Verbum

Вэ́нґрын ’той, хто кастрыруе’ (Сцяц.), вэ́нґер ’канавал’ (Шатал.). Вэ́нґрын ’канавал’, бясспрэчна, паходзіць ад этнічнай назвы венграў. Параўн. слав. *valachъ ’валах, румын; канавал; конь’. Аб сувязі падобных назваў (для канавала) з этнічнымі гл. Брукнер, 600; Махэк₂, 675. Параўн. яшчэ вэ́нгра.

Ге́вер ’частка восені паміж слупамі, якія падтрымліваюць бэлькі, страху’ (Касп.). Відавочна, таго ж паходжання, што і ст.-бел. геваръ ’дамкрат’, г. зн. запазычанне з польск. hewer (а гэта з ням. Heber < heben ’паднімаць’). Гл. Булыка, Запазыч., 81; Брукнер, 171.

Зды́мак ’знімак’. Параўн. рус. снимок, укр. зні́мок, польск. zdjęcie і г. д. Першасна sъn‑jьm + ъkъ ад sъn‑jьm + ti > sъnęti. У польск. форма з эпентэтычным ‑d‑ ад XVII ст. (Брукнер, 650). Бел. форма, відаць, кантамінацыя знімак і zdjęcie.

Тарцыя́рка ’багамольная жанчына, якая дала абяцанне кожны дзень хадзіць у касцёл’ (Скарбы). З польск. tercjarka ’прыналежная да ордэна св. Францыска’, ад tercja ’кананічная гадзіна’ (< лац. tertius ’трэці’, г. зн. ’прыналежны да 3‑й ступені ў ордэне’, гл. Брукнер, 569).

Бо́львар ’фальварак’ (Яшкін). Відавочна, з *фольварк (< польск. folwark < ням., гл. Варш. сл., 1, 759; Брукнер, 124). Праўда, непасрэдны пераход ф > б не вельмі засведчаны (прыклады тыпу ба́са ’кадушка’, басоля ’фасоля’ (гл.) можна тлумачыць і іначай), але іншай магчымасці этымалагізавання, здаецца, няма.

Бру́чка (шмат іншых назв., гл. ДАБМ, № 276), бру́ква. Рус. брю́ква, бру́ква, укр. бру́ква, польск. brukiew, чэш. brukev. Зыходнае, магчыма, *bruky (род. *brukъve). Запазычанне з н.-ням. wrûke (Wrûke, Brucke). Брукнер, 42; Праабражэнскі, 1, 48–49; Фасмер, 1, 224; Махэк₂, 69.

Ва́хныль ’вухналь, цвік, якім прыбіваюць падкову да капыта’ (Бяльк.). Дыялектная змена слова вухналь ’тс’ (запазычанага з польск. ufnal < ням. Hufnagel; параўн. Брукнер, 592). Пры перанясенні націску на першы склад нібы «аднаўляецца» націскное «а» (якога там у рэчаіснасці ніколі не было).

Вуркатаць (БРС). Да вурча́ць, суфіксацыя ‑ат‑ (‑от) характэрна для ўтварэння гукапераймальных слоў. Параўн. рус. воркот, чэш. vrkot, славац. vrkotať, укр. воркотати, польск. warkotać, wurkot і інш. (Голуб-Копечны, 336; Фасмер, 2, 351; Махэк₂, 700; Брукнер, 602; Шанскі, 1, В, 164).

Ґе́лзаць ’кілзаць’ (Сцяц.). Як і кілзаць (гл.), запазычанне з польск. kiełzać ’тс’ (аб паходжанні польск. слоў гл. Брукнер, 227–228). У бел. мове адбылося азванчэнне k‑ > g‑, што нярэдка бывае ў словах, дзе ёсць санорны r або l. Параўн. ге́льзаць.

*Мару́глы, мору́глы ’прыжмураны’, мору́жыць ’прыжмурваць’ (ТС). Рус. перм. моро́говатый ’які дрэнна бачыць’, разан. муру́глы ’хмурны (дзень)’, польск. mrugać ’маргаць’, mrugliwy ’які міргае’, чэш. mrholiti, славен. mrgoléti. Да прасл. mъкg‑ati, параўн. рус. моргать і мургать (Фасмер, 2, 652; Брукнер, 346).