ко́фе м. ка́ва, -вы ж., ко́фе нескл., м.;

чёрный ко́фе, чёрное ко́фе чо́рная ка́ва.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ачэ́рнены

1. окра́шенный в чёрный цвет;

2. перен. очернённый;

1, 2 см. ачарні́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Esurienti panis cibarius siligineus videtur

Галоднаму чорны хлеб здаецца белым.

Голодному чёрный хлеб кажется белым.

Гл.: Anima esuriens...

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

ку́рны

1. курно́й, чёрный;

~ная ха́та — курна́я (чёрная) изба́;

2. (дымящийся) ды́мный;

~ная галаве́шка — ды́мная голове́шка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

калчада́н, -ну м., мин. колчеда́н;

жале́зны к. — желе́зный колчеда́н;

ме́дны к. — ме́дный колчеда́н;

чо́рны к.чёрный колчеда́н

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ачарні́ць сов.

1. окра́сить в чёрный цвет;

2. перен. (оклеветать) очерни́ть;

абгавары́ць і а. чалаве́ка — оговори́ть и очерни́ть челове́ка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

чарні́ць несов.

1. черни́ть, окра́шивать в чёрный цвет;

ч. матэ́рыю — черни́ть материа́л;

2. перен. черни́ть, очерня́ть;

ч. чалаве́ка — черни́ть челове́ка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ры́нак, -нку м.

1. база́р, ры́нок; толку́чка ж.;

2. эк. (сфера обращения товаров) ры́нок;

зне́шні р. — вне́шний ры́нок;

р. збы́ту — ры́нок сбы́та;

сусве́тны р. — мирово́й ры́нок;

агу́льны р.о́бщий ры́нок;

чо́рны р.чёрный ры́нок

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

слон (род. слана́) м., в разн. знач. слон;

афрыка́нскі с. — африка́нский слон;

бе́лы (чо́рны) с.шахм. бе́лый (чёрный) слон;

слана́ не заўва́жыць — слона́ не приме́тить;

рабі́ць з му́хі слана́погов. де́лать из му́хи слона́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Esse quam niger es, sic dixit caccabus ollae

Глядзі, які ты чорны, ‒ так сказаў кацялок гаршку.

Смотри, какой ты чёрный, так сказал котелок горшку.

бел. Пасмяяўся чыгун з катла, а абодва чорныя. Лазня лазню ганіць, а абедзве ў гразі стаяць.

рус. Горшок над котлом смеётся, а оба черны. Не смейся, хрен, не слаще редьки. Не смейся, горох, над нами: сам будешь под ногами. Не смейся, горох, не лучше бобов: размокнешь, надуешься ‒ лопнешь. Не смейся, квас, не лучше нас.

фр. La pelle se moque du fourgon (Лопата смеётся над кочергой).

англ. The kettle called the pot black (Чайник горшок чёрным назвал).

нем. Ein Esel schilt den anderen Langohr (Один осёл обзывает другого длинноухим). Der Topf lacht über den Kessel (Горшок смеётся над котелком).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)