хаанацы́ты

(ад гр. choane = лейка + -цыты)

жгуцікавыя клеткі губак, якія ўтвараюць гастральны слой.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

хандрабла́сты

(ад гр. chondros = храсток + -бласты)

клеткі, якія ўдзельнічаюць у перыферычным росце храстка.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

цытапла́зма

(ад цыта- + плазма)

пазаядзерная частка пратаплазмы жывёльнай або расліннай клеткі (параўн. карыяплазма).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

-цыты

(гр. kytos = клетка)

другая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае паняццю «клеткі».

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

фікса́тар, ‑а і ‑у, м.

1. ‑а. Прыбор, прыстасаванне для рэгулявання, замацоўвання чаго‑н.

2. ‑у. Спец. Хімічныя рэчывы, якімі фіксуюць клеткі, тканкі, органы для захавання іх прыжыццёвай структуры.

3. ‑а. Той, хто фіксуе (у 2 знач.) што‑н. У сучасным мастацтве, гаворыць Міхась Савіцкі, ёсць нямала прыкладаў, калі натура бярэ верх. Творца становіцца фіксатарам. «Маладосць».

[Фр. fixateur.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

БІЯТРАНСФАРМА́ЦЫЯ

(ад бія... + трансфармацыя),

1)у генетыцы — змена спадчынных уласцівасцяў бактэрыяльнай клеткі ў выніку пранікнення ў яе чужароднай ДНК; адзін са спосабаў абмену генет. матэрыялам у пракарыётаў (арганізмы з клеткамі без ядраў). Шырока выкарыстоўваецца для ўвядзення чужароднай ДНК і ў клеткі эўкарыётаў (арганізмы з ядзернымі клеткамі).

2) У фізіялогіі раслін — пераўтварэнне энергіі сонечнай радыяцыі, якая ўлоўліваецца зялёнымі раслінамі, у інш. віды (хім., мех. і інш.), пры гэтым частка энергіі страчваецца ў выглядзе цяпла.

3) У біяхіміі — біяхім. пераўтварэнне ядаў, што праніклі ў арганізм, у менш таксічныя рэчывы (абясшкоджванне, ці дэтаксікацыя) або больш таксічныя злучэнні, чым зыходнае рэчыва.

4) Антрапагеннае змяненне згуртавання (звычайна раслін), якое вядзе да ўзнаўленчай сукцэсіі (змены біяцэнозаў), напр., у выніку вытоптвання наземнага расліннага покрыва, высякання лясоў і інш.

т. 3, с. 179

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БЕЦ Уладзімір Аляксеевіч

(26.4.1834, в. Татараўка Чарнігаўскай вобл., Украіна — 12.10.1894),

украінскі анатам і гістолаг. Скончыў Кіеўскі ун-т (1860), дзе і працаваў да 1889. У 1861—68 працаваў у Вене ў К.Людвіга, у Гейдэльбергу ў Г.Гельмгольца. Навук. працы па анатоміі, клінічнай медыцыне. Заснавальнік вучэння пра архітэктоніку кары галаўнога мозга. Апісаў рухальную зону кары галаўнога мозга (1873) і вызначыў (1874) у ёй гіганцкія пірамідныя клеткі (клеткі Беца). Распрацаваў арыгінальную методыку рыхтавання зрэзаў праз цэлае паўшар’е галаўнога мозга. Правёў сістэматычныя даследаванні развіцця і росту касцей (1887). Зрабіў і сабраў унікальную калекцыю прэпаратаў мозга чалавека і жывёл, якую падараваў Кіеўскаму ун-ту.

Тв.:

Морфология остеогенеза. Киев, 1887;

Атлас человеческого мозга. Киев, 1910;

Анатомические и гистологические исследования: (Избр. тр.). М., 1950.

т. 3, с. 133

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

аксапла́зма

(ад аксон + плазма)

частка цытаплазмы нервовай клеткі, якая ўваходзіць у склад яе аксона.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гетэрацы́сты

(ад гетэра- + гр. kystis = пузыр)

буйныя жоўтыя клеткі ў водарасцей, пазбаўленыя жывога змесціва.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

мегакарыяцы́ты

(ад мега + гр. karyon = ядро + -цыты)

буйныя клеткі касцявога мозгу, якія ўтвараюць трамбацыты.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)