ГЕ́ЛЬФАНД Аляксандр Лазаравіч
(псеўд. Парвус; 1869, г. Беразіно Мінскай вобл. — 1924),
дзеяч рас. і герм. рэв. руху. Скончыў Базельскі ун-т (1891). З 1886 у эміграцыі ў Германіі і Швейцарыі. Прымыкаў да левага крыла герм. сацыял-дэмакратыі, крытыкаваў погляды Э.Бернштэйна. З 1900 прымаў удзел у выданні газ. «Искра». З 1903 меншавік. У 1905 прыбыў у Расію, быў адным з кіраўнікоў Пецярбургскага Савета рабочых дэпутатаў, асуджаны на 3 гады высылкі. Пасля ўцёкаў жыў у Германіі, Турцыі. У 1-ю сусв. вайну выступаў за перамогу Германіі, падтрымліваў сувязі з герм. Ген. штабам. Пасля Кастр. рэвалюцыі 1917 не атрымаў дазволу вярнуцца ў Расію. Пасля 1918 адышоў ад паліт. дзейнасці, арганізаваў у Германіі Ін-т па вывучэнні сусв. вайны. Адзін са стваральнікаў тэорыі «перманентнай рэвалюцыі». Адмоўную характарыстыку Гельфанда як паліт. авантурыста і махінатара даў М.Горкі ў нарысе «У.І.Ленін» і А.І.Салжаніцын у рамане «Ленін у Цюрыху».
Э.А.Ліпецкі.
т. 5, с. 145
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
абве́р а́бвер
(ням. Abwehr, ад Auslandsnachrichten- und Abwehramt)
орган ваеннай разведкі і контрразведкі Германіі ў 1919 — 1944 гг.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
валькаме́рыя
(ням. Volkameria, ад Volckamer = назва мясцовасці ў Германіі)
дэкаратыўная форма клерадэндруму з белымі або блакітнымі пахучымі кветкамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
гофма́йстар
(ням. Hofmeister)
прыдворная пасада ў сярэдневяковай Германіі, а ў 18 — пач. 20 ст. прыдворны чын у Расіі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
кронпры́нц
(ням. Kronprinz)
тытул наследніка трона ў Германіі і Аўстра-Венгрыі ў часы манархічнага праўлення (да 1918 г).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ма́рка2
(ням. Mark, фін. markka)
грашовая адзінка Германіі, роўная 100 пфенігам, і Фінляндыі, роўная 100 пені 2.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
рэйхсве́р
(ням. Reichswehr, ад Reich = дзяржава + Wehr = абарона)
узброеныя сілы Германіі ў 1919—1935 гг. (параўн. бундэсвер, вермахт).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
marka
I mark|a
I ж.
марка;
~a fabryczna — фабрычная марка;
mieć dobrą ~ę — мець добрую рэпутацыю
II ж.
марка (былая грашовая адзінка Германіі і Фінляндыі)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
бізо́нія
(ад бі- + зона)
назва амерыканскай і англійскай акупацыйных зон у Германіі 1946—1949 іт. пасля іх сепаратнага аб’яднання.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ландта́г
(ням. Landtag, ад Land = зямля + Tag = сход)
выбарны орган самакіравання адміністрацыйна-тэрытарыяльных адзінак — зямель у Германіі і Аўстрыі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)