свайго арэала падзяляецца на два віды, прычым адзін развіваецца паскорана, а другі замаруджана.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ганарлі́вец, ‑ліўца, м.
Ганарысты, фанабэрысты чалавек. [Хірургу] не раз хацелася кінуць папрок гэтаму ганарліўцу, якога ён адваяваў у смерці, але кожны раз яго спрактыкаваны розум раіў маўчаць. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здво́іцца, здвоіцца; зак.
1. Зрабіцца падвоеным, здвоеным (у 2 знач.). Ніткі здвоіліся. Дратва здвоілася.
2. Перастроіцца, стаўшы ў два рады (пра кожны рад у страі). Рады здвоіліся.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здзе́йсніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., што.
Ажыццявіць, ператварыць у рэчаіснасць; выканаць. Здзейсніць планы. Здзейсніць запаветы правадыра. □ Час настаў — і клятву кожны здзейсніў: Мы слову нашаму гаспадары. Аўрамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
многапаку́тны, ‑ая, ‑ае.
Які перанёс многа пакут; поўны пакут. Многапакутны народ. □ Тут, на зямлі многапакутнай, Каля дарогі кожны схіл Асветлен зоркай пяцікутнай, Узнятай на гарбах магіл. Аўрамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нядо́імшчык, ‑а, м.
Плацельшчык, за якім лічыцца нядоімка. Варыла кожны дзень, як апантаны, насіўся па хатах, пытаў, хто як плаціць падаткі, памагаў .. апісваць маёмасць у нядоімшчыкаў. Бажко.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папабе́гваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Тое, што і папабегаць. — Як жа гэта — адразу? Мо падумаеце, памяркуеце? — ..Бродаўцы зноў: — Абдумалі, абмеркавалі... — Так што кожны няхай папабегвае... Баранавых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
патае́мнік, ‑а, м.
Разм. Тое, што і тайнік. Якуб дастаў з патаемніка кавалак гаспадарчага мыла. Лупсякоў. [Міхалка] рабіў драўляныя скрыначкі з патаемнікамі, якія не кожны мог адчыняць. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
плі́шчыцца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; незак.
Разм. Сілаю лезці куды‑н., праціскацца. — Куды плішчыцеся? — сярдзіта прамовіла .. [Натальцы] якаясь цётка. Колас. Кожны некуды плішчыўся і абавязкова з ручной паклажай. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)