анёл, ‑а, м.
1. У рэлігійным вучэнні пасланец бога, якога малявалі ў выглядзе юнака з крыламі. — О! — выгукнуў.. [партызан] маладым голасам. — Хто ты? Анёл з неба ці зорка вячэрняя? Шамякін.
2. перан. Увасабленне чаго‑н. дадатнага, ідэальнага. Анёл прыгажосці. Анёл цярплівасці. □ А сам.. [Паходня], калі на тое пайшло, не такі ўжо анёл, не такі чысцюля, ян прыкідваецца, — дадаў Шнітаў. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ЗМЯЯ́
(лац. Serpens),
экватарыяльнае сузор’е. Пачынаецца на Пд ад Паўночнай Кароны. Найб. яркая зорка 2,6 візуальнай зорнай велічыні; 60 зорак ярчэй 6-й зорнай велічыні. Складаецца з 2 частак (галава і хвост), падзеленых сузор’ем Змеяносца. На тэр. Беларусі відаць вясной і летам. Гл. Зорнае неба.
т. 7, с. 98
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВЕ́ГА,
α Ліры, зорка нулявой зорнай велічыні (0,0 візуальнай зорнай велічыні). Адна з самых яркіх зорак Паўн. паўшар’я неба. Свяцільнасць у 50 разоў большая за сонечную. Адлегласць ад Сонца 8 пс. З Альтаірам і Дэнебам утварае т.зв. вял. летні трохвугольнік, добра бачны на летнім небе.
т. 4, с. 53
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Кастар (зорка) 2/357; 4/556—557 (карта); 5/499; 7/602
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
начні́ца, ‑ы.
1. ж. Лятучая мыш. Устаюць начныя страхі, здані, І зыкі чуюцца.. Чараўніка і чараўніцы, І лопат крыллямі начніцы. Колас.
2. м. і ж. Разм. Той (тая), хто доўга яе кладзецца спаць, бадзяецца начамі. Па вуліцы прайшла начніца, Абцасам калючы асфальт, Бясследнай зданню прамільгнула. Матэвушаў.
3. ж. Абл. Начная зорка. Зара за ўзгоркамі начніцы замыкала і косы вешала на росныя гаі. Кляшторны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сузо́р’е ’ўчастак зорнага неба, група зорак, аб’яднаных агульнай назвай’ (ТСБМ, Байк. і Некр.). Да су- і зара, зорка; калька т. зв. еўрапейскіх культурных слоў, параўн. укр. сузі́рʼе ’тс’, рус. созве́здие, чэш. souhvězdí, славац. súhvezdie, славен. sozvezdje, серб.-харв. са̀звежђе, балг. съзве́здие, макед. созвездие, што калькуюць лац. constellatio ’ўзаемнае размяшчэнне нябесных цел’. Гл. ESSJ SG, 1, 240; Борысь, Prefiks., 117. Да семантыкі параўн. польск. gwiazdozbiór ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
star1 [stɑ:] n.
1. зо́рка, зара́;
an evening star вячо́рка, вечарні́ца;
a morning star зара́нка;
a shooting star зні́чка;
He stays at five-star hotels. Ён жыве ў найлепшых пяцізоркавых гатэлях.
2. до́ля, лёс;
be born under a lucky star нарадзі́цца пад шчаслі́вай зо́ркай;
You may thank your stars. Можаш дзякаваць Богу.
3. зо́рка экра́на, літарату́ры і да т.п.;
a star turn гало́ўны ну́мар прагра́мы
♦
see stars infml : I saw stars. У мяне з вачэй іскры пасыпаліся;
bless my stars! бо́жа ты мой! вось табе́ i на!
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
«Залатая Зорка» Героя Савецкага Саюза (медаль) 3/452; 7/574—575 (укл.), 575
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
ГО́НЧЫЯ ПСЫ
(лац. Canes Venatici),
сузор’е Паўн. паўшар’я неба. Размешчана пад «ручкай каўша» Вялікай Мядзведзіцы. Гал. зорка (α Гончых Псоў) — падвойная, 3-й візуальнай зорнай велічыні; 30 зорак ярчэй 6-й зорнай велічыні. У паўн. частцы Гончых Псоў знаходзіцца спіральная туманнасць. На тэр. Беларусі відаць круглы год. Гл. Зорнае неба.
т. 5, с. 352
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
переме́нный в разн. знач. пераме́нны;
переме́нная пого́да пераме́ннае надво́р’е;
переме́нная величина́ мат. пераме́нная велічыня́;
переме́нная звезда́ астр. пераме́нная зо́рка;
переме́нный капита́л эк. пераме́нны капіта́л;
переме́нный ток эл. пераме́нны ток;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)