малако́, ‑а, н.
1. Белая пажыўная вадкасць, якая выдзяляецца груднымі залозамі жанчын і самак млекакормячых для выкармлівання дзяцей. Мацярынскае малако. // Такая ж вадкасць, якую атрымліваюць ад кароў, коз і інш. жывёл і якая з’яўляецца прадуктам харчавання. Кіслае малако. Забяліць малаком. □ А праз колькі хвілін стол уставіўся розным наедкам: была і страва, і сыр, і масла, і малако. Мурашка.
2. Уст. Семявая вадкасць рыб, а таксама семявыя залозы рыб.
3. Белаваты сок некаторых раслін, вадкасць, якая здабываецца з некаторых пладоў. Канаплянае малако. Міндальнае малако.
4. Белаваты раствор некаторых рэчываў. Вапеннае малако.
•••
Кроў з малаком гл. кроў.
Малако на губах не абсохла у каго — пра маладога нявопытнага чалавека.
Птушынага малака не хапае гл. хапаць.
Пусціць (паслаць) кулю ў малако гл. пусціць.
Як з казла малака гл. казёл.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Плі́снуць ’лінуць, плюхнуць, пырснуць’ (Бяльк.), плісну́ць ’выліць вадкасць’ (Мік.). Да пліскаць (гл.). Параўн. таксама тахнуць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́ліцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -льецца; зак.
1. з чаго. Выцечы, выйсці вон (пра вадкасць).
Вада вылілася з бочкі.
2. перан., у што. Прыняць той або іншы выгляд; ператварыцца.
Раздражненне вылілася ў форму пратэсту.
|| незак. выліва́цца, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нава́р, -у, м.
1. Вадкасць, насычаная рэчывамі тых прадуктаў, што ў ёй варацца, а таксама тлушч, які ўсплывае наверх пры варцы стравы з жывёльных прадуктаў.
Мясны н.
2. перан. Прыбытак, выгада ад чаго-н.
Вялікага навару тут не атрымаеш.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лі́нуць, -ну, -неш, -не; лінь; зак.
1. Рэзкім рухам выліць, узліць на што-н. вадкасць.
Л. вады на рукі.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пачаць моцна ліцца, хлынуць патокам (пра дождж, святло, паветра і пад.).
Лінуў дождж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кандэнса́тар, ‑а, м.
1. Цеплаабменны апарат для ператварэння ў вадкасць пары якога‑н. рэчыва (часцей вады) шляхам ахаладжэння.
2. Прыбор для накаплення электрычнасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
крэазо́т, ‑у, М ‑зоце, м.
Смалістая вадкасць з едкім пахам, якая атрымліваецца шляхам сухой перагонкі драўніны, часцей буку (скарыстоўваецца ў тэхніцы і медыцыне).
[Фр. créosote.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мало́дзіва, ‑а, н.
Падобная на малако вадкасць, якая выдзяляецца груднымі залозамі ў жанчын і самак млекакормячых перад родамі і некалькі дзён пасля родаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
начэ́рпацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
1. Пачэрпаць доўга.
2. пераважна безас. Набрацца пры чэрпанні (пра вадкасць або што‑н. сыпкае). Начэрпалася мала вады.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паласка́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле дзеясл. паласкаць (у 1, 2 знач.).
2. Лекавая вадкасць (настой, раствор і пад.), якой палошчуць рот, горла.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)