czernieć

незак. чарнець; цямнець

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

чарне́цца, ‑еецца; незак.

Тое, што і чарнець (у 2 знач.). На гарызонце дзесьці чарнелася сцяна .. лесу. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цынанда́лі,

Сорт вінаграднага грузінскага віна. Не піць цынандалі з турынага рога, — Чарнець ім [ворагам] касцямі на голым каменні. Броўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

darken

[ˈdɑ:rkən]

v.t.

1) зацямня́ць, зацьмява́ць

2) цямне́ць, чарне́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

зачарне́ць, ‑ее; зак.

1. Вылучыцца сваім чорным колерам, паказацца (пра што‑н. чорнае). Мінулі дробны лес, і перад .. [Стафанковічамі] зачарнела вёска. Чорны.

2. Пачаць чарнець; стаць чорным. Зачарнела і запахла на полі ралля. Скрыган.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

п’яню́чы, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. незал. цяпер. ад п’яніць.

2. у знач. прым. Які прыводзіць да стану ап’янення; хмельны. Пачалі чарнець спачатку яры, яміны, лагчыны, а потым пачарнеў і ўвесь стэп, дыхнуў вільгаццю, запахла сырой травой і знік п’янючы мядовы водар. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Та́ўрыць ’чэзнуць, чарнець, сохнуць ад скрухі ці працяглай хваробы, марнець, сохнуць’: таврить надъ грошами (Нас.), таўры́ць ’чэзнуць, сохнуць ад скрухі’ (Бяльк. і Некр.). Няясна; відаць, звязана з ча́ўраць ’чахнуць’ (гл.), параўн. твэ́рыць/чвэ́рыць (гл.); адносна магчымага t < č у балтыйскіх мовах гл. Смачынскі, 696.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

черне́ть несов., в разн. знач. чарне́ць;

серебро́ от вре́мени черне́ет серабро́ ад ча́су чарне́е;

вдали́ черне́л лес удалечыні́ чарне́ў лес;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

blacken

[ˈblækən]

1.

-ened, -ening, – v.t.

1) чарні́ць, цямні́ць, прыцямня́ць

to be blackened with smoke — закуры́цца, пачарне́ць ад ды́му

2) ачарня́ць е́чае імя́)

2.

v.i.

чарне́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

смалі́цца 1, смоліцца; незак.

Зал. да смаліць ​1.

смалі́цца 2, смалюся, смалішся, смаліцца; незак.

Разм.

1. Быць на сонцы, пячыся; загараць. «От табе і маеш, — думаў чалавек, — адпачыў, называецца. Я тут сабе смалюся на сонцы, купаюся ў моры,.. а пад мяне, мабыць, ужо там падкапаліся, мабыць, пастку паставілі». Сабаленка.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прыгараць, дыміцца і чарнець на агні. Голас .. [жанчыны] спыніўся на паўслове, бо ў печы пачаў смаліцца блін. Бядуля.

3. Зал. да смаліць ​2 (у 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)