размары́н, ‑у, м.

1. Вечназялёная духмяная расліна сямейства губакветных, з лісця і галін якога здабываецца эфірны алей.

2. Зімовы сорт яблыні з араматнымі салодкімі пладамі. // Яйцападобны плод гэтай яблыні.

[Лац. rosmarinus.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ала́дка (БРС, Інстр. I, Гарэц., Касп., КТС, Вешт.), аладчынка ’дзежачка, у якой рашчыняюць цеста на аладкі’ (Янк. I). Укр. оладок, рус. оладья, ст.-рус. оладьꙗ < ст.-грэч. ἐλάδιον < *ἔλαιον ’алей’, Фасмер, Этюды, 134.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

АЛЕ́І,

тлушчы, атрыманыя з пладоў і насення розных раслін. Складаюцца на 95—97% з сумесі трыгліцэрыдаў (поўных эфіраў гліцэрыны) вышэйшых насычаных і ненасычаных тлустых кіслот, пераважна C16 і C18, і свабодных тлустых кіслот, фасфатыдаў, воску, токаферолаў, вітамінаў, пігментаў і інш. Не маюць у сабе халестэрыну. У залежнасці ад саставу тлустых кіслот падзяляюцца на высыхальныя (ільняны алей, канапляны алей, тунгавы алей), паўвысыхальныя (соевы і макавы алеі) і невысыхальныя (какосавы алей, пальмавы алей).

Алеі — вадкія, мазепадобныя ці цвёрдыя афарбаваныя рэчывы, некаторыя з іх таксічныя. Палімерызуюцца пры t 250—300 °C ці пад уздзеяннем кіслароду паветра (паглынаюць да 30%, чым тлумачыцца «прагарканне» алеяў). Атрымліваюць са здробненага насення, мякаці пладоў алейных раслін, у т. л. алейных культур, прасаваннем ці экстрагаваннем арган. растваральнікамі з ачысткай, адстойваннем, фільтрацыяй, апрацоўкай вадой (гідратацыя), растворамі шчолачаў (рафінацыя), адсарбентамі ці глінамі (адбельванне), вадзяной парай пад вакуумам «(дэзадарацыя). Падзяляюцца на сырыя, рафінаваныя і нерафінаваныя. Выкарыстоўваюцца як харч. прадукты, для прыгатавання кансерваў, маянэзаў, гідрыраваныя алеі — для маргарынаў; у вытв-сці мыла, гліцэрыны, тлустых кіслот, алкідных смолаў, пакостаў, алейных лакаў і фарбаў, сікатыву; як вяжучае мед. мазяў, касметычных сродкаў.

т. 1, с. 237

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ру́жавы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да ружы. Ружавы ліст. // Прыгатаваны з руж. Ружавае варэнне. // Атрыманы з ружы. Ружавы алей.

2. у знач. наз. ру́жавыя, ‑ых. Тое, што і ружакветныя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

niedogon, ~u

м.

1. недаразвітае сцябло;

2. сівушны алей

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

канапля́ны Hánf-, hánfen, hänfen;

канапля́нае се́мя Hánfsamen m -s, -;

канапля́ны але́й Hánf¦öl n -(e)s

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

мінда́льны Mándel-;

кул мінда́льны але́й Mándelöl n -(e)s;

мінда́льнае пячэ́нне Mándelgebäck n -(e)s

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

эўкалі́птавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да эўкаліпта, уласцівы яму. Эўкаліптавае лісце. Эўкаліптавы ствол. // Які складаецца з эўкаліптаў (пра лес, парк і пад.). // Які зроблены з эўкаліпту, атрыманы з яго. Эўкаліптавы алей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

подсо́лнечный

1. падсо́нечны; (солнечный) со́нечны;

подсо́лнечная сторона́ со́нечны бок;

2. (от подсо́лнечник) слане́чнікавы;

подсо́лнечное ма́сло (слане́чнікавы) але́й;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

эфи́рный в разн. знач. эфі́рны;

эфи́рное ма́сло эфі́рны але́й;

эфи́рное пиро́жное эфі́рнае піро́жнае;

эфи́рные во́лны эфі́рныя хва́лі.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)