nóbel
a
1) шляхе́тны, высакаро́дны
2) шчо́дры
◊ ~ geht die Welt zugrúnde [zu Grúnde], ~ muss die Welt zugrúnde [zu Grúnde] géhen* — ≅ гуля́ць – дык гуля́ць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
свет м
1. (сусвет) Welt f -;
ча́сткі свету геагр Érdteile pl;
2. (грамадства) Geséllschaft f -, -en;
на бе́лым све́це in der (gróßen) wéiten Welt;
з’яві́цца на свет das Licht der Welt erblícken, auf die [zur] Welt kómmen*, gebóren wérden;
яго́ няма́ на свеце er ist tot, er lebt nicht mehr;
вы́пусціць у свет (выдаць) heráusgeben* vt, erschéinen lássen*;
гэ́та ўсяму́ свету вядо́ма álle Welt weiß es; die Spátzen pféifen es von den Dächern (разм);
ні за што на све́це um nichts in der (gánzen) Welt;
той свет Jénseits n -;
на тым свеце im Jénseits;
пайсці́ на той свет aus dem Lében schéiden*;
больш за ўсё на свеце über [mehr als] alles in der Welt;
з усі́х канцо́ў свету áus állen Érdteilen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Светагля́д ‘кругагляд, светапогляд, светабачанне’ (Ласт., Некр. і Байк.). Як і светапо́гляд ‘тс’ (ТСБМ), з’яўляецца інтэрнацыянальнай калькай, параўн. рус. мировоззрение ‘тс’, польск. światopogląd ‘тс’, крыніцай якіх лічыцца ням. Weltanschauung ‘тс’ (< Welt ‘свет’ і Anschauung ‘погляд ), гл. Фасмер, 2, 626; Нававейскі, Zapożyczenia, 15. Меркаванне пра калькаванне польскага слова (Цімошук, Studia z filologii ros. i słów.: Białorutenika, 22, 30) цяжка давесці, паколькі ўпершыню сьветагля́д (Гарэц. 1) фіксуецца ў 20‑я гг. XX ст. як пераклад рус. миросозерцание.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
erblícken
vt уба́чыць, заўва́жыць
das Licht der Welt ~ — нараджа́цца, прыхо́дзіць на свет
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
адве́дкі мн Besúch (bei) der Frau, die ein Kind zur Welt gebrácht hat
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
пуп м анат (Báuch)nábel m -s, -;
◊ пуп зямлі́ der Míttelpunkt [Nábel] der Welt
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
усяле́нскі ökuménisch; Welt-;
усяле́нскі сабо́р ökuménisches Konzíl (праваслаўны, каталіцкі); Wéltkirchenkonferenz f -, -en (пратэстанцкі)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
нараджа́ць
1. gebären* vt; zur Welt bríngen*;
2. перан (er)scháffen* vt; hervórbringen* vt
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Сусве́т ’увесь свет’, ’зямны шар, Зямля з усім, што існуе на ёй’, ’асобная частка сусвету’ (ТСБМ, Байк. і Некр.), сусьве́т ’усясвет, космас’ (Ласт., Яруш.; Беларусіка, 14, 225), сусве́тный ’усясветны; з усяго свету першы’: сусветны злодзей (Нас.), сусве́тны (сусьве́тны) ’усясветны’, ’што паходзіць з белага свету’ (Гарэц., Яруш., Ласт., Варл.), ’касмічны’ (Беларусіка, 19, 226), сусве́цце ’людзі, наезджыя адусюль’ (Барад.). Рус. сусве́тный ’агульны, усясветны’. Відаць, з першаснага усясвет (гл.), што з’яўляецца калькай ням. Weltall ’сусвет’ < Welt ’свет’ і all‑ ’увесь’, з заменай уся‑ на су- са значэннем сукупнасці (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ву́тка ж разм (выдумка) (Zéitungs)énte f;
пусці́ць газе́тную ву́тку éine Énte in die Welt sétzen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)