завяза́ць, -вяжу́, -вя́жаш, -вя́жа; -вяжы́; -вя́заны; зак., што.
1. Змацаваць, злучыць канцы чаго-н. вузлом, бантам і пад.
З. вузел.
З. гальштук.
З. хустку.
2. Абматаўшы, змацаваць канцы бінту, вяроўкі і пад.
З. вочы.
З. мех.
З. парэзаны палец.
3. Распачаць, даць узнікнуць (таму, што названа назоўнікам).
З. бой.
З. перастрэлку.
З. гаворку.
З. знаёмства.
◊
Свет завязаць каму (разм.) — зрабіць перашкодай, пазбавіць свабоды дзеянняў.
Як завязаць (разм.) —
1) поўна, вельмі многа, колькі ўлезла.
Насыпаць мех як з.;
2) колькі можна, уволю.
Наеўся як з.
|| незак. завя́зваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. завя́званне, -я, н. і завя́зка, -і, ДМ -зцы, ж. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
здрыгану́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.
1. Прыйсці ў рэзкі вагальны рух, задрыжаць.
Пад нагамі здрыганулася зямля.
2. Уздрыгнуць, закалаціцца ад моцнага хвалявання, узрушэння і пад.
З. ад моцнага крыку.
|| незак. здрыга́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
падко́п, -у, м.
1. гл. падкапацца, падкапаць.
2. мн. -ы, -аў. Падземны ход.
Пад падлогай быў п.
3. мн. -ы, -аў, перан. Інтрыгі з мэтай нашкодзіць каму-н. (разм.).
Рабіць п. пад каго-н.
|| прым. падко́пны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
куро́рт, -а, М -рце, мн. -ы, -аў, м.
Мясцовасць з прыроднымі лекавымі ўласцівасцямі (мінеральнымі крыніцамі, гразямі і пад.), прыгодная для пабудовы санаторыяў, дамоў адпачынку, лячэбніц і пад.
Лячыцца і адпачываць на курорце.
|| прым. куро́ртны, -ая, -ае.
К. сезон.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
чахо́л, -хла́, мн. -хлы́, -хло́ў, м.
1. Покрыўка з тканіны або іншага матэрыялу, зробленая па форме якога-н. прадмета для захавання яго ад псавання, забруджвання і пад.
Ч. на канапу.
2. Падкладка з больш шчыльнай, непразрыстай тканіны пад лёгкай, празрыстай сукенкай.
|| памянш. чахо́льчык, -а, мн. -і, -аў, м.
|| прым. чахо́льны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ю́р’еў, -ва.
У выразе: вось табе, бабка, і Юр’еў дзень — пра нечакана страчаную надзею, спыненне свабодных дзеянняў і пад. [першапачаткова пра непрыемнасць, якая ўзнікла ў сувязі з абмежаваннем свабоды дзеянняў, перамяшчэння і пад.; звязана з адменай у канцы 16 ст. права прыгонных пераходзіць ад аднаго памешчыка да другога ў асенняе свята Святога Юрыя].
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
змалява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е; -лю́й; -лява́ны; зак.
1. каго-што. Зрабіць копію з якога-н. малюнка, чарцяжа і пад., намаляваць з натуры.
З. бярозу.
2. што. Пакрыць што-н. скрозь малюнкамі.
З. увесь альбом.
3. што. Зрасходаваць на маляванне.
З. усю фарбу.
|| незак. змалёўваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
забра́цца, -бяру́ся, -бярэ́шся, -бярэ́цца; -бяро́мся, -бераце́ся, -бяру́цца; -бяры́ся; зак.
1. Залезці куды-н. (уверх, углыб); пранікнуць.
З. на вяршыню гары.
З. пад коўдру.
З. ў чужы агарод.
2. Зайсці, заехаць куды-н. далёка.
З. на край свету.
|| незак. забіра́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
згале́лы, -ая, -ае.
1. Голы, апусцелы (пра дрэвы, палі і пад.).
Згалелыя нівы.
2. перан. Збяднелы.
З. шляхцюк.
|| наз. згале́ласць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
недарэ́чнасць, -і, ж.
1. гл. недарэчны.
2. мн. -і, -ей. Недарэчны ўчынак, думка, паводзіны і пад.
З ім часта адбываліся розныя недарэчнасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)